Meczet Al-Aksa na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie został zbudowany w latach 660-691 n.e., wraz z Kopułą na Skale. Wzgórze jest miejscem świętym dla wyznawców judaizmu (tu stała Świątynia Salomona), jak i islamu (jest to ich trzecie, najświętsze miejsce po Mekce i Medynie). Obie budowle zostały wzniesione na pamiątkę nocnej podróży proroka Mahometa do Tronu Bożego, w którą wedle tradycji zabrał go archanioł Gabriel i późniejszego, jego wniebowstąpienia (Al-Miradż). Meczet Al-Aksa to największa świątynia muzułmańska w Palestynie, w której mieści się do 5000 tysięcy wiernych.

Bazylikowy charakter budowli jest najprawdopodobniej wynikiem wzorowania się jego budowniczych na budowlach chrześcijańskich. W tym okresie architektura islamska nie była jeszcze wykształcona, a przy budowie obu meczetów uczestniczyli bizantyjscy rzemieślnicy. Na przestrzeni wieków świątynia była wielokrotnie niszczona i odbudowywana. Meczet jest rozpoznawalny przede wszystkim dzięki swojej szarej kopule z ołowiu. Wewnątrz największe wrażenie robią ogromne marmurowe kolumny (dar Mussoliniego) oraz sklepienie, dywany i witraże z kunsztownie rzeźbioną niszą modlitewną zwróconą tradycyjnie w stronę Mekki. W latach 1938-42 meczet przeszedł gruntowną renowację.

Niektórzy historycy architektury uważają że meczet zbudowano w 536 roku na rozkaz cesarza Justyniana, jako kościół św. Marii. Arabowie nazywają zresztą dolinę Cedronu, która oddziela Górę Oliwną od Wzgórza Świątynnego – doliną Naszej Pani Marii. Niewykluczone jest więc, że to właśnie chrześcijanie w ponad 450 lat od zburzenia Świątyni Jerozolimskiej znów uczynili Wzgórze Świątynne miejscem kultu.

W 1951 roku w zamachu podczas wizyty w meczecie zginął król Jordanii Abdullah I. Zamachowiec usiłował także zabić jego wnuka, późniejszego króla Husajna, ale ten uszedł z życiem. W 1969 roku chrześcijański fanatyk, turysta z Australii, podłożył ogień pod meczet. W pożarze zniszczona została zabytkowa ambona z drzewa cedrowego (minbar), dar sułtana Saladyna. Z tego powodu wstęp do meczetów na Wzgórzu Świątynnym dla turystów – niemuzułmanów jest zamknięty. Samo usytuowanie Al-Aksy, w centrum starej Jerozolimy, sprawia że bardzo chętnie modlą się tutaj miejscowi muzułmanie. 

Zdjęcia wykonano w październiku 2010 roku.

  • Widok od Góry Oliwnej

  • Widok od południa

  • Widok od zachodu

  • Fasada

  • Fasada

  • Fasada

  • Widok od północy

  • Muzułmanie