Romański kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Czerwińsku powstał w XI wieku. Choć we właściwej swej bryle pochodzi z drugiej ćwierci XII wieku, w rzeczywistości nosi na sobie piętno wielu przebudów, które spowodowały nieco zatarcie romańskiego charakteru.

Świątynia została zbudowana z granitowych ciosów jako trójnawowa bazylika pozbawiona transeptu, z niewielkim prezbiterium. Od wschodu nawy boczne i prezbiterium zakończone były absydami. Od zachodu kościół zwieńczono dwoma czworokątnymi wieżami, między którymi wewnątrz świątyni znajdowała się empora.

Po pożarze w 1328 roku miała miejsce pierwsza przebudowa świątyni. Kolejne przebudowy nastąpiły w początkach XV wieku i na przełomie XV i XVI wieku, dokonano wtedy regotyzacji wnętrza oraz przebudowano fasadę zachodnią. W pierwszej połowie XVII wieku dokonano barokizacji wnętrza. Romańskie kolumny i filary międzynawowe obmurowano cegłą i otynkowano. Zbudowano nowy chór i powiększono większość okien oraz nawy nakryto sklepieniem kolebkowym. W XVIII wieku dobudowano do fasady zachodniej monumentalne skarpy. Tuż przed pierwszą wojną światową zrekonstruowano romański portal, którego fragmenty wówczas odnaleziono. Badania prowadzone przed i po II wojnie światowej pozwoliły odkryć i odnowić romańskie i gotyckie polichromie. Ołtarz główny wykonany został w Krakowie ok. 1630 roku. W jego centrum znajduje się obraz Matki Boskiej Czerwińskiej, uważany za cudowny, namalowany (lub być może tylko odnowiony) w 1612 roku przez Łukasza z Łowicza.

Od południa do świątyni przylegają zabudowania klasztorne, pochodzące z XV-XVI wieku, przebudowane w XVII wieku. Z XV wieku pochodzą plebania i dzwonnica (tzw. Brama Opata Kuli), wtedy też sklepiono gwieździście kaplicę (być może dawny refektarz) w skrzydle południowym, dodano też tam portal gotycki.

Czerwińsk jest położony 10 km na wschód od Wyszogrodu, przy drodze nr 62 do Nowego Dworu Mazowieckiego. Świątynia znajduje się w centrum miejscowości na wysokiej skarpie wiślanej.

Zdjęcia wykonano w marcu 2007 roku. 

  • Widok z parkingu

  • Fasada z przyporami

  • Widok od północy

  • Klasztor

  • Klasztor

  • Klasztor - widok od zachodu

  • Brama Opata Kuli

  • Fasada zachodnia

  • Romańskie okna w wieży

  • Brama Opata Kuli

  • Romański portal

  • Romański portal

  • Romański portal

  • Nawa główna

  • Ołtarz główny

Nowe zdjęcia wykonano w maju 2018 roku.

  • Fasada

  • Fasada

  • Dziedziniec klasztoru

  • Dziedziniec klasztoru

  • Dziedziniec klasztoru

  • Romańskie okno w wieży

  • Plebania

  • Klasztor od wschodu

  • Klasztor od wschodu

  • Klasztor od wschodu

  • Prezbiterium

  • Elewacja północna

  • Wieża bramna

  • Romański portal

  • Romański portal

  • Romański kapitel

  • Romański kapitel

  • Nawa główna

  • Nawa boczna

  • Romański portal z drzwiami

  • Boczna kaplica

  • Prezbiterium

  • Ołtarz głowny

  • Prezbiterium

  • Prezbiterium

  • Ambona

  • Nawa i organy

  • Boczna kaplica i średniowieczne freski

  • Średniowieczne freski

  • Średniowieczne freski

  • Romańska kolumna