Gotycki kościół św. Jana Chrzciciela w Ornecie został zbudowany w czasie urzędowania biskupa warmińskiego Hermana z Pragi (1338-49). Jego konsekracja pod wezwaniem Boga Wszechmogącego, Chwalebnej Dziewicy Maryi i św. Jana Ewangelisty, odbyła się w 1379 roku. Od końca XIV wieku rozpoczęto dostawianie do naw bocznych tej samej wysokości kaplic, szeroko otwartych do wnętrza naw. W sumie powstało dziesięć kaplic. W 1494 roku kościół został ponownie konsekrowany. Nadano mu wtedy wezwanie świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. Świątynia była remontowana w 1525 roku, po zakończeniu wojny polsko-krzyżackiej. Mur został wtedy ozdobiony ceramiką ceglaną i zostały dobudowane szczyty kaplic. Od tamtej pory wygląd zewnętrzny kościoła nie ulegał zmianie do dziś.

Kościół posiada kształt trójnawowej, czteroprzęsłowej bazyliki, bez wydzielonego prezbiterium oraz chóru. Nawa główna jest w nim znacznie podwyższona w stosunku do obu naw bocznych. Po stronie zachodniej znajduje się wieża o wysokości 45 metrów z wejściem głównym, wybudowana na planie kwadratu i wtopiona w korpus główny. Z jej lewej i prawej strony mieszczą się dwie większe, kaplice na planie kwadratu. Od wschodu i zachodu ściany zewnętrzne są opięte szkarpami, w których są wkomponowane mniejsze kaplice, sprawia to wrażenie istnienia czwartej i piątej nawy. Świątynia posiada obecnie osiem kaplic. W lewej nawie Jest umieszczona kaplica Świętego Krzyża, Zwiastowania oraz Maryjna (Mariacka), w prawej: „ciemna” zwana również Błogosławionej Dziewicy, Trzech Króli, świętych Piotra i Pawła, Matki Bożej Częstochowskiej, św. Katarzyny. Nad elewacjami są wybudowane rzędy szczytów bocznych zakończonych sterczynami o czworokątnym trzonie. Załamania dachowe kaplic posiadają daleko wysunięte „rzygacze” wody. Zewnętrzne ściany są udekorowane szerokim ceglanym fryzem z cegły o kilku strefach, z płaskorzeźbami głów męskich i kobiecych (znajdują się od strony ulicy).

Wnętrze kościoła jest nakryte sklepieniem wielogwiaździstym. W różnych miejscach świątyni zachowały się malowidła ścienne w stylu gotyckim. Barokowy ołtarz główny został wykonany w 1744 roku. Ołtarze boczne reprezentują styl neogotycki. Przy filarach środkowych są umieszczone dwa ołtarze rokokowe. W kaplicy mariackiej jest usytuowany marmurowy ołtarz z 1646 roku, natomiast w kaplicy świętych Piotra i Pawła znajduje się najstarszy  ołtarz z 1617 roku. W nawie środkowej, z lewej strony znajduje się barokowa ambona, wykonana w 1744 roku.

Kościół znajduje się w południowo-zachodniej części Starówki, przy ul. Bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Orneta jest położona 32 km na wschód od Pasłęka, przy drodze nr 513 do Lidzbarka Warmińskiego.

Zdjęcia wykonano w w kwietniu 2015 roku.

  • Fasada

  • Fasada

  • Nawa

  • Ołtarz szafowy

  • Nawy

  • Elewacja od ulicy

  • Ceglany fryz

  • Ceglany fryz

  • Elewacja od ul. Popiełuszki

  • Elewacja od ul. Popiełuszki

  • Elewacja tylna