Bazylika św. Marka w Wenecji (wł. San Marco) zbudowana została w 832 roku przy placu św. Marka w celu pochowania relikwii św. Marka, które cztery lata wcześniej kupcy weneccy wykradli z Aleksandrii. Św. Marek został obwołany patronem niezależnej Wenecji (pod zwierzchnictwem Bizancjum był nim św. Teodor z Amasei). Skrzydlaty lew, symbol św. Marka, przytrzymujący otwartą księgę z wyrytymi słowami anioła stał się herbem republiki.

Fundatorem pierwszego kościoła był doża Angelo Partecipazio. W 976 roku, podczas powstania przeciwko doży Pietro IV Candiano pożar zniszczył kościół i Pałac Dożów. W latach 1063-94 świątynia została odbudowana. Budowla wzorowana na konstantynopolskim kościele św. Apostołów (używana jest także nazwa kościół Dwunastu Apostołów) została zaprojektowana w stylu bizantyjskim na planie krzyża greckiego z pięcioma kopułami rozmieszczonymi nad nawami w ramionach krzyża i nad polem w przecięciu się naw. Fasada była wielokrotnie rozbudowywana i przebudowywana. Po 1204 dobudowano narteks przed wejściem do kościoła. Zgodnie z życzeniem doży Domenico Selvo, każdy statek wenecki zobowiązany był do przywożenia darów służących ozdobie nowej świątyni. Stąd różnorodność stylistyczna wielu detali architektonicznych pochodzących z różnych miejsc i wykonanych na przestrzeni długiego czasu. Mimo wszystko kościół zachował swój pierwotny styl. Od strony Placu św. Marka kościół zdobi szeroka (52,0 m) fasada z pięcioma portalami zwieńczonymi półkolistymi tympanonami ozdobionymi barwnymi mozaikami. Nad skrajnymi drzwiami po lewej stronie znajduje się mozaika z ok. 1260 roku przedstawiająca fasadę bazyliki (jest to najstarsze zachowane przedstawienie budowli). Mozaika nad drzwiami z lewej strony (obok wejścia środkowego) przedstawia sprowadzenie ciała św. Marka. Środkowy portal zdobi romańskie obramowanie. Na środkowym łuku umieszczono alegorie pór roku i 12 miesięcy, łuk zewnętrzny zdobią postacie rzemieślników weneckich. Mozaika przedstawia zmartwychwstałego Chrystusa. Dekorację drzwi rozpoczęto ok. 1255 roku, a ukończono na początku XIV wieku.

Nad portalami znajduje się pozioma galeria (‚Loggia dei Cavalli, dostępna dla zwiedzających). Środkową jej część zdobią cztery konie z kwadrygi. Są to kopie, oryginały znajdują się w Museo Marciano, rzeźby przywiezionej w 1204 roku z konstantynopolskiego hipodromu na polecenie doży Enrico Dandolo. Kwadryga z czwórką koni, wykonana z pozłacanego brązu najprawdopodobniej w II wieku p.n.e.. Jest to jedyna tego typu rzeźba zachowana do naszych czasów. Stała się symbolem potęgi miasta. Napoleon Bonaparte, po zdobyciu miasta kazał wywieźć ją do Paryża, skąd powróciła po przejściu miasta pod zwierzchnictwo austriackie. Powyżej galerii, w osiach drzwi znajdują się  cztery półkoliste pola ozdobione XVII-wiecznymi barokowymi mozaikami z scenami z życia Chrystusa. Na szczycie środkowego łuku umieszczona jest statua św. Marka, dzieło Niccolo Lambertiego, poniżej złoty lew św. Marka.

Wnętrze bazyliki jest podzielone rzędami marmurowych kolumn o złoconych, korynckich głowicach. Nad nawami bocznymi umieszczono empory otwarte do wnętrza kościoła. Dolne partie ścian i filarów pokrywają płyty marmuru a powyżej nich oraz na powierzchniach posadzki, kopuł i sklepień umieszczono bogate mozaiki ze złotych i szklanych tesser. Do ich ułożenia doża Domenico Selvo sprowadził artystów z Konstantynopola. Pierwsze mozaiki w większości zostały uszkodzone przez pożar w 1106 roku. Zastąpiono je wykonanymi przez miejscowych mistrzów w stylu naśladującym sztukę bizantyjską. Najstarszy fragment mozaiki (z XIII wieku) zachował się w narteksie, jest on inspirowany malarstwem miniaturowym z V – VI wieku.

Za głównym ołtarzem znajduje się cenny zabytek jubilerskiej sztuki bizantyjskiej Złoty Ołtarz (Pala d’Oro). Pierwsza plakietka ołtarza została wykonana w Konstantynopolu w 976 roku, sprowadził ją do bazyliki doża Pietro II Orseolo. W XII wieku została zastąpiona nową, wielokrotnie przerabianą i wzbogacaną. W 1209 roku dodano do jej górnej części sześć kolejnych plakietek przywiezionych z Konstantynopola (pochodzą one z kościoła Hagia Sofia lub klasztoru). Kolejne elementy elementy dodano w 1345 roku. W plakietce o wymiarach 3,40 × 1,40 m umieszczono emaliowane płytki i krążki, figurki i szlachetne i półszlachetne kamienie, w tym 1300 pereł, 300 szmaragdów, 300 szafirów, 400 granatów i 15 rubinów.

W północnej części nawy głównej znajduje się Capitello del Crocifisso. Krucyfiks przywieziony w 1204 roku z Konstantynopola osłania cyborium wsparte na 6 kolumnach z afrykańskiego marmuru z bizantyjskimi, złoconymi głowicami. Na szczycie baldachimu umieszczono agat o średnicy 31 cm. W kaplicy, we wschodniej części północnego transeptu znajduje się ikona Madonny Nikopea, namalowana w X wieku. Ponadto we wnętrzu znajdują się dwie XIV-wieczne ambony.

Do południowej części transeptu przylega XIV-wieczne baptysterium, ufundowane przez dożę Andreę Dandolo. Ściany baptysterium zdobią mozaiki związane z wenecką szkoła ludową.

Bazylika św. Marka znajduje się w centrum miasta przy wschodniej pierzeji placu św. Marka. 

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2008 roku.