Wczesnobarokowy pałac Kazimierzowski w Warszawie wzniesiony został w latach 1637-41 jako pałac letni Villa Regia wg projektu włoskiego architekta Giovanni Trevano dla króla Władysława IV Wazy. Rezydencja była dwukrotnie przebudowywana w latach 1652 i 1660 po zniszczeniach potopu szwedzkiego, według projektu Izydora Affaita starszego lub Tytusa Burattiniego. Obiekt nazwany został Pałacem Kazimierzowskim na cześć fundatora króla Jana Kazimierza, dla którego pałac ten stał się ulubioną siedzibą. Opuszczony po 1667 roku, stał się później własnością króla Jana III Sobieskiego. W 1695 budynek całkowicie został zniszczony przez pożar. Od około 1724 rezydencja staje się własnością króla Augusta II, w tym okresie powstaje brama wjazdowa od strony ul. Krakowskie Przedmieście, a na dziedzińcu osiem budynków koszarowych poprzecznie do fasady pałacu. W 1735 roku pałac przechodzi na własność hrabiego Aleksandra Sułkowskiego, który uruchamia tu cegielnię, fabrykę pieców i browar, a w latach 1737-39 odbudowuje pałac prawdopodobnie wg projektu Jana Zygmunta Deybla i Joachima Daniela Jaucha. W 1765 lub 1766 roku nowym właścicielem zostaje Stanisław August Poniatowski, który lokuje tu Korpus Kadetów Szkoły Rycerskiej, po przebudowie wnętrz przez Dominika Merliniego. W 1794 roku po upadku insurekcji kościuszkowskiej szkoła ta zostaje zlikwidowana. W 1814 roku pożar niszczy saskie budynki koszar przez pałacem i w 1816 roku na ich miejscu powstają początkowo dwa boczne pawilony projektu Jakuba Kubickiego.

W tym roku też pałac staje się siedzibą Uniwersytetu Warszawskiego. Jednocześnie W latach 1817-31 mieści się w nim Liceum Warszawskie. W latach 1818-22 następuje rozbudowa o dwa równoległe do Krakowskiego Przedmieścia pawilony projektu Michała Kado. Około 1820 roku powstają kolejne dwa pawilony przy samym budynku pałacu – północny i południowy. W 1824 roku pałac zostaje gruntownie przebudowany w stylu klasycystycznym wg projektu prawdopodobnie Hilarego Szpilowskiego i Wacława Ritschela. Następnie w latach 1840-41 powstaje kolejny pawilon projektu Antoniego Corazziego, pierwotnie przeznaczony na siedzibę gimnazjum realnego, później Szkoły Głównej. Około roku 1863 przebudowano pawilony wg projektów Antoniego Sulimowskiego. W latach 1891-94 na dziedzińcu pałacu, pomiędzy bramą od strony Krakowskiego Przedmieścia a korpusem pałacu, powstaje gmach Biblioteki projektu Antoniego Jabłońskiego-Jasieńczyka i Stefana Szyllera, a w 1910 roku powstaje nowa brama wjazdowa. W latach 1929-31 dokonano przebudowy gmachu biblioteki, a w roku 1930 wzniesiony został gmach Auditorium Maximum wg projektu Aleksandra Bojemskiego. W okresie II wojny światowej pałac został zniszczony wraz z innymi budynkami uniwersyteckimi – ucierpiał zarówno w czasie obrony Warszawy w 1939 roku i w czasie powstania warszawskiego. Po wojnie odbudowany w latach 1945-54 według projektu Piotra Biegańskiego.

Obecnie jest to trzykondygnacyjna rezydencja zbudowana w stylu klasycystycznym na planie prostokąta, nakryta czterospadowym dachem. W osi 21-osiowej elewacji frontowej umiejscowiono czterokolumnowy portyk koryncki, zwieńczony trójkątnym tympanonem. Kolumny stoją na zabudowanym ganku mieszczącym główne wejście. Elewacje parteru są boniowane, a piętra ozdobione pilastrami korynckimi.

Budynek Pałacu Kazimierzowskiego obecnie mieści rektorat Uniwersytetu Warszawskiego, mieści się tutaj też Muzeum Historii UW. Po rewitalizacji budynku w roku 2006 budynek ten jest jednym z najlepiej się prezentujących na całym Trakcie Królewskim.

Pałac Kazimierzowski w Warszawie znajduje się przy Krakowskim Przedmieściu 26/28.

Zdjęcia wykonano w czerwcu 2014 roku.