Grodzisko przed wiekami pełniło początkowo rolę miejsca obserwacyjnego okolicznych wzniesień i lasu. Fortyfikacje miejskie postanowiono rozbudować w XVI i XVII wieku, projektantami linii obronnych byli Jan i Jerzy Strakowscy (syn Jana). Pierwszy projekt umocnień powstał w 1620 roku. Koncepcja Jana Strakowskiego zakładała poprowadzenie linii fortyfikacji bastionowych przez Biskupią Górkę i Grodzisko. Do prac nad umocnieniem Grodziska przystąpiono jednak dopiero w 1655 roku (przed potopem szwedzkim 1655-1660). Realizowany był pospiesznie projekt Jerzego – syna Jana Strakowskiego. W 1656 roku pod miasto podeszły wrogie wojska szwedzkie, które widząc świetnie umocnione Grodzisko bez większego przekonania podjęły próbę przełamania linii obrony, która nie przyniosła żadnego powodzenia.

Po śmierci Strakowskiego, w latach 1681-1685 prace przy fortyfikacji kontynuował Christian Neubauer. Szczególny nacisk położono na rozwój obronności tzw. Góry Gradowej i jej okolic, których militarne znaczenie ze względu na dominującą względem Gdańska pozycję było wręcz ogromne. W ten oto sposób powstał kluczowy, niesłychanie trudny do przełamania węzeł obronny, który już od XVII w. określany był mianem Grodziska.

Na początku XVIII wieku prace fortyfikacyjne prowadził Jan Charpentier. Skonstruowano wtedy dzieło Rogowe wraz z półbastionami: Jerozolimskim, Wysokim Kurkowym oraz Niskim Kurkowym. Przekopano również fosy, usypano liczne szańce i wiele mniejszych bastionów. Podczas niszczącej dla Rzeczypospolitej Wielkiej Wojny Północnej w latach 1700-21 żadna z grasujących po polskich ziemiach armii nawet nie rozpoczęła oblężenia ważnego przecież miasta. Tak wielki respekt budziły miejskie fortyfikacje wraz z doskonale umocnioną Górą Gradową.

W 1734 roku Gdańsk stanął w obronie króla Stanisława Leszczyńskiego (wojna o sukcesję polską) i stał się głównym miejscem oporu przed inwazją wojsk rosyjsko-saskich. Leszczyński schronił się w Gdańsku, a Grodzisko zostało oblężone. Rosjanie przypuścili bezpośredni szturm na szańce i bastiony Grodziska. W ciągu kilku godzin życie straciło aż 1 500 żołnierzy carskich, a linii obrony nawet nie nadwerężono. Twierdza nie została zdobyta w walce. Król został jednak zmuszony do ucieczki, a miasto do kapitulacji. Koszty walki, zniszczenia miasta i kontrybucja uniemożliwiły dalszą inwestycję w umocnienie Grodziska.

W wyniku II rozbioru Polski w 1793 roku Gdańsk dostał się pod władzę Prus. Grodzisko doczekało się wzmocnienia dopiero w roku 1807, kiedy to przed Napoleonem kapitulowały kolejne pruskie twierdze, a armia pruska łatwo przegrała pod Jeną i Auerstädt. Wzniesiono wtedy w ciągu miesiąca wysunięty w kierunku Suchanina szaniec Bousmard’a, poprawiono wały fosy głównej i zaopatrzono je w drewniano-ziemne blokhauzy. Tutaj też stoczono najbardziej zaciekłe walki. Wyróżnili się w nich żołnierze polscy z dywizji Antoniego Giełguda, którym za cenę bardzo dużych strat udało się opanować znaczną część okolicznych obwarowań. Wyraźne postępy wojsk polskich w okolicy Grodziska przyczyniły się do zaniechania dalszej obrony Gdańska. Po zaprzestaniu działań Napoleon Bonaparte nakazał budowę nowoczesnych, bardziej odpowiadających nowym zasadom prowadzenia wojny fortyfikacji. Prace poprowadzono według nowatorskiego projektu generała Haxo. Wszystkich pomysłów nie zrealizowano, lecz mimo to w ciągu kilku lat wzniesiono tu ciekawe, oryginalne umocnienia, które dobrze sprawdziły się podczas niezwykle ciężkich, blisko rok trwających walk z 1813 roku.

Po sześciu latach wolności Gdańsk ponownie wrócił w 1814 roku pod panowanie Pruskie. Kolejne dziesięciolecia przyniosły Grodzisku pewne zapomnienie, gdyż władze pruskie nie prowadziły tu żadnych wojskowych inwestycji. Dopiero w latach 1867-1874 przeprowadzono pierwsze od prawie półwiecza prace inżynierskie, nadano im przy tym ogromny rozmach. Przebudowując węzeł obronny w pewnym stopniu wykorzystano dawne umocnienia, zasadniczy wysiłek skoncentrowano jednak na konstrukcji nowych, murowanych kaponier, wartowni, prochowni czy też wozowni. Powstały również koszary.

