Dwór w Kościelnikach Średnich został zbudowany w XVI wieku. Obecny, neobarokowy kształt obiekt uzyskał w wyniku XIX wiecznej przebudowy. Powstała wówczas piętrowa budowla wzniesiona na planie prostokąta, nakryta naczółkowym dachem z lukarnami. Elewację frontową zdobi mocno wysunięty asymetryczny, dwuosiowy ryzalit wejściowy z głównym wejściem, zwieńczony neobarokowym szczytem. Fasada jest boniowana. W elewacji ogrodowej znajduje się otwarty ganek, zwieńczony balkonem. Obecnie całość jest otoczona resztkami parku krajobrazowego. Niestety nie znalazłem nigdzie informacji o historii założenia, ani o jego właścicielach. Od II wojny światowej do dziś dwór pełni funkcje mieszkaniowe.

Tuż obok dworu wznosi się romański kościół pw. NMP, wzniesiony w XIII wieku, przebudowany XV, XVII wieku, zniszczony w 1945 roku. Kościół powstał jako budowla orientowana względem stron świata, zbudowana z łamanego kamienia polnego oraz z lekko obciosanego piaskowca (wykorzystanego w ościeżach okien). Początkowo składał się z prostokątnej nawy o wymiarach 12,2 x 10,5 metra, czworobocznego, prawie kwadratowego prezbiterium o wymiarach 5,2 x 5 metrów i przylegającej do niego od wschodu półkolistej absydy. Od zachodu prawdopodobnie w XV wieku dostawiona została smukła, czworoboczna w planie, usytuowana na osi wieża. Od kilku lat kościół jest zamknięty, zabezpieczony i remontowany.

Kościelniki Średnie są położone 6,5 km na południe od Lubania, przy drodze nr 393 do Leśnej. Dwór i kościół znajdują się tuż przy drodze, po jej zachodniej stronie.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2023 roku.

  • Elewacja frontowa

  • Ryzalit wejściowy

  • Elewacja tylna

  • Holl

  • Romański kościół