Muzea Watykańskie (Musei del Vaticano) to ogromny zespół muzeów i galerii mieszczących się w Watykanie, głównie w pałacach papieskich.Początki kolekcji związane są ze zbiorem dzieł zgromadzonych przez Sykstusa IV (pont.1471-84) i Juliusza II (pont.1503-13). Zbiory były uzupełniane przez ich następców, zaś uporządkowane zostały w XVIII i XIX wieku. Udostępnione zostały publiczności już w 1787 roku w celu pogłębienia znajomości sztuki i kultury. Długość korytarzy Muzeów Watykańskich wynosi prawie 7 kilometrów. Muzea obejmują obecnie m.in.: Pinakoteka – muzeum powstałe podczas pontyfikatu Piusa VI. Gromadzi obrazy od wczesnego renesansu do XIX wieku. Galeria obrazów została wywieziona przez Francuzów. Po kongresie wiedeńskim zbiory odtworzył Canova odzyskując część kolekcji. Pius XI, po paktach laterańskich, zreorganizował Watykan i w 1932 roku przeniósł do obecnej siedziby.

Kolekcja liczy 432 obrazy, prócz tego fragmenty fresków i ołtarzy.Wśród wybitnych dzieł umieszczonych w 15 salach (numerowanych od I do XV) można obejrzeć prace: I Sala: „Dzieła bizantyjskie”; II Sala: „Giotto i jego szkoła”; III Sala: „Beato Angelico”; IV Sala:”Melozzo da Forli”; V Sala: „Bellini; VI Sala:”Crivelli”; VII Sala: „Perugino i Szkoła Umbryjska”; VIII Sala: „Rafael”; IX Sala: „Leonardo da Vinci; X Sala: „Tycjan”; XI Sala: ” Vasari, Baroccio i Muziano”; XII Sala: „Domenicho i Caravaggio”; XIII Sala: „Maratta i Ribera”; XIV i XV Sala: różne przedmioty i portrety.

Muzeum Pio-Clementino – zapoczątkowała kolekcja rzeźb antycznych zgromadzona przez Klemensa XIV i Piusa VI.  Muzeum składa się z gabinetów, sal i galerii: – Gabinet Apoxyomenosa – posąg atlety (Apoxyomenos) wykonany przez Lizypa, marmurowa kopia greckiej rzeźby z brązu przywiezionej z Grecji przez Agrypę. – Gabinet Laokoona – w 1506 roku w ruinach term Tytusa dokonano nadzwyczajnego odkrycia – odnaleziono „grupę Laokoona”. – Gabinet Apolla – rzeźbę znaleziono w miejscowości Grottaferrata za czasów pontyfikatu Juliusza II, który zakupił ja dla Watykanu. – Gabinet Perseusza – autorem dzieł „Perseusz z głową Meduzy” i „Dwaj pięściarze, Kreugont i Damoksenes” jest Antonio Canova (1757-1822). – Gabinet Hermesa – ze statuą Hermesa, kopią dzieła Praksytelesa (IV w. p.n.e.). – Sala Zwierząt – prezentuje wyobrażenia zwierząt z marmuru i alabastru. – Galeria Rzeźb – z dziełami m.in.: „Apollo Sauroctonos”, kopia znanej rzeźby Praksytelesa oraz „Śpiąca Ariadna” z okresu helleńskiego. – Galeria Popiersi – wizerunki pochodzące z okresu rzymskiego, z popiersiem młodego Augusta. – Galeria Masek – Afrodyta i Wenus z Knidos. – Sale Muz – popiersia i rzeźby przedstawiające bohaterów mitologii ze słynnym dziełem Apolloniusza z I w.”Tors”. – Sala Okrągła – bez wątpienia najcenniejszym eksponatem jest waza z porfiru o diametrze 4 m. – Sala na planie krzyża greckiego – znajdują się tu 2 sarkofagi z porfiru. Jeden zawiera szczątki św. Heleny, drugi św. Konstantyny, czyli matki i córki cesarza Konstantyna I Wielkiego.

Muzeum Etruskie – założone w 1836 roku przez Grzegorza XVI prezentuje rzeźby i dzieła sztuki pogrzebowej i stosowanej w Etrurii. 