Pod koniec XIX wieku militarne znaczenie Grodziska bardzo osłabło z powodu rozwoju nowych technologii wojennych. Fortyfikacjom stopniowo nadawano charakter rekreacyjny. W najbliższej okolicy uruchomiono kręgielnię, strzelnicę oraz boisko do gry w krykieta. W 1898 roku z inicjatywy cara Rosji na terenie Grodziska wzniesiono wielki pomnik, upamiętniający męstwo żołnierzy rosyjskich poległych na ziemi gdańskiej w 1734, 1807 i 1813 roku. Ciekawy monument oglądać możemy do dnia dzisiejszego. Po I wojnie światowej okolicę z wielkim rozmachem przekształcono w teren rekreacji, z którego wielką ochotą korzystały tłumy spragnionych odpoczynku gdańszczan. W części zabudowań ówcześni studenci gdańscy mieli swój internat, a także mieściły się tu korporacje studenckie.

Po II wojnie światowej z Grodziska rozpoczęło nadawanie audycji gdańskie radio, a następnie urządzono tu radiostację zagłuszającą „Radio Wolna Europa”. W latach 60-tych nieużytkowane, bardzo dobrze zachowane forty po raz kolejny w swej historii uległy dewastacji. Gospodarzem obiektu zostały zakłady owocowo-warzywne „Dagoma”, które w piwnicach i fortach urządziły magazyny. Ostatnie lata przyniosły pewną zmianę tej sytuacji, rozpoczęto bowiem systematyczne porządkowanie terenu Fortów Napoleońskich jak również powolną renowację zachowanych obiektów. Na realizację planów przekształcenia Grodziska w wielką atrakcję turystyczną przyjdzie jeszcze trochę poczekać, gdyż tradycyjnie już na cel ten jak i wiele podobnych pomysłów brakuje pieniędzy. Zwiedzając teren Grodziska obejrzeć możemy następujące, świetnie wkomponowane w okoliczną przyrodę obiekty:

– Kaponiera Południowa z 1867 roku;

– Skarpowa Galeria Strzelecka;

– Laboratorium Prochowe;

– Koszary z 1872 roku;

– Wozownia z 1880 roku;

– Kaponiera Środkowa z 1867 roku;

– Bateria Moździerzy;

– Przeciwskarpowa galeria strzelecka;

– Prochownia Główna;

– Zbrojownia;

– Reduta Napoleońska z 1811 roku;

– Wartownia Północna z 1811 roku;

– Dom Wałmistrza;

– Klatka schodowa galerii strzeleckiej;

– Wejście do poterny;

– Pomnik żołnierzy rosyjskich z 1898 roku.

Obecnie obszarem fortu Grodzisko administruje specjalnie do tego powołana w 2002 roku jednostka miejska: Park Kulturowy Fortyfikacji Miejskich „Twierdza Gdańsk”. W starych fortach zorganizowano ścieżkę historyczną, dotyczącą historii Grodziska. Natomiast w Kaponierze południowej zorganizowano wystawę „Energia, Niebo, Słońce”.

Grodzisko znajduje się pomiędzy ul. Nowe Ogrody, Powstańców Warszawskich, Gen. Dąbrowskiego i 3 Maja, wznosi się nad dworcem PKS i PKP Gdańsk Główny. Wyróżniającym się elementem, widocznym z daleka jest Góra Gradowa (Bastion Jerozolimski) z Pomnikiem Millennium (wielki, stalowy krzyż)- punkt widokowy na Gdańsk.

Zdjęcia wykonano w czerwcu 2009 roku.

  • Góra Gradowa

  • Góra Gradowa

  • Widok z Góry Gradowej

  • Widok z Góry Gradowej

  • Widok z Góry Gradowej

  • Widok z Góry Gradowej

  • Bastion Jerozolimski

  • Bastion Jerozolimski

  • Bastion Jerozolimski

  • Wysokie czoło kurkowe

  • Wystawa w fortach

  • Wystawa w fortach

  • Wystawa w fortach

  • Wystawa w fortach

  • Wysokie czoło kurkowe

  • Wysokie czoło kurkowe

  • Wysokie czoło kurkowe

  • Wysokie czoło kurkowe

  • Wysokie czoło kurkowe

  • Koszary

  • Koszary

  • Koszary

  • Reduta Napoleońska

  • Reduta Napoleońska

  • Reduta Napoleońska

  • Reduta Napoleońska - fosa

  • Bateria moździerzy

  • W głębi Kaponiera

  • Kaponiera

  • Kaponiera

  • Kaponiera

  • Sucha fosa

  • Przepust pod wałem

  • Góra Gradowa

  • Bastion Jerozolimski

  • Bastion Jerozolimski

  • Bastion Jerozolimski i koszary

  • Koszary

  • Koszary

  • Koszary

  • Dawna rozgłośnia radiowa