– Gotycki kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP. Świątynia pierwotnie została wzniesiona jako budowla kamienna, jednonawowa bez wieży. Wcześniej miasto nie dysponowało własnym kościołem i było przypisane do świątyni św. Andrzeja w Iławie. W latach 1416-24 budowla została rozbudowana w kierunku południowym. Świątynię ukształtowano w formie trójnawowej hali z obejściem. Do elewacji północnej dobudowano czworoboczną wieżę z kruchtą w przyziemiu. Świątynię pomimo niszczących ją pożarów w 1473 roku (spalenie wieży i dachu), 1630, 1672 i 1702 roku sukcesywnie remontowano i odbudowywano. Odbudowy kościoła dokonywano przy użyciu cegły. W I połowie XVI stulecia rozszerzono kościół o zakrystię i kaplicę. W 1673 roku zamurowano gotycki kamienny portal zachodni i rozetę. W 1810 roku zlikwidowano przykościelny cmentarz, a płyty nagrobne wmurowano w ściany świątyni. W północnej ścianie wieży kościelnej znajduje się wmurowana płyta nagrobna kaznodziei Bartłomieja z Wierzbna z 1316 roku, uchodząca za najstarszą na Dolnym Śląsku.

Obecny kościół to nieotynkowana, murowana z cegły i kamienia, halowa, trójnawowa z poligonalnym obejściem budowla. Od strony południowej i wschodniej świątynię wzmacniają ceglane, uskokowe przypory. Do korpusu kościoła od strony północnej przylega zakrystia z kaplicą i wieżą, a od południa kaplica z kruchtą. Bryłę świątyni przykrywa dach dwuspadowy i wielospadowy po stronie wschodniej. Wieżę wieńczy hełm z latarnią. Wnętrze trójnawowej świątyni nakryte jest sieciowymi sklepieniami, natomiast w zakrystii, kaplicach i przedsionkach występują sklepienia krzyżowo- żebrowe, kolebkowe i gwiaździste. W skład barokowego wyposażenia kościoła wchodzą: ołtarze, obrazy i osiemnastowieczne rzeźby. Na uwagę zasługuje gotycka polichromia na południowej ścianie zakrystii, przedstawiająca św. Jerzego walczącego ze smokiem.

Kościół znajduje się w centrum miasta, przy Placu Kościelnym 2.

– Klasztor magdalenek, pl. Kościelny 2, z XVII wieku.

– Renesansowy ratusz z lat 1583-86. Najstarsze zachowane fragmenty budynku pochodzą z XIV wieku. Była to początkowo budowla drewniana z izbą zebrań, kancelarią, archiwum i straganami. Źródła donoszą o licznych pożarach w mieście, które nie oszczędzały także budynku ratusza. Najstarszą murowaną izbą ratuszową było najprawdopodobniej archiwum, dzięki czemu od pewnego czasu akta miejskie wychodziły z pożarów obronną ręką, co potwierdzają licznie zachowane do dziś miejskie dokumenty począwszy od XIV wieku. Ratusz posiada dwie wieże, co należy w kraju do rzadkości. Wieża wschodnia jest krzywa, a kąt jej pochylenia sukcesywnie się zwiększa. Pierwotnie została zbudowana w latach 1536–87. Wieżę zachodnią dobudowano w pierwszym dziesięcioleciu XVII wieku. Obie poważnie ucierpiały podczas pożarów w latach 1672 i 1702. Krótko po roku 1720 odbudowano ponownie wieżę wschodnią, zaś zachodnią w roku 1730. Zaraz po oddaniu do użytku wieży zachodniej runęła cała jej konstrukcja, którą dzięki zabiegom burmistrza Geigera odbudowano w roku 1732. Architektonicznie budowlę określa się jako renesansową, przebudowaną w stylu późnobarokowym, z rozbudową neoklasycystyczną z lat 1819 i 1864. W urządzonej na parterze w roku 2000 sali rycerskiej zachowały się: zabytkowy zielony piec kaflowy ze znakiem zodiaku oraz wychodzące na dziedziniec okna witrażowe. Sala rycerska posiada ponadto stare sklepienia kolebkowe, stanowiąc prawdopodobnie najstarsze pomieszczenie ratusza. W wieży wschodniej zachowała się do chwili obecnej cela dla aresztantów, gdzie zarówno na drewnianych drzwiczkach z okratowanym okienkiem jak i na ścianach widnieją podpisy osób oczekujących na wyroki sądowe sprzed blisko 200 lat. Na wieży zachodniej znajduje się zabytkowy zegar mistrza Weissa, obecnie sprzężony z niedawno zaprojektowanym hejnałem miasta i komputerem zegarowym, a we wnętrzu zachowały się fragmenty dawne ornamentyki elewacyjnej, zamkniętej w wyniku późniejszej przebudowy. Godna uwagi jest kolumnowa sala obrad, której sufit ozdobiono bogatą ornamentyką i herbem miejskim.

