Pałac w Lipowinie został zbudowany po 1740 roku dla hrabiego Albrechta Zygmunta Zeigut-Stanisławskiego, generalnego poczmistrza Prus Królewskich. Rezydencję wzniesiono w stylu późnobarokowym. Prawdopodobnie jej pierwowzorem był królewiecki pałac króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I z 1731. Pałac był wielokrotnie restaurowany w latach: 1848, 1894-95, 1920, 1950, a ostatnio w latach 1971-73.

Był to budynek parterowy z piętrowym ryzalitem, prostokątnym od elewacji frontowej, a od strony ogrodu trójbocznym. Nad ryzalitami, na trójkątnych szczytach umieszczono kartusze herbowe: hrabiego, jego żony i rodziny Stanisławskich. Budynek wieńczył mansardowy dach. Wejście główne posiadało kamienne schody z odbojami i kutą kratą balustrady. Pomieszczenia na parterze nakryto sufitami z fasetą o wydatnych gzymsach, dekorowanymi w partii centralnej płycinami w obramieniach listwowych, zdobionych ornamentem liściasto-kwiatowym lub regencyjnym. W czasie remontu w 1973 roku odkryto ślady polichromii z około XVIII wieku. Ściany przedzielone w 3/4 wysokości ozdobionym gzymsem, nad którym znajdowały się owalne medaliony wypełnione obrazami bukietów kwietnych (które dziś znajdują się w zbiorach Muzeum Mazurskiego w Olsztynie ). Wokół pałacu rozciągają się pozostałości parku z 1790 ze stawem i wyspą.

Pałac, po śmierci hrabiego Albrechta, do 1773 roku pozostawał w rękach jego żony Albertyny, która po 5 latach od śmierci męża także zmarła. Pochowano ja w krypcie ewangelickiego kościoła w Lipowinie. Hrabia był katolikiem, jego żona protestantką. Nie wiadomo jednak, czy to było powodem ich oddzielnego spoczynku. Majątek po hrabinie Stanisławskiej odziedziczył jej brat, Książe Karol Ludwik Holstein-Beck, generał-major w służbie polskiej i saskiej. Po jego śmierci, w 1784 roku, na ponad 30 lat majątek obejmuje Fryderyk Holstein-Beck. W latach 1820-35 pałac był własnością rodziny von Wolki. Około 1835 roku Lipowina przeszła na własność rodu zu Dohna-Lauck, a następnie dobra te były w posiadaniu rodziny von Restorff. Ostatni z rodu, Horst von Restorff, był właścicielem Lipowiny do roku 1945. Po wojnie pałac użytkowany był przez Stację Hodowli Roślin, lecz spłonął w latach osiemdziesiątych XX wieku i obecnie znajduje się w ruinie.

Lipowina jest położona 11 km na południowy-wschód od Braniewa, przy drodze nr 507 do Pieniężna. Ruina pałacu znajduje się po prawej stronie szosy.

Zdjęcia wykonano w maju 2009 roku.

  • Elewacja frontowa

  • Elewacja frontowa

  • Elewacja tylna

  • Ruiny wnętrza

  • Ruiny wnętrza

Nowe zdjęcia wykonano w lipcu 2022 roku.

  • Fasada

  • Oficyna