Ziemia Bańska w 1234 roku została nadana przez księcia Barnima I Zakonowi Templariuszy, wtedy też miejscowość została nazwana miastem. W pierwszej połowie XIII wieku wzniesiono w Baniach kościół, a w pierwszej połowie XIV w. rozpoczęto budowę murów obronnych z dwiema bramami i dwudziestoma basztami. Po kasacji Zakonu Templariuszy w 1312 roku tutejsze ziemie przejęli Joannici, którzy w 1345 roku odstąpili miasto księciu Barnimowi III. W XV wieku przyjął się w Baniach obyczaj odgrywania scen z misterium Męki Pańskiej, ostatni raz miało to miejsce w 1498 roku. Przez zbieg okoliczności aktor, który odgrywał krzyżowanego Chrystusa trwał w zatargu z aktorem grającym legionistę Longinusa. Legionista korzystając z odgrywanej sceny przebił włócznią unieruchomionego przeciwnika raniąc go śmiertelnie. W wyniku zamieszek życie postradało jeszcze kilku mieszczan. W ten smutny sposób zakończył żywot piękny chrześcijański obyczaj, ponieważ sąd kościelny zakazał odgrywania tego typu widowisk. W latach 1653-59 Banie pozostawały we władaniu Szwedów, a następnie Brandenburgii i od 1701 roku Prus. W roku 1766 rozebrano resztę fortyfikacji. Zachowała się jedynie XIV wieczna baszta prochowa. W trakcie działań wojennych w 1945 roku miasto zniszczone zostało w 50% i po wojnie utraciło prawa miejskie.

Najważniejszym zabytkiem jest XIII-wieczny kościół pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych zbudowany z ciosów granitowych. Jest to późnoromański kościół bazylikowy o trzech nawach i trzech przęsłach. Po pożarze miasta w 1478 roku świątynia otrzymała nowe sklepienie i ostrołukowe okna w ścianach naw. Po kolejnym pożarze w 1690 roku zostały zniszczone sklepienia i wieża. Budowla została przykryta płaskim stropem, a wieża została nakryta barokowym hełmem. Wnętrza zostały przystosowane dla potrzeb wyznania luterańskiego.We wnętrzu kościoła znajduje się barokowy ołtarz z 1700 roku, dwie płaskorzeźby, barokowa ambona z początku XVIII wieku, empora organowa z 1767 roku, prospekt organowy z drugiej połowy XIX wieku oraz płyty nagrobne barokowe z piaskowca. W latach 1763-95 zostały wybudowane organy. Po pożarze w 1853 roku została rozebrana zakrystia przylegająca do prezbiterium, została wzniesiona nowa wieża, znacznie węższa od pierwotnej oraz zostały wybudowane szczyty wieńczące elewacje korpusu nawowego. Po zniszczeniach II wojny światowej wieża o wysokości 52 metrów odbudowana została zaledwie do wysokości 18 metrów.

Do naszych czasów zachowała się również XIV-wieczna, kamienno-murowana Baszta Prochowa (brak zdjęcia).

Banie są położone 22 km na północny-wschód od Chojny, przy drodze nr 122 do Pyrzyc.

Zdjęcia wykonano w maju 2022 roku.

  • Tablica informacyjna