Limanowa otrzymała prawa miejskie w 1565 roku od króla Zygmunta Augusta. Od tego czasu następował stały rozwój gospodarczy i kulturalny, przerwany wiek później potopem szwedzkim i wielkim pożarem miasta, które nie podniosło się z upadku aż do doby rozbiorowej. W przeciwieństwie do reszty Galicji, pierwsze lata rządów austriackich przyniosły Limanowej pewne ożywienie gospodarcze, do którego przyczyniły się przywileje nadane miastu przez cesarza Leopolda II. Od lat 80-tych XIX w. miasto poczęło rozwijać się szybciej dzięki budowie Galicyjskiej Kolei Transwersalnej, rafinerii ropy naftowej i nowoczesnego browaru. Limanowa znana też była z targów koni, na których w 1900 roku zawarto co czwartą galicyjską umowę kupna-sprzedaży tych zwierząt. W grudniu 1914 roku w bitwie pod Limanową wojska austro-węgierskie wsparte posiłkami niemieckimi zatrzymały ofensywę oddziałów rosyjskich. W czasie walk część miasta spłonęła w wyniku bombardowania przeprowadzonego przez artylerię rosyjską. Skutkiem I wojny światowej były dla miasta nie tylko zniszczenia, ale również utrata austriackich rynków zbytu. Z drugiej strony okres powojenny sprzyjał rozwojowi inicjatyw lokalnej społeczności, czego przykładem było założenie w 1924 roku pierwszego klubu piłkarskiego – Limanovii. Kryzys gospodarczy był dla miasta brzemienny w skutkach: ogólne zubożenie ludności, w połączeniu z likwidacją i tak nielicznych zakładów przemysłowych (rafinerię zamknięto w 1933 roku), zintensyfikowało napięcia społeczne, prowadząc w okolicach Limanowej do poważnych strajków chłopskich. Tak jak na pozostałym obszarze Polski, pewną poprawę sytuacji dało się odczuć dopiero od 1936 roku. 6 września 1939 roku do miasta wkroczyły wojska niemieckie. W wyniku reformy administracyjnej, związanej z utworzeniem GG, Limanowa utraciła status miasta powiatowego. Ukształtowanie terenu w okolicach Limanowej sprzyjało działalności partyzanckiej, która też intensywnie się tam rozwinęła i obejmowała oddziały AK i BCh. Miasto, tak jak cały teren zlikwidowanego powiatu limanowskiego, objęte też było akcją tzw. Goralenvolku, która – inaczej niż na terenie Podhala – nie przyniosła żadnych rezultatów. Limanowa została wyzwolona spod okupacji niemieckiej 19 stycznia 1945 roku. W mieście na wyróżnienie zasługują:

