Murowany zamek w Radomiu prawdopodobnie powstał po roku 1350 jako element fortyfikacji miejskich, być może w końcowym etapie budowy miejskich murów. W tymże roku król Kazimierz Wielki, lokował na nowym miejscu X-wieczną osadę nad rzeką Mleczną. Istnienie zamku poświadczają dokumenty już od połowy XIV wieku. Założenie powstało na niewielkiej wyniosłości w części południowej obwodu warownego miasta i było powiązane z jego fortyfikacjami, choć oddzielone od niego murem oraz wałem i fosą. Warownię zbudowano na planie prostokąta z wieżą bramną, strzegącą wjazdu na dziedziniec i dużym domem mieszkalnym, o wymiarach 38 x 10,5 metra w części południowej, wystającym nieco poza mur miejski. Prawdopodobnie już w XV wieku zamek posiadał dwie wieże.

         W XV i XVI wieku zamek był często odwiedzany przez monarchów i zapadały na nim strategiczne dla Polski decyzje. Tutaj w 1401 roku zawarto unię zwaną radomsko-wileńską. W 1489 roku Kazimierz Jagiellończyk przyjął na zamku hołd lenny mistrza krzyżackiego Jana von Tieffen. W 1505 roku na zamku miał miejsce sejmik z udziałem Aleksandra Jagiellończyka, na którym uchwalono konstytucję „Nihil novi” oraz zatwierdzono zbiór praw kanclerza Jana Łaskiego.

         W latach 1510-15 rozbudowę zamku przeprowadził kasztelan radomski, podskarbi koronny Mikołaj Szydłowiecki. Polegała ona na wzmocnieniu jego fortyfikacji i powiększeniu części mieszkalnej. Podczas tej rozbudowy wzniesiono nowe skrzydło zachodnie głównie dla celów gospodarczych, a dom wielki przebudowano na renesansową rezydencję. Miał on trzy kondygnacje i był podpiwniczony, a od strony dziedzińca został ozdobiony kamiennymi krużgankami. Oba budynki łączyła kryta galeria. Z opisów wynika że w tym okresie zamek posiadał trzy murowane wieże oraz jedną drewnianą, oblepioną gliną. Często odwiedzany przez monarchów zamek miał bogaty wystrój. Jedna z komnat posiadała kasetonowy strop z pozłacanymi różami, w zamku były marmurowe kominki i dekoracyjne kaflowe piece.

         W 1655 roku zamek i miasto zostały zajęte przez Szwedów, którzy w czasie odwrotu zdewastowali budowlę i podpalili miasto. Wkrótce potem warownia została odbudowana. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1787 roku. Zlikwidowano wówczas wieże i obniżono wielki dom o jedną kondygnację. Pod koniec XVIII wieku władze austriackie postanowiły rozebrać mur obwodowy od strony miasta, a zamek został przystosowany na potrzeby urzędów. W 1863 roku ostatnią pozostałość po zamku, dom wielki zamieniono na plebanię kościoła farnego pw. św. Jana Chrzciciela, która mieści się w nim do dziś.

         Radom jest położony około 95 km na południe od Warszawy, przy drodze nr 7 do Kielc. Zamek-plebania znajduje się w centrum miasta między ul. Grodzką i Wałową, 100 metrów na południe od Rynku.

         Zdjęcia wykonano w lutym 2010 roku

  • Widok od ulicy

  • Widok od ulicy

  • Widok od ulicy

  • Narożnik budowli

  • Tablica informacyjna

  • Tablica informacyjna

  • Fragment muru z tablicą

  • Tablica informacyjna

  • Elewacja od strony miasta

  • Elewacja od strony miasta

  • Pozostałości gotyckich detali

  • Pozostałości gotyckich detali