Muzeum Egipskie – założone w 1839 roku również przez Grzegorza XVI gromadzi zabytki pochodzące z wykopalisk prowadzonych w Egipcie.

Muzeum Misyjno-Etnologiczne – założone w 1925 roku przez Piusa XI. Muzeum Podzielone jest na 2 części: pierwszą (Il Percorso principale) poświęcona tylko historii różnych religii w poszczególnych krajach pozaeuropejskich. Muzeum to podzielone jest na 25 działów obejmujących różne kraje lub większe strefy kulturowo-religijne. Ta część jest ogólnie dostępna dla publiczności. Druga część jest to muzeum – etnologii (Il Percorso secondario). Ten dział mogą oglądać wcześniej umówione grupy. Eksponaty w muzeum to głównie dary ofiarowywane papieżom oraz z wykopalisk.

Muzeum Chiaramonti – powstało z inicjatywy Piusa VII w 1807 roku, zajmując Korytarz, Lapidarium oraz Skrzydło Nowe. Gromadzi ono kolekcję rzeźb antycznych powstałych w okresie od I wieku p.n.e. do III wieku. Lapidarium prezentuje ponad 5 000 inskrypcji pogańskich i chrześcijańskich.

Biblioteka Watykańska – stanowi integralną część Muzeów Watykańskich, jest najstarszym i najbogatszym zbiorem manuskryptów i książek w Europie.
W Sali Sykstyńskiej eksponowane są „białe kruki”, np. rękopis „Biblii” z IV wieku, cztery egzemplarze dzieł Wergiliusza z III-IV wieku, Ewangelia wg św. Mateusza z VI stulecia, palinysest zawierający obszerne fragmenty „De Repubblica” Cycerona. W obrębie Biblioteki Watykańskiej funkcjonuje m.in. Gabinet Medali oraz Muzeum Sztuki Chrześcijańskiej z 1756 i świeckiej z 1761 (tzw. Sacro i Profano – założone przez Benedykta XIV i Klemensa XIII); ta pierwsza eksponowana jest również w Muzeum Sztuki Wczesnochrześcijańskiej z 1854 (Pius IX) i Galerii Nowoczesnej Sztuki Sakralnej z 1973 (Paweł VI). W licznych galeriach zgromadzone są zbiory arrasów, map i ksiąg.

Do ciągu muzealnego zostały włączone Stanze, czyli pomieszczenia ozdobione freskami przez m.in. Rafaela oraz Kaplica Sykstyńska. W Sali Sobieskiego eksponowany jest obraz Jana Matejki przedstawiający Jana III Sobieskiego po zwycięstwie pod Wiedniem. Na obrazie król podaje list z wiadomością o pokonaniu Turków księdzu, który przekazuje go wraz ze zdobytym sztandarem papieżowi. Obraz został podarowany przez Jana Matejkę papieżowi z okazji obchodów 200 rocznicy stoczenia zwycięskiej bitwy.

Wejście do Muzeów Watykańskich znajduje się przy Viale Vaticano. Aby trafić tam z Placu Św. Piotra należy przejść pod prawym skrzydłem kolumnady, a następnie ulicami Porta Angelica i Leona IV dojść do Viale Vaticano. Muzeum jest czynne od poniedziałku do soboty (włącznie), od godz. 9.00 ( godzina otwarcia kas biletowych) do godz. 18.00. Wstęp wolny w każdą ostatnią niedzielę miesiąca. Ceny biletów: Bilet normalny – 15 EUR; Bilet ulgowy – 8 EUR. Zamknięte: – w niedziele ( oprócz ostatniej niedzieli miesiąca, kiedy to zwiedzający są wpuszczani od godz. 9.00 do 12.30, a muzeum jest zamykane o godz.14.00)– 1 i 6 stycznia, 11 lutego, 19 marca, 12 i 13 kwietnia, 1 i 21 maja, 11 i 29 czerwca, 15 sierpnia, 1 listopada, 8, 25 i 26 grudnia.

Zdjęcia wykonano w kwietniu 2011 roku.