– Bazylika kolegiacka Matki Boskiej Bolesnej − została wybudowana w latach 1910–18 jako wotum na 100. rocznicę Konstytucji 3 maja, z inicjatywy ówczesnego proboszcza, ks. Kazimierza Łazarskiego, według projektu Zdzisława Mączeńskiego. Kościół został konsekrowany 6 października 1921 roku przez biskupa tarnowskiego Leona Wałęgę. Świątynia wzniesiona w stylu secesyjnym jest murowaną, trójnawową bazyliką ścianach zewnętrznych wyłożonych kamieniem.  Wysoka wieża przy fasadzie zwieńczona jest neobarokowym hełmem. U szczytu fasady znajduje się rzeźba Ukrzyżowania, a poniżej polski orzeł i daty 1791–1891. Wnętrze bazyliki zdobią dekoracje figuralne, wykonane m.in. z masy betonowej. Uwagę przyciągają liczne polichromie, witraże, rzeźby i mozaiki. Autorem polichromii jest Adam Miksza. Wyróżnia się zwłaszcza kompozycja Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie. Ołtarz główny wykonany został w 1920 roku według projektu Zdzisława Mączeńskiego, a w 1965 roku przebudowany według projektu Zbigniewa Wzorka. W jego centralnej części znajduje się rzeźna Matki Boskiej Bolesnej, wykonana z drewna lipowego, pochodząca z XIV wieku. 11 września 1966 roku pieta została ukoronowana przez metropolitę krakowskiego Karola Wojtyłę. On też 22 czerwca 1983 roku, już jako papież Jan Paweł II, powtórnie koronował w Krakowie rzeźbę po kradzieży (w 1981 roku) poprzedniej korony. Wokół kościoła rozciąga się rozległy plac kościelny, na którym znajduje się Mała Kalwaria Limanowska – zaprojektowana przez Juliana Klimka. W jej skład wchodzą: -krużganki – otaczają cały plac – zdobi je kolekcja figurek Matki Boskiej, przywiezionych z różnych stron świata. Znajdują się tu również stacje Drogi Krzyżowej, wykonane przez Szczepana Szubryta. – Grota Matki Bożej z Lourdes – prowadzą do niej schody z wbudowanymi kamieniami z Drogi Krzyżowej w Jerozolimie. – ołtarz polowy – zbudowany w 1982 toku. – Pomnik Jana Pawła II, zaprojektowany przez Czesława Dźwigaja. – Carillon – zespół dziewiętnastu dzwonów, wygrywających melodie religijne. Świątynia w 1991 roku została podniesiona przez papieża Jana Pawła II do rangi bazyliki mniejszej. Od 9 października 2018 kościół pełni funkcję kolegiaty, przy której mieści się kapituła. Świątynia znajduje się w centrum miasta.

–  Kaplica Łask – w XVI wieku przywieziono do wsi Mordarka Cudowną Figurę Matki Bożej Bolesnej i umieszczono ją na lipie, która do dnia dzisiejszego rośnie obok, a następnie przeniesiono ją do wybudowanej dla niej drewnianej kapliczki. 18 sierpnia 1668 roku biskup Mikołaj Oborski konsekrował kaplicę. W XVIII wieku powstał spór między Kościołem a właścicielem kaplicy, który zakończył się przeniesieniem Figury Matki Bożej Bolesnej w 1753 roku do kościoła w Limanowej. Obecna kaplica jest murowana z kamienia. Wybudowana została na przełomie XVIII/XIX wieku. Umieszczono w niej barokową kopię Piety Limanowskiej. Poniżej kaplicy wytrysnęło źródełko, do którego przez cały rok przybywają pielgrzymi z całej Polski. W archiwum Sanktuarium limanowskiego znajduje się Księga Łask z udokumentowanymi cudami związanymi także z wodą z tego właśnie źródła. Najbardziej znane uzdrowienia mają związek z oczami. Co roku w pierwszą niedzielę po 22 września udaje się procesja ulicą Matki Bożej Bolesnej z Bazyliki do Kaplicy Łask. Kaplica znajduje się przy ul. Matki Boskiej Bolesnej 80, około 1300 metrów na południowy-wschód od Rynku.

– Dwór Marsów -(osobny artykuł).

Limanowa położona jest w Beskidzie Wyspowym  ok 25 km na zachód od Nowego Sącza, przy drodze nr 28 do Mszany Dolnej.

Zdjęcia wykonano w lutym 2022 roku.

  • Rynek i kościół Matki Boskiej Bolesnej

  • Jan Paweł II

  • Szczyt nawy

  • Portal wejściowy

  • Nawa boczna

  • Nawa główna

  • Ołtarz główny

  • Pieta Limanowska

  • Nawa boczna

  • Carillon

  • Ołtarz polowy

  • Rynek

  • Rynek

  • Rynek

  • Rynek

  • Dwór Marsów

Nowe zdjęcia wykonano w lutym 2024 roku.

  • Bazylika Mniejsza MB Bolesnej

  • Bazylika Mniejsza MB Bolesnej

  • Rynek

  • Rynek