Po raz pierwszy Gubin został wzmiankowany w początku XIII wieku (1211) w dokumencie Henryka Brodatego zwalniającym miasto z opłat celnych. 1 czerwca 1235 roku z rąk margrabiego Miśni i Marchii Wschodniej Henryka Ilustrisa nadano Gubinowi przywilej lokacyjny i magdeburskie prawa miejskie, a w roku 1311 prawo do bicia własnej monety oraz miasto zostało otoczone murami. W 1367 roku wraz z Dolnymi Łużycami znalazł się w granicach Królestwa Czech. W 1437 roku został zdobyty i zniszczony przez husytów. W latach 1469–90 Gubin był pod panowaniem Królestwa Węgier. W mieście w 1563 roku powstał serbołużycki kościół i aż do 1844 roku w tej świątyni odbywały się msze w języku serbołużyckim. W 1635 roku wraz z większością Dolnych Łużyc miasto weszło w skład Saksonii. W latach 1697–1706 i 1709–63 Gubin leżał w granicach unijnego państwa polsko-saskiego. W 1749 roku przez Gubin poprowadzony został trakt pocztowy łączący Warszawę z Dreznem. W 1751 roku za sprawą króla Augusta III Sasa powstała w mieście mennica, w której jeszcze w tym samym roku rozpoczęto bicie polskich miedzianych szelągów, a w 1752 roku miedzianych groszy. Po klęsce Napoleona i wspierającej go Saksonii, na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego w 1815 roku, stał się częścią Królestwa Prus. W XIX wieku zbudowano linie kolejowe do Berlina i Wrocławia i Krosna Odrzańskiego. W 1871 roku miasto znalazło się w granicach Niemiec. W latach 1904–38 w Gubinie kursowały tramwaje. W czasie II wojny światowej w mieście znajdowała się filia obozu koncentracyjnego Gross-Rosen.

W 1945 roku roku miasto odniosło ogromne zniszczenia (ok. 90%), trwały szczególnie zacięte walki o tzw. Góry Śmierci zostały zakończone 28 lutego 1945 roku zdobyciem miasta przez oddziały armii sowieckiej. W trakcie konferencji poczdamskiej prawobrzeżna część miasta została włączona do Polski pod dzisiejszą nazwą. Dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

– Ruiny gotyckiej katedry pod wezwaniem Świętej Trójcy, z połowy XV wieku, XVI wieku. Jest to jeden z największych zabytków architektury gotyku w zachodniej części Polski. Budowany od XIV do XVI wieku stanowił ozdobę obecnej ziemi lubuskiej. Pierwsza wzmianka o bazylice w formie trójnawowej, zbudowanej w stylu romańskim pochodzi z roku 1324. Po trzęsieniach ziemi w XIV zostaje rozebrana, a w jej miejscu rozpoczęto budowę gotyckiego kościoła. Prace zakończono w 1844 roku. Efektem był największy, najokazalszy kościół na Dolnych Łużycach. Podczas II wojny światowej uległ prawie całkowitemu zniszczeniu. W późniejszym okresie, mimo starań, nie udało się przywrócić obiektowi dawnej świetności obiektu. W latach 70. został zabezpieczony jako trwała ruina. Aby uratować zabytek, w 2005 roku powołano polską fundację „Fara Gubińska – Centrum Spotkań Polsko-Niemieckich” oraz niemiecką: „Stowarzyszenie Wspierające Odbudowę Fary”. Na zachodniej stronie wieży widnieją trzy krzyże. Upamiętniają one śmierć robotników, którzy ponieśli śmierć w czasie budowy świątyni.

– Renesansowy ratusz z XV/XVI wieku. Pierwsze wzmianki o ratuszu w Gubinie pochodzą z 1276 roku, obecny budynek wzniesiono w drugiej połowie XIV wieku. W roku 1502 roku powiększono budynek o wschodnie skrzydło oraz dobudowano wieżę. W latach 1671-72 dokonano ostatniej dużej przebudowy, w stylu renesansowej. W czasie II wojny światowej ratusz został poważnie zniszczony, odbudowano go w latach 1976-86. Na początku XXI wieku na wieży zainstalowano zegar z kurantem. Ratusz w Gubinie jest położony w zachodniej części rynku i składa się z dwóch prostokątnych skrzydeł, ułożonych w kształcie litery L. Do części południowej dostawiona jest wysmukła wieża, nieco odchylona od pionu, ozdobiona układem półkolistych blend. Wieża nakryta jest pokrytym blachą hełmem z latarnią. Na fasadzie widnieją trzy renesansowe szczyty ozdobione gzymsami i attyką. We wnętrzach zachowały się gotyckie pomieszczenia piwniczne i parterowe ze sklepieniami gwiaździstymi i Sieciowymi. Ratusz jako reprezentacyjna siedziba władz gościł w swoich murach takie znamienitości jak: Zygmunta I Starego, Augusta II Mocnego, a w 1712 roku cara Piotra I Wielkiego. Od roku 1986 budowla jest siedzibą placówek kulturalno-oświatowych miasta, znajdują się tam między innymi: Miejska Biblioteka Publiczna, Biblioteka Pedagogiczna oraz Gubiński Dom Kultury. – mury obronne z basztami-wieżami, z XIV-XV wieku:

– Wieża Bramy Ostrowskiej – zabytek wraz z fragmentami muru obronnego pochodzi z przełomu XV i XVI wieku. Obiekt ten stanowił część systemu obronnego Bramy Ostrowskiej; – brama i mury przy ul.3 Maja – jest to część fortyfikacji muru zachodniego przy Bramie Ostrowskiej;

– Wieża Dziewicza – zlokalizowana była w najbardziej na wschód wysuniętym narożniku muru miejskiego. Pochodzi z tego samego okresu co wieża Bramy Ostrowskiej;

– Brama i mury przy ul. Dąbrowskiego – dekoracyjna brama z murami o charakterze ozdobnym. Symbol architektury romantycznej. Nawiązuje do dawnych murów obronnych średniowiecznego miasta. Właściciel firmy przewozowej – Wilhelm Wilke wybudował „mury obronne” w 1892 by oddzielić podwórze spedycji od części parkowej.

Gubin jest położony 28 km na zachód od Krosna Odrzańskiego.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2022 roku.