Założycielem Białej Podlaskiej był najprawdopodobniej Piotr Janowicz przydomek „Biały” – wojewoda trocki, hetman wielkiego Księstwa Litewskiego. Pierwsza wzmianka o osadzie pojawiła się w 1345 roku. W tym okresie miasto znajdowało się w województwie brzeskim w Wielkim Księstwie Litewskim. W drugiej połowie XVI wieku miasto przeszło we władanie rodu Radziwiłłów. Okres ten, trwający dwa i pół wieku, przyniósł rozkwit i przyczynił się do szybkiego rozwoju miasta, przez długi czas zwanego Białą Książęcą lub Białą Radziwiłłowską. W 1622 roku Aleksander Ludwik Radziwiłł zbudował fortecę i zamek. Z fundacji Krzysztofa Ciborowicza Wilskiego założono w 1628 roku Akademię Bialską, która od 1633 roku istniała jako filia Akademii Krakowskiej. W latach 1655–60 miasto zostało znacznie zniszczone przez Szwedów, wojska Rakoczego i kozaków Chowańskiego. Jednak za sprawą Michała Radziwiłła i jego żony Katarzyny z Sobieskich szybko podniosło się z upadku. W 1670 roku Michał Kazimierz Radziwiłł nadał miastu prawo magdeburskie oraz herb – widnieje na nim chrzestny patron księcia, Michał Archanioł stojący na smoku. W 1720 roku Anna z Sanguszków Radziwiłłowa rozpoczyna budowę wieży i bramy wjazdowej. Miasto i zespół pałacowy w XVIII wieku było wielokrotnie niszczone i odbudowywane. Ostatni spadkobierca Dominik Radziwiłł, pułkownik wojska polskiego, umarł we Francji 11 listopada 1813 roku. Zamek jako ruinę rozebrano w 1883 roku. W Białej Podlaskiej uczęszczał do męskiego gimnazjum pisarz Józef Ignacy Kraszewski, które zostało nazwane jego imieniem. W 1925 roku doszło w mieście do incydentów o charakterze antysemickim, którym obojętnie przyglądała się policja. Kolejny szybki rozwój miasta miał miejsce w okresie międzywojennym, powstała wówczas fabryka Raabego, elektrownia miejska, a w latach 1923‒39 istniała Podlaska Wytwórnia Samolotów. Majątek Podlaskiej Wytwórni Samolotów został rozgrabiony przez okupantów radzieckich po 17 września 1939 roku. W 1941 Niemcy utworzyli w mieście getto dla ludności żydowskiej. W 1944 roku Biała Podlaska została zdobyta przez armię sowiecką i przez współdziałających z nią żołnierzy Armii Krajowej. W 1975 roku Biała Podlaska została stolicą województwa, co przyczyniło się do dwukrotnego zwiększenia liczby jej mieszkańców w ciągu 20 lat. Po reformie administracyjnej w 1999 roku ma status miasta na prawach powiatu. Najważniejszymi zabytkami miasta są:

– zespół pałacowo-zamkowo-parkowy Radziwiłłów z XVII wieku (osobny artykuł) – kościół pw. św. Anny z 1572 roku – dawny zbór ariański. Wybudowany na pogorzelisku wcześniejszej świątyni (z 1525 roku). Po wypędzeniu braci polskich w 1596 roku przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę”, przebudowany w latach 1596-1603 i wyświęcony pod wezwaniem św. Anny. Jest to późnogotycka budowla  o czym świadczą lekko ostrołukowe okna, i skarpy przyporowe, z prostokątnym korpusem, do którego dobudowano od strony wschodniej nieco węższe, zamknięte absydą prezbiterium i doń przylegające: zakrystię i skarbiec. Zaś w części zachodniej wydzielono trójarkadowy chór muzyczny. Od południa przylega barokowa kaplica „Różańcowa”, z 1625, pierwotnie przeznaczona na miejsce spoczynku Tekli z Wołłowiczów Radziwiłłowej, żony ówczesnego właściciela miasta Aleksandra Ludwika Radziwiłła. Od północy znajduje się barokowa kaplica pod wezwaniem św. Jana Kantego, powstała na początku XVIII wieku. Uważana jest przez wielu za najcenniejsze dzieło barokowe na Podlasiu. Warto też zwrócić uwagę na jej barokową wieżyczkę wschodnią. Kaplica ma bogatą sztukaterię, zdobią ją późnobarokowe obrazy na plafonie odtwarzające życie Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła na ziemi i po śmierci. Ołtarz główny, ufundowany przez Katarzynę z Sobieskich Radziwiłłowę, barokowy zbudowano przed 1696 rokiem z czarnego marmuru dębnickiego. W zwieńczeniu ołtarza znajduje się herb Radziwiłłów w postaci czarnego orła z trzema złotymi trąbami na piersi. Z inicjatywy Katarzyny z Sobieskich Radziwiłłowej umieszczono na zewnątrz na kopule u stóp łacińskiego krzyża nad sygnaturką półksiężyc turecki, dla uczczenia zwycięstwa jej brata Jana III Sobieskiego nad islamem. Od zachodu przylega kruchta z 1873 roku w stylu neorenesansu lubelskiego. Wystrój wnętrza świątyni jest barokowy. Od wschodniej strony świątyni, jako część murowanego ogrodzenia znajduje się trójarkadowa, dzwonnica bramna. Korpus główny kościoła stał się wzorcem dla późniejszej i pomniejszonej w skali kaplicy wchodzącej w skład zespołu pałacowego. Na dachu świątyni znajduje się krzyż u którego podstawy widnieje leżący islamski złoty półksiężyc, umieszczony tam na pamiątkę zwycięstwa nad Turkami pod Wiedniem w 1863 roku. Kościół znajduje się przy ulicy Warszawskiej 3.

