Pierwotny, barokowy pałac w Trzebinach powstał w latach 1680-90 dla Melchliora Gurowskiego herbu Wczele i jego żony – Krystyny z Przybyszewskich. W 1749 roku, majątek odziedziczył wnuk Krystyny i Melchiora Gurowskich, Ignacy Nieżychowski herbu Pomian, podkomorzy wschowski, ożeniony z Ludwiką z Jabłonowskich. W 1764 roku sprzedał on posiadłość synowi Adamowi, ożenionemu z Karoliną ze Skórzewskich. W 1769 roku kupił ją Jan Lipski herbu Grabie, późniejszy generał major Wojsk Koronnych i poseł na sejm. W rękach tej rodziny dobra pozostawały do 1834 roku, a następnie przeszły w ręce Carla Schmidta. W 1860 roku należały do barona Ferdynanda von Leesen i jego potomków, którzy pozostawali tutaj do 1945 roku. W ich czasach po 1860 roku pałac został przebudowany.

Obecnie jest to barokowa budowla o cechach neorenesansowych, elewacją frontową zwrócona na południe. Piętrową rezydencję zbudowano na rzucie prostokąta z wysuniętymi na krańcach dłuższych elewacji wieżami alkierzowymi, wyższymi nieco od korpusu. Naroża wież, zwieńczonych, podobnie jak bryła pałacu rodzajem attyki, zaakcentowano pilastrami. Na osi elewacji frontowej i tylnej zaprojektowano półkoliście zamknięte otwory drzwiowe ujęte portalami zwieńczonymi profilowanymi gzymsami oraz przerwanymi naczółkami z kartuszami herbowymi. W elewacji południowej umieszczono herb Rola oraz Pomian Nieżychowskich, w północnej herb rodziny von Leesen. Wnętrza pałacu zgrupowane zostały wokół niewielkiego wewnętrznego dziedzińca ze studnią pośrodku. Amfiladowo połączone pomieszczenia we wschodnim i zachodnim skrzydle mają układ półtoratraktowy, w północnym oraz południowym jednotraktowy, z reprezentacyjną sienią na osi frontowego traktu. We wnętrzach zachowały się fragmenty dawnego barokowego wystroju i wyposażenia: kominki, sztukaterie stropów, sklepienia kilku pomieszczeń parteru oraz pozostałości stolarki drzwiowej. Do pałacu przylega park krajobrazowy z drugiej połowy XIX wieku o powierzchni 3,44 ha. W jego północnej części znajduje się pawilon ogrodowy.

Zniszczony po II wojnie światowej pałac, został odbudowany w 1986 roku dla potrzeb Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lesznie. Obecnie jest siedzibą Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Poznaniu. W ośrodku znajdują się ekspozycje archeologiczne – dostępne zwiedzającym po uprzednim zgłoszeniu telefonicznym. Istnieje również możliwość rezerwacji noclegów (pokoje gościnne).

Trzebiny są położone 8 km na zachód od Leszna, przy lokalnej drodze do Wschowej, 2 km na północ od drogi nr 12.

Zdjęcia wykonano w maju 2011 roku.

  • Elewacja frontowa z narożną wieżą

  • Główne wejście

  • Kartusz herbowy nad wejściem

  • Elewacja frontowa

  • Elewacja boczna

  • Elewacja ogrodowa

  • Elewacja ogrodowa

  • Wejście ogrodowe

  • Kartusz herbowy nad wejściem

  • Elewacja boczna

  • Elewacja frontowa

  • Elewacja frontowa z narożną wieżą

  • Pawilon ogrodowy

  • Ogród