Pierwotny pałac Saski powstał z przebudowy dworu Morsztynów w latach 1713-24. Przebudowę zainicjował król August II, a pracami kierowali Carl Friedrich Poppelmann i Joachim Daniel Jauch. Przebudowany pałac stanowił jedno z założeń urbanistycznych Osi Saskiej ciągnącej się od Krakowskiego Przedmieścia do Koszar Mirowskich. Autorem dekoracji pałacu był Louis de Silvestre. W trakcie przebudowy do pałacu przyłączono sąsiadujące rezydencje magnackie – w 1721 roku została przyłączona posiadłość rodu Sanguszków, przekształcona następnie w pałac Bruhla, a w 1726 roku dołączono rezydencję biskupa Teodora Potockiego, którą później przekształcono w Pałac Błękitny, przeznaczony dla Anny Orzelskiej, córki Augusta II Mocnego. Ostatecznie przebudowę ukończył król August III w latach 30-tych i 40-tych XVIII wieku. Za pałacem, po jego zachodniej stronie założono park francuski – obecny Ogród Saski. Po śmierci Augusta III w 1763 roku pałac utracił status rezydencji królewskiej i podupadł, należąc do kolejnych elektorów saskich, którzy wynajmowali pomieszczenia budynku na biura i mieszkania.

Na kongresie wiedeńskim w 1816 roku Fryderyk August I został zmuszony do zrzeczenia się tytułu księcia warszawskiego, a  pałac sprzedano rządowi Królestwa Polskiego. Część pomieszczeń przeznaczono na siedzibę Liceum Warszawskiego. W latach 1839–42 na podstawie planów Adama Idźkowskiego dokonano przebudowy gmachu w stylu klasycystycznym, na zlecenie nowego właściciela, Iwana Skwarcowa, który nabył pałac od rządu. Rozebrano wówczas część środkową rezydencji dodając w tym miejscu kolumnadę w stylu korynckim. Zmodyfikowano także oba skrzydła boczne pałacu, dodając m.in. nawiązujące do stylu kolumnady pilastry. W latach 1862-1915 pałac Saski zajmowała armia carskiej Rosji – znajdowało się w nim rosyjskie Dowództwo III Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W dwudziestoleciu międzywojennym w pałacu znajdował się Sztab Generalny Wojska Polskiego, utworzony w 1918 roku, a w 1923 roku przed budynkiem od strony wschodniej ustawiono pomnik księcia Józefa Poniatowskiego. W 1925 roku w kolumnadzie pałacu, pod arkadami, odsłonięto Grób Nieznanego Żołnierza. W latach 1930–37 w Pałacu Saskim mieściła się także siedziba Biura Szyfrów, gdzie po raz pierwszy, w grudniu 1932 roku, złamano kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. W 1938 roku dokonano gruntownego remontu elewacji pałacu. We wrześniu 1939 roku pałac został zajęty przez wojska niemieckie.

Po upadku powstania warszawskiego, w dniach 27–29 grudnia 1944 roku pałac został przez Niemców wysadzony w powietrze. Po zakończonej II wojnie światowej władze nie zdecydowały się na odbudowę pałacu, odnowiono jedynie pozostałą po zniszczeniach środkową część, w której w 1946 roku odsłonięto ponownie Grób Nieznanego Żołnierza. W okresie powojennym kilkukrotnie planowano rozpoczęcie prac rekonstrukcyjnych, jednak do końca PRL-u nie podjęto żadnych konkretnych działań.

W czasie gdy prezydentem Warszawy był Lech Kaczyński powstała inicjatywa odbudowy pałacu Saskiego. Podczas prac archeologicznych, związanych z inwestycją, w okolicach Grobu Nieznanego Żołnierza odnaleziono tunel z 1933 roku, który łączył skrzydła pałacowe. Odsłonięto również fundamenty pałacu. Najstarszymi odsłoniętymi elementami były piwnice pałacu Morsztyna. Natrafiono także na relikty studni, kanałów ściekowych i latryn. Większość fundamentów była jednak zbyt słaba, by na nich budować nową konstrukcję. 17 maja 2007 roku część piwnic powstałych w okresie od lat 60-tych XVII wieku do lat 40-tych XIX wieku została wpisana do rejestru zabytków. Cały pałac miał być gotowy w 2010, a w odbudowanym pałacu swoją siedzibę miał znaleźć ratusz miasta stołecznego Warszawy, rozproszony w kilku różnych budynkach na terenie całego miasta. W 2008 prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz zdecydowała o rozwiązaniu umowy z wykonawcą, argumentując to wpisem odsłoniętych piwnic do rejestru zabytków. Odkryte fundamenty zasypano piaskiem do czasu ewentualnego wznowienia budowy. W 2013 roku powstało stowarzyszenie „Saski 2018”, którego celem jest odbudowa pałacu Saskiego.

Pałac Saski był położony w centrum Warszawy, przy obecnym Placu Piłsudskiego.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2018 roku.

  • Restki kolumnady z Grobem Nieznanego Żołnierza

  • Jedna z tablic upamiętniających miejsca batalii

  • Park Saski