Pierwsza wzmianka o Bańskiej Bystrzycy (Banska Bystrica) pochodzi z 1255 roku, kiedy to król węgierski Bela IV udzielił miastu licznych przywilejów, z których najważniejszym było prawo do wydobywania metali w okolicznych górach. Miasto stało się ośrodkiem górnictwa. Początkowo wydobywano złoto i srebro, a od połowy XVI wieku także miedź, rtęć i ołów. W późnym średniowieczu Bańska Bystrzyca była uważana za trzecie co do bogactwa miasto środkowej Słowacji. W 1495 roku w mieście powstała spółka augsburskiego bankiera Jakuba Fuggera i pochodzącego ze Spisza Jana Thurzo, która stała się jednym z największych przedsiębiorstw handlowych w ówczesnej Europie, handlując miedzią. W 1589 roku z uwagi na groźbę tureckich najazdów miasto zostało otoczone murami obronnymi.

W 1605 roku Bańska Bystrzyca została spalona podczas powstania antyhabsburskiego przez Stefana Bocskaya. W XVIII wieku wyczerpały się złoża miedzi, co wymusiło zmianę miejscowej gospodarki. Najpierw rozpoczęto wydobycie rud żelaza, a po zamknięciu kopalń w 1788 roku rozpoczęto eksploatację drewna, wyrób papieru i płótna. W 1761 roku miasto uległo pożarowi, po którym je odbudowano w stylu barokowym. W czasach rewolucji przemysłowej w XIX wieku w mieście rozwinęły się również inne gałęzie przemysłu i gospodarki. Sprzyjała temu budowa linii kolejowej Zwoleń – Bańska Bystrzyca w 1873 roku i jej przedłużenie w 1884 roku do Podbrezowej. Pod koniec II wojny światowej 29 sierpnia 1944 roku w Bystrzycy rozpoczęło się Słowackie Powstanie Narodowe.

Dziś Bańska Bystrzyca jest nowoczesną metropolią środkowej Słowacji. Od 1990 roku działa tu uniwersytet Macieja Bela. Miasto jest bogate w zabytki. W centrum przy placu Moyzesa znajduje się kompleks obiektów wchodzących w skład miejskiego zamku. Należy do niego jedyny ocalały barbakan z barokową wieżą, romańsko-gotycki kościół pw. Wniebowzięcia NMP wzniesiony w XIII wieku, wielokrotnie przebudowywany w XIV, XV i XVI wieku. W 1761 roku po pożarze kościół otrzymał wewnątrz wystrój późnobarokowy. W kościele znajduje się cenny ołtarz skrzydłowy św. Barbary, dzieło mistrza Pawła z Lewoczy i gotycka kamienna chrzcielnica. Za kościołem Wniebowzięcia znajduje się wciśnięty między baszty zamkowe drugi, dwunawowy kościół pw. Świętego Krzyża i pałac Macieja (Matejov dom). W skład kompleksu wchodzi jeszcze dawny renesansowy ratusz, obecnie miejska galeria.

Centralnym placem Bystrzycy jest Namestie SNP (Słowackiego Powstania Narodowego). Jest to stary średniowieczny rynek, na którym koncentruje się życie miasta. Na środku placu stoi obelisk poświęcony żołnierzom radzieckim oraz fontanna z omszałych kamieni. Wokół placu wznoszą się renesansowe kamieniczki, z których warto obejrzeć „Dom Wenecki”, czyli Benickeho dom, pałac Thurzów, pałac biskupi, Bethlenow dom, kościół św. Franciszka Ksawerego, stary ratusz i pochyłą Wieżę Zegarową.

Bańska Bystrzyca leży na wysokości 350 m n.p.m. nad górnym Hronem, w kotlinie Bańskobystrzyckiej. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 66 z Brezna do Zwolenia. Łączy się z nią droga krajowa nr 59 do Rużomberoku.

Zdjęcia wykonano w lutym 2008 roku.