Bazylika Świętej Marii Większej (wł.Santa Maria Maggiore) w Rzymie jest położona na wzgórzu Eskwilin i wraz z bazylikami : św. Piotra na Watykanie, św. Jana na Lateranie i św. Pawła za Murami należy do bazylik papieskich. Rozpoczęcie prac budowlanych nastąpiło w 431 roku na polecenie papieża Sykstusa III na miejscu rzymskiej świątyni Junony, której kolumny wykorzystano przy wznoszeniu nowego kościoła. W latach 1288-92 za panowania papieża Mikołaja V dobudowano transept i apsydę, którą w 1673 roku przebudowano wg. projektu Carla Rainaldiego. W 1614 papież Paweł V polecił ustawić przed bazyliką kolumnę pochodzącą z bazyliki Maksencjusza. Na niej znajduje się figura Matki Bożej.

Budowę zakończono w 1743 roku wznosząc nową fasadę w stylu barokowym wg. projektu Ferdynanda Fuga na zamówienie papieża Benedykta XIV. Loggia w fasadzie ozdobiona jest mozaikami z XV wieku. W centralnej części znajduje się medalion z postacią Chrystusa. Ułożone w pasy sceny ilustrują legendę o śniegu, związaną z powstaniem bazyliki. Po prawej stronie, nad świątynią góruje romańska kampanila o wysokości 75,0 m.

Wnętrze bazyliki jest trójnawowe o długości 86,0 m i jest najlepiej zachowanym zabytkiem bizantyńskiego Rzymu. Posadzka ułożona z porfiru i marmuru to XII-wieczne dzieło kamieniarzy ze szkoły Cosmatich. Renesansowy sufit zaprojektowany przez Giuliano da Sangallo został ozdobiony złotem przywiezionym przez Krzysztofa Kolumba. Wzdłuż ścian nawy głównej, powyżej kolumn, znajdują się mozaiki z V wieku przedstawiające sceny z Starego Testamentu. Łuk tęczowy zdobią pasy mozaiki wykonane w latach 432-440, ukazujące sceny z Nowego Testamentu, tworząc cykl poświęcony Matce Bożej. Pośrodku łuku przedstawiony jest tron Boga-Ojca pomiędzy św. Piotrem i św. Pawłem oraz symbole ewangelistów. U podstawy łuku, po stronie prawej, mozaika przedstawia Betlejem, do którego zmierza lud pogański, a po stronie lewej – Jerozolima i lud żydowski. W apsydzie znajduje się scena Koronacji Matki Bożej wykonana w 1295 według projektu Jacopo Torritti. Ołtarz główny osłania baldachim, a pod nim znajdują się relikwie żłóbka Jezusa. Do bocznej nawy, po prawej stronie, przylega do bazyliki baptysterium z XIX-wiecznym wnętrzem. Z baptysterium można przejść do zakrystii której ściany i sklepienie pokrywają freski.

Na wysokości ołtarza głównego znajdują się dwie kaplice. Kaplica po stronie prawej to kaplica Sykstusa V, nazywana jest też kaplicą Sykstyńską. Zbudowana pod koniec XVI wieku według projektu Domenico Fontany, na planie krzyża greckiego z kopułą nad centralną częścią. Znajdują się w niej nagrobki Syskstusa V i Piusa V. Kaplica po lewej stronie została zbudowana w 1613 roku wg. projektu Flaminio Ponzio. Jest to kaplica Paolińska (od pontyfikatu Pawła V) albo Borghese (od rodowego nazwiska papieża). Znajdują się w niej nagrobki Pawłą V i Klemensa VIII.

Bazylika Santa Maria Maggiore znajduje się przy ulicy Via Cavour biegnącej na północny wschód od Forum Romanum.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2008 roku.

  • Fasada bazyliki

  • Widok z głębi ulicy

  • Fasada bazyliki

  • Kolumna z bazyliki Maksencjusza

  • Figura Matki Bożej

  • Elewacja boczna

  • Elewacja tylna

  • Elewacja boczna

  • Narteks

  • Święta Brama

  • Nawa główna

  • Posadzka Cosmatich

  • Nawa

  • Baldachim nad ołtarzem

  • Absyda

  • Absyda

  • Krypta pod ołtarzem

  • Absyda

  • Mozaika w absydzie

  • Kasetonowy sufit

  • Kasetonowy sufit

  • Nawa

  • Baptysterium

  • Ołtarz boczny

  • Kopuła

Nowe zdjęcia wykonano w kwietniu 2011 roku.

  • Fasada bazyliki

  • Rzymska kolumna i kampanila

  • Narteks

  • Święta Brama

  • Nawa

  • Kasetonowy sufit

  • Nawa

  • Elewacja tylna

  • Witraż

  • Baptysterium

  • Nawa

  • Grób Berniniego

  • Absyda

  • Nawa

  • Krypta pod ołtarzem

  • Krypta pod ołtarzem

  • Ołtarz boczny

  • Kopuła

  • Ołtarz boczny

  • Boczna kaplica

  • Sarkofag papieża

  • Nawa