Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i symbolicznych zaślubinach z morzem w Pucku 10 lutego 1920 roku rozpoczęto po wielu przygotowaniach tworzenie na Helu silnej bazy lądowej obrony Wybrzeża. W latach 20-tych zbudowano linię kolejową z Pucka przez Władysławowo wzdłuż całej mierzei do Helu. Powstała również utwardzona droga, specjalnie dla utrudnienia ostrzału z samolotów prowadzona z licznymi zakrętami w terenie leśnym.

W 1928 roku rozpoczęto budowę portu wojennego, od strony Zatoki Puckiej. Do wybuchu wojny zbudowano basen o wymiarach 400×300 m z nabrzeżem obsługowym o szerokości 45 m. W pobliżu portu powstały inne, niezbędne dla bazy morskiej obiekty. Około 1,5 km na północ od portu zbudowano podziemną elektrownię, a bliżej, w lesie, schrony amunicyjne, minowe oraz torpedowe. Kilka kilometrów na zachód od tego miejsca zbudowano podziemne zbiorniki paliwa, od których poprowadzono do nadbrzeża rurociąg. Od stacji kolejowej w Helu poprowadzono do portu bocznicę w celu dowozu zaopatrzenia. Z portu do składów i magazynów doprowadzone zostały tory kolejki wąskotorowej. Jednocześnie zmilitaryzowano końcowy odcinek mierzei – od granic Juraty aż do końca cypla. Zahamowano administracyjnie rozwój turystyki w tym rejonie, wprowadzając wojskowy zakaz wznoszenia jakichkolwiek budowli cywilnych bez zgody władz wojskowych i ograniczając swobodę ruchu turystycznego.

Te zarządzenia wojskowe zostały unormowane dekretem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z dnia 21 sierpnia 1936 roku w sprawie utworzenia Rejonu Umocnionego Hel. Na terenie Rejonu Umocnionego zaczęto budować rozwiniętą sieć kolei normalnotorowych i wąskotorowych dla potrzeb transportów wojskowych. Powstały różnego typu stanowiska artyleryjskie, zaczęto sprowadzać różnoraki sprzęt wojskowy i uzbrojenie. Do czasów dzisiejszych zachowały się liczne zabytki militarne zarówno z okresu przedwojennego, jak i późniejsze z okresu okupacji niemieckiej i lat powojennych. Do najważniejszych zabytków militarnych należą:

– stanowiska baterii nr 1 Laskowskiego (1935) – stały tam 4 działa Boforsa kalibru 152 mm; w 1948 baterię przebudowano, nadając jej nazwę 13 BAS i przezbrojono na 4 radzieckie armaty morskie B-13 kalibru 130 mm – jedno z tych dział stoi tam do dziś – to stanowisko zostało w 2007 ogrodzone i poddane kompletnej renowacji staraniem Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu; od rozpoczęcia sezonu 2008 znajduje się tam stała ekspozycja dotycząca historii tej baterii;

– stanowiska baterii nr 21 (1935) – stały tam 2 działa 75 mm Schneider; – stanowiska czterech dział 100 mm (1955) – radzieckie armaty morskie B-34Ul jedno z tych dział stoi na stanowisku do dziś;

Ośrodek Oporu Jastarnia – pozycja zabezpieczająca półwysep od strony lądu;

– zabytek klasy światowej – sześć potężnych żelbetowych budowli baterii Schleswig-Holstein. Była to zbudowana w 1940 przez Niemców bateria najpotężniejszych dział, jakie kiedykolwiek montowano na stałych stanowiskach lądowych – 40,6 cm Schnelladekanone C/34. Po baterii pozostały trzy działobitnie, z których każda stanowi całość z własnym bunkrem koszarowym i podręcznym magazynem amunicji, oraz 9-kondygnacyjna wieża kierowania ogniem i dwa wielkie magazyny amunicyjne. Jedyna istniejąca do dziś bateria tych dział znajduje się w Norwegii w Trondenes. 

Zachowane na Mierzei Helskiej umocnienia polskie i niemieckie wpisano w 1999 do rejestru zabytków militarnych. Obecnie niemal wszystkie można zwiedzać, tylko w niektórych są nadal obiekty wojskowe.

Miasto jest położone na cyplu Mierzei Helskiej, od strony Zatoki Puckiej, około 90 km szosą od Gdańska, a w linii prostej ok 30 km. Do Helu można się dostać pociągiem, autobusem lub statkiem w sezonie letnim.

Zdjęcia wykonano w kwietniu 2015 roku.

  • Stanowisko baterii nr 4 Laskowskiego

  • Stanowisko baterii nr 4 Laskowskiego

  • Stanowisko baterii nr 4 Laskowskiego - armata radziecka

  • Stanowisko baterii nr 4 Laskowskiego - armata radziecka

  • Stanowisko baterii nr 1 Laskowskiego - armata radziecka

  • Stanowisko baterii nr 4 Laskowskiego - armata radziecka

  • Stanowisko baterii nr 4 Laskowskiego - armata radziecka - lufa

  • Stanowisko baterii nr 4 Laskowskiego - winda

  • Stanowisko baterii nr 3 Laskowskiego

  • Stanowisko baterii nr 1 Laskowskiego - ruiny

  • Grzybek - bunkier CKM

  • Bunkry pomocnicze

  • Stanowisko kierowania ogniem

  • Stanowisko kierowania ogniem

  • Bunkier paliwowy

  • Bunkier pomocniczy

  • Bunkier pomocniczy

  • Bunkier pomocniczy

  • Grzybek - stanowisko CKM

  • 27 Bateria Artyleri Stalej

  • 27 Bateria Artyleri Stalej - armata radziecka

  • 27 Bateria Artyleri Stalej - armata radziecka

  • Stacja meteorologiczna