­

Jerozolima (arab. Al-Kuds, hebr. Jeruszalaim) jest stolicą Izraela od 1949 roku. Liczące ponad 600 tysięcy mieszkańców miasto znajduje się w środkowej części kraju. Jest ono ośrodkiem kultu religijnego trzech wielkich religii monoteistycznych – judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Jerozolima jest jednym z najstarszych miast Palestyny, gdyż jej początek sięga III tysiąclecia p.n.e.

Miasto jest po raz pierwszy wzmiankowane w korespondencji z Tell el-Amarna (Egipt) w XIV wieku p.n.e. Izraelici po wyjściu z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej, pod wodzą Mojżesza w XII wieku p.n.e., po wkroczeniu do Kanaanu nie zdołali zdobyć miasta. Dopiero król Dawid około 1000 roku p.n.e. uczynił Jerozolimę ośrodkiem państwa i stolicą religijną. Za króla Salomona nastąpił błyskawiczny rozwój miasta, zbudowano między innymi główną świątynię na Wzgórzu Świątynnym. Po śmierci Salomona i rozpadzie państwa, Jerozolima należała do Judy (Judei), której była stolicą.

W latach 587-586 p.n.e. miasto zostało zdobyte przez władcę Babilonu, Nabuchodonozora II, który zburzył Jerozolimę i świątynię, a ludność pognał w niewolę. Po zwycięstwie króla Persji, Cyrusa II Starszego, nad Babilonem po 538 roku p.n.e., Żydom pozwolono wrócić do ojczyzny i odbudować świątynię w Jerozolimie, która była wtedy stolicą perskiej prowincji Jehud. Po upadku perskiej monarchii, miasto znalazło się w rękach Greków (w 332 roku p.n.e. zajęte przez Aleksandra Macedońskiego), potem Ptolemeuszów, władców Egiptu, a od 198 roku p.n.e. Seleucydów, królów Syrii. Władcy syryjscy usiłowali zaprowadzić w Jerozolimie ład hellenistyczny i przekształcili świątynię w miejsce kultu greckich bóstw. Spowodowało to wybuch powstania narodowego i przejęcie władzy przez narodową dynastię Machabeuszy, za czasów których Jerozolima zaczęła się dynamicznie rozwijać.

Pełny rozkwit przeżyła za czasów Heroda I Wielkiego, który wybudował nową świątynię, pałace, amfiteatr i otoczył miasto murami obronnymi. Od 6 roku n.e. Miasto wraz z całą Judeą podlegało władzy rzymskiej. W tym też okresie około 33 roku n.e. został skazany w Jerozolimie przez rzymskiego namiestnika Poncjusza Piłata, na śmierć przez ukrzyżowanie Syn Boży Jezus Chrystus.

Podczas powstania przeciwko Rzymowi w 70 roku n.e., miasto zostało zdobyte i zburzone przez wojska Tytusa. Po powstaniu rozpoczęto jednak odbudowę Jerozolimy, do czasu wybuchu następnego powstania Bar-Kochby (w latach 132-135), po stłumieniu którego miasto zostało doszczętnie zniszczone, a na jego miejscu założono nowe, rzymskie miasto Aelia Capitolina.

Odrodzenie Jerozolimy nastąpiło w III-IV wieku, za czasów cesarza Konstantyna Wielkiego, który starał się podkreślić chrześcijański charakter miasta przez budowę wielu świątyń w miejscach uświęconych przez tradycję. W wyniku podziału cesarstwa Jerozolima znalazła się po jego wschodniej części, a potem pod władzą Bizancjum. W latach 614-630 przejściowo należała do Persji, ale została odzyskana przez cesarza Herakliusza I. Od roku 638 pozostawała pod władzą Arabów. Stała się dla nich ważnym ośrodkiem religijnym i politycznym.

W 1099 roku miasto zostało zdobyte przez wojska krzyżowe i do 1244 roku ( z przerwą 1187-1229, gdy było w rękach Turków) było stolicą Królestwa Jerozolimskiego. Po jego upadku Jerozolima pozostawała pod władzą sułtanów egipskich do 1517 roku, gdy została zdobyta przez Turków Osmańskich. W tym czasie straciła wszelkie polityczne i handlowe znaczenie, stając się jedynie ważnym ośrodkiem religijnym dla judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Ponowny rozwój miasta nastąpił w drugiej połowie XIX wieku.