–  Barokowy zespół klasztorny reformatów z II połowy XVII wieku, złożony z kościoła pw. św. Antoniego, zwróconego fasadą na północ i zblokowanego z nim od wschodu trójskrzydłowego klasztoru. Fasada kościoła poprzedzona prostokątnym dziedzińcem, otoczonym ceglanym, otynkowanym murem. W 1670 roku Michał Kazimierz Radziwiłł i jego żona Katarzyna sprowadzili do miasta reformatów. Pierwszymi zakonnikami, którzy w 1671 roku przybyli do Białej z Poznania byli o. Sylwester Nadolski i o. Jan Kapistran. Projekt kościoła i zespołu klasztornego przedstawiono fundatorom już w 1671 roku. Wystrój jego wnętrza odbiega znacznie od innych kościołów reformackich, jest on znacznie bogatszy. Odpowiada zapotrzebowaniu, prestiżowi, ambicjom i możliwościom materialnym Radziwiłłów. Murowany kościół został wzniesiony w latach 1672-84, zapewne według projektu Augustyna Licciego Młodszego, fasada zapewne innego autorstwa. Budową kierował warszawski architekt Andrys Huber. Prace budowlane i wyposażanie kościoła trwało do 1684 roku. W latach latach 1687-92 zbudowano murowany klasztor. Kościół został konsekrowany w 1688 roku pod wezwaniem Matki Bożej Anielskiej. Ponownie uposażony przez Annę z Sanguszków Radziwiłłową, która funduje nowe rozbudowane ołtarze według projektu o. Mateusza Osieckiego w 1739 roku. W 1788 roku uroczyyście sprowadzono relikwii bł. Pacyfika. Zapewne w pierwszej połowy wieku XVIII zbudowano murowane ogrodzenie z freskami stacji Drogi Krzyżowej w płytkich wnękach, w których w latach 1989-90 umieszczony został zespół tablic pamiątkowych, tzw. Podlaskie Epitafium Żołnierskie. W roku 1836 roku nastąpił pierwszy remont kościoła, być może wtedy wykonana została nadbudowa szczytu fasady. Po kasacie klasztoru w 1867 roku kościół stał się filią kościoła parafialnego św. Anny. Budynek klasztoru i ogrody podzielono na dwie części: pierwsza była użytkowana przez wikarego, w drugiej zaś mieściło się seminarium nauczycielskie. W roku 1869 świątynię przejęła cerkiew unicka, a w latach 1875-1915 cerkiew prawosławna; wyposażenie kościoła zostało przeniesione do okolicznych parafii. W 1908 roku klasztor przebudowano. Pod koniec 1918 roku został zwrócony katolikom. Przed fasadą wzniesiona została brama-dzwonnica w stylu rusko-bizantyjskim, rozebrana po 1919 roku. W 1944 roku kościół został częściowo uszkodzony. W latach 1950-51 zbudowano bramę z dwiema furtkami i żelazną kratą, która zamknęła od frontu ogrodzenie dziedzińca. Ponieważ zakon reformatów nie miał dość powołań, kościół objął w roku 1965 zakon oo. kapucynów. Do 1993 roku w klasztorze funkcjonowało liceum ogólnokształcące, obecnie klasztor należy oo. kapucynów. Zespół klasztorny znajduje się przy ul. Narutowicza 37.

– Akademia Bialska założona w 1628 jako filia Akademii Krakowskiej – obecnie budynek I LO im. J.I. Kraszewskiego (ul.Kraszewskiego 1).

– austeria z 1777, najstarszy dom zajezdny w mieście.

– eklektyczne kamieniczki z końca XIX i początku XX w. przy Placu Wolności i innych uliczkach w centrum.

– późnobarokowy, pobazyliański kościół pw. Narodzenia NMP z połowy XVIII wieku. W latach 1747-59 na skraju miasta w miejscu kościoła z 1690 roku została wybudowana na planie krzyża łacińskiego barokowa cerkiew unicka pw. św. Barbary i klasztor bazyliański, do którego sprowadzono w 1765 roku uroczyście z kaplicy zamku Radziwiłłów relikwie bł. Jozafata Kuncewicza. W 1919 roku dawna cerkiew św. Barbary została przekazana Kościołowi rzymskokatolickiemu na kościół parafialny. W związku ze zmianą obrządku i rekonsekracją zmieniono wezwanie świątyni.

Biała Podlaska jest położona 60 km na wschód od Siedlec, przy drodze nr 2 do Terespola.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2021 roku.