Sobór Zbawiciela na Krwi, zwany także Soborem Zmartwychwstania Pańskiego albo Cerkwią na Krwi, upamiętnia zamach na cara Aleksandra II. To właśnie tutaj wybuchła bomba, podłożona w 1881 roku przez Polaka Ignacego Hryniewieckiego.

Już na pierwszy rzut oka widać, że świątynia ta wyróżnia się na tle innych budowli sakralnych Petersburga. Została ona zaprojektowana przez archimandrytę Ignatija Małyszewa w stylu neobizantyjskim. Styl ten dominował w rosyjskim budownictwie sakralnym w XVI i XVII wieku, ale to właśnie ten styl był według fundatora budowli, cara Aleksandra III, najbardziej odpowiedni dla uczczenia pamięci jego ojca Aleksandra II. Swój projekt Małyszew wzorował na zbudowanym kilka lat wcześniej czasie Soborze św. Włodzimierza w Kijowie i na wzniesionej w połowie XVI wieku Cerkwi Wasyla Błogosławionego na Placu Czerwonym w Moskwie. Wskutek problemów finansowych (świątynia kosztowała znacznie więcej, niż przewidywał to pierwotny projekt), prace budowlane przeciągnęły się do 1907 roku i od początku do końca nadzorował je petersburski architekt Alfred Parland w/g którego projektu świątynię zdobią m.in. kolumny z fioletowego jaspisu i piękne mozaikowe ikony.

Ogólna powierzchnia świątyni wynosi 1642 m², wysokość – 81 m. Z zewnątrz widoczne są płytki ceramiczne, mozaiki, szkliwione cegły, marmur, granit oraz różnorodne detale architektoniczne (np. kokoszniki). Cebulaste kopuły są złocone i emaliowane. Posadzki oraz ikonostas są także dekorowane 20 rodzajami kamieni, m.in. marmurem i porfirem.

Zgodnie z wolą Aleksandra III Sobór Zbawiciela na Krwi miał stanowić miejsce żałoby, wskutek czego nie miał on pełnić typowych funkcji sakralnych. Ale i msze żałobne nie odbywały się tu zbyt długo – w czasie rewolucji październikowej sobór został poważnie uszkodzony, a z początkiem lat 30 – tych zamknięty. Ponownie władze Petersburga zainteresowały się budowlą dopiero z początkiem lat 70 – tych, gdy przekazały pieczę nad świątynią zarządcom ówczesnego Muzeum Soboru św. Izaaka. W ciągu następnych blisko trzydziestu lat mocno zaniedbany sobór został odnowiony, a fundusze na ten cel pochodziły z zysków z Muzeum Soboru św. Izaaka. Dla szerokiej publiczności świątynia została otwarta w 1997 roku.

Dziś Sobór Zbawiciela na Krwi nadal nie pełni zwyczajnych funkcji sakralnych, w świątyni mieści się bowiem muzeum mozaiki. I rzeczywiście jest tu co oglądać. Łączna powierzchnia mozaik wynosi ponad 7,5 tys. m kw., a wśród jej twórców znajdują się najlepsi artyści rosyjscy przełomu XIX i XX wieku – Wiktor Wasniecow, Michaił Wrubiel czy też Michaił Niestierow. Na uwagę zasługuje także wspaniałe samo sanktuarium, wzniesione dokładnie w miejscu, w którym śmiertelnie zraniony został car Aleksander II. 

Sobór Zbawiciela na Krwi usytuowany jest nad Kanałem Gribojedowa, kilkaset metrów na południowy wschód od Pałacu Zimowego.

Zdjęcia wykonano w lipcu 2014 roku.