W 1917 roku Jerozolimę zajęły wojska angielskie. Od 1922 roku miasto było administracyjnym ośrodkiem terytorium mandatowego, pozostając w rękach Wielkiej Brytanii. Po II wojnie światowej Jerozolima została podzielona między dwa nowo powstałe państwa – Jordanię i Izrael, a w 1949 roku proklamowana została stolicą Izraela. Po 1967 roku część jordańska została zaanektowana przez Izrael w czasie wojny sześciodniowej. Obecnie zabytkowa, wschodnia część miasta włączona jest do Izraela jako tzw. terytorium okupowane.

Większość zabytków miasta znajduje się w starej części Jerozolimy: ruiny twierdzy Antonia, resztki murów z czasów Heroda (świątynia – ściana Płaczu, łuk Ecce Homo przy Via Dolorosa – Drodze Krzyżowej). Bizantyńskie kościoły (św. Jana Chrzciciela z V-VI wieku), meczety Kubbat as-Sachra, Kopuła na Skale i Al-Aksa z VII wieku, kościoły z czasów wojen krzyżowych – Bazylika Grobu na Kalwarii z grobowcami Gotfryda de Bouillon i Baldwina II (królów jerozolimskich), wielokrotnie przebudowywana od czasów cesarza Konstantyna. Ponadto w mieście znajdują się zabytki tureckiej architektury sakralnej i obronnej z XVI wieku (mury obronne z bramami i Cytadela) oraz kościoły i klasztory chrześcijańskie różnych wyznań.

Zdjęcia wykonano w październiku 2010 roku.

  • Bazylika Grobu

  • Bazylika Getsemani

  • Bazylika zaśnięcia NMP

  • Kościół Pater Noster

  • Kościół Pan Zapłakał

  • Droga Krzyżowa

  • Yad Vashem

  • Kopuła Skały

  • Kaplica Wniebowstąpienia

  • Brama Damasceńska

  • Mury Starego Miasta

  • Brama Heroda

  • Osiedla arabskie

  • Osiedla arabskie

  • Wzgórze świątynne

  • Ściana Płaczu

  • Schody pamiętające Jezusa

  • Wieczernik

  • Brama Starego Miasta

  • Brama Starego Miasta

  • Mury Starego Miasta

  • Rzymskie ruiny

  • Rzymskie ruiny

  • Bazar

  • Patrol wojskowy

  • Arabskie uczennice

  • Brama Starówki

  • Sprzedawca chleba

  • Mury obronne

  • Mury obronne

  • Szkoła muzułmańska

  • Wzgórze świątynne

  • Wejście na wzgórze świątynne

  • Brama Lwów

  • Pątniczki ze wschodu

  • Cytadela

  • Nowsza dzielnica

  • Chasydzi

  • Dom Polski

  • Beduini

  • Nowoczesna dzielnica

  • Kneset

  • Siedmioramienny świecznik

  • Mur graniczny

  • Mur graniczny

  1. 1
  2. 2
  3. 3
  4. 4
  5. 5
  6. 6
  7. 7
  8. 8
  9. 9
  10. 10
  11. 11
  12. 12
  13. 13
  14. 14
  15. 15
  16. 16
  17. 17
  18. 18
  19. 19
  20. 20
  21. 21
  22. 22
  23. 23
  24. 24
  25. 25
  26. 26
  27. 27
  28. 28
  29. 29
  30. 30
  31. 31
  32. 32
  33. 33
  34. 34
  35. 35
  36. 36
  37. 37
  38. 38
  39. 39
  40. 40
  41. 41
  42. 42
  43. 43
  44. 44
  45. 45
  46. 46
  47. 47
  48. 48
  49. 49
  50. 50
  51. 51
  52. 52
  53. 53
  54. 54
  55. 55
  56. 56
  57. 57
  58. 58
  59. 59
  60. 60
  61. 61
  62. 62
  63. 63
  64. 64
  65. 65
  66. 66
  67. 67
  68. 68
  69. 69
  70. 70
  71. 71
  72. 72
  73. 73
  74. 74
  75. 75
  76. 76
  77. 77
  78. 78
  79. 79
  80. 80
  81. 81
  82. 82
  83. 83
  84. 84
  85. 85
  86. 86
  87. 87
  88. 88
  89. 89
  90. 90
  91. 91
  92. 92
  93. 93
  94. 94
  95. 95
  96. 96
  97. 97
  98. 98
  99. 99