– Kościół ewangelicki pw. Zbawiciela, został wzniesiony na fundamentach zamku książęcego w latach 1744-47. Fragmenty średniowiecznych murów zamkowych zostały wykorzystane do budowy nowych ścian świątyni. Zamkową basteję wykorzystano urządzając w niej kryptę, natomiast w wyższej kondygnacji zakrystię. Ściany północne oraz wieżę wzniesiono od podstaw.  W latach 1821-22 wieża kościelna została przebudowana, co upamiętniają napisy nad wejściem głównym. Pod koniec XIX wieku wieża została odnowiona. Kościół funkcjonował do 1945 roku. Po wysiedleniu ludności niemieckiej systematycznie popadał w ruinę. W latach 60-tych XX wieku zawalił się dach oraz miedziana kopuła wieży. Obecnie kościół jest odbudowywany przez parafię polskokatolicką.

– Ruiny zamku książęcego (osobny artykuł).

– Naprzeciw kościoła wznosi się gmach szkoły ewangelickiej z zegarem słonecznym.

– Brama Żagańska z XIV wieku – jedna z dwóch bram miejskich, obok Bramy Głogowskiej, usytuowana w południowej części dawnych murów obronnych na zakończeniu ul. Świerczewskiego. Pierwszy raz wspomniana źródłowo w 1330 roku, w XIV wieku nazywana bramą kamienną od zastosowanego materiału budowlanego. Pod koniec XIX wieku od strony południowej dobudowano ozdobne blanki, wmurowano w ścianę znalezione w mieście kamienne kule bombardujące z XV wieku i wymodelowano szprotawski herb. Po 1945 roku w budynku mieściła się filia archiwum państwowego. Od 2004 roku brama jest siedzibą Muzeum Ziemi Szprotawskiej.

– Mury obronne z XIV wieku – system kamiennych zewnętrznych umocnień miejskich, początkowo ziemno-drewnianych, powstały w średniowieczu. W linię murów wkomponowane były Brama Żagańska i Głogowska, zamek, furty oraz różnego rodzaju i wielkości basteje i baszty. Mury po raz pierwszy wzmiankowane były w roku 1440. Najprawdopodobniej istniały już w XIV wieku, kiedy wspomniane zostały miejskie bramy. Broniły Szprotawy m.in. w 1488 roku przed najazdem węgierskim. W latach 1719-25 magistrat sprzedał baszty mieszczanom. W XIX wieku większość murów została zburzona. W niektórych przypadkach do pozostałych fragmentów przybudowano domy. Obecnie można wyróżnić 3 zachowane odcinki: północny, zachodni i południowo-zachodni. 

– Romański kościół św. Andrzeja zbudowany w 1 połowie XIII wieku, najprawdopodobniej w miejscu dawnego kultu pogańskiego boga Flinsa. Zbudowany z cegły ułożonej w wątku wendyjskim. Charakterystycznym elementem są romańskie, grube mury mierzące od 1,1 m. w absydzie do 1,3 m w nawie. Rozbudowany w stylu gotyckim. Najstarsza wiadomość źródłowa pochodzi z XIII wieku i dotyczy proboszcza kościółka „Plebanus Gyslerus de Ylavia”. W 1318 roku ówczesny biskup wrocławsk Henryk – przekazuje zgromadzeniu sióstr Magdalenek patronat nad świątynią. Magdalenki sprawują pieczę nad kościołem aż do momentu sekularyzacji klasztoru w 1810 roku. W granicach murów kościelnych mieścił się cmentarz oraz wieża cmentarna o szachulcowej konstrukcji murów. Wnętrze świątyni kryje cenne zabytki min: późnogotycki ołtarz szafowy – paneptyk; portal piaskowcowy z trójskokowymi ościeżami, spotykany jeszcze tylko w czterech kościołach na Śląsku; kamienna romańska chrzcielnica, która do niedawna stanowiła wsparcie dla ambony, wtopiona w betonową posadzkę – jej misa ma owalny kształt, trzon zaś przekrój koła; nieznany artysta ozdobił ją skromnym ornamentem.

Kościół znajduje się przy ul. Chopina, w dzielnicy Iława odległej około 3,5 km na zachód od centrum.