Antiochia (tur. Antakya, Hatay) zwana Antiochią Syryjską, to miasto położone w Turcji nad rzeką Orontes, 22 km od brzegu Morza Śródziemnego, u podnóża góry Silpius, niedaleko granicy z Syrią. W starożytności miasto było jednym z najważniejszych centrów kulturalnych, handlowych, politycznych i religijnych basenu śródziemnomorskiego. Została założona około 300 roku p.n.e. przez Seleukosa I Nikatora, który nazwał ją na cześć swego ojca Antiocha – jednego z wodzów Aleksandra Macedońskiego. Seleukos osiedlił w Antiochii swoich macedońskich żołnierzy oraz grupę Żydów z Palestyny, którym zagwarantował równouprawnienie z Grekami. Miasto zostało stolicą państwa Seleucydów i niemal od razu stało się ośrodkiem handlu. Portem Antiochii było miasto Seleucja Pieria u ujścia Orontesu.

W 64 roku p.n.e. Antiochia została zajęta przez wojska rzymskie pod wodzą Pompejusza i stała się stolicą rzymskiej prowincji Syrii. Pod rządami Rzymu miasto rozkwitło i stało się największą metropolią Syrii, jej militarną, gospodarczą i kulturalną stolicą. Antiochia przeżywała wówczas falę dobrobytu. Miasto zostało rozbudowane odpowiednio do swej rangi, powstały wielkie świątynie, forum, teatr, amfiteatr, biblioteka, łaźnie, akwedukty i inne budowle użytku publicznego. Dwie główne ulice miasta, krzyżujące się pod kątem prostym, zostały ozdobione posągami i kolumnadami. Zbudowano pięć mostów przez Orontes, z których do dziś ostał się jeden. Ogromne miasto stało się kosmopolityczne, choć zawsze dominowali w nim Grecy.

W I wieku n.e. Antiochia Syryjska stała się drugim chronologicznie po Jerozolimie ośrodkiem chrześcijaństwa. Do Antiochii, podobnie jak na Cypr, wielu wyznawców Chrystusa uciekło przed prześladowaniami, jakie wybuchły w Jeruzalem po ukamienowaniu Szczepana diakona i rozproszeniu się uczniów Chrystusa. Tu po raz pierwszy w historii nazwano wierzących w Chrystusa chrześcijanami. Około roku 50 miasto było punktem wyjścia dla podróży misyjnych świętego Pawła Apostoła. Pierwszym biskupem miasta, przed wyjazdem do Rzymu był św. Piotr. Chrystianizacja Antiochii nabrała tempa szczególnie w III wieku, tak że pod koniec tego stulecia chrześcijanie stanowili w mieście grupę równie dużą co wyznawcy innych religii.

Słynne były kościoły Antiochii – szczególnie bazylika powstała, jeszcze w czasach apostolskich, z pogańskiej świątyni Fortuny (Tychaeion) oraz zdobiona bogato bazylika cesarza Konstantyna. W 260 roku Antiochia wpadła w ręce Persów, lecz Rzymianie pod wodzą Aureliana wkrótce ją odzyskali i odbudowali z wojennych zniszczeń. W miarę rozwoju hierarchii kościelnej biskupi Antiochii szybko stali się metropolitami, a następnie patriarchami, rządzącymi kościołem całej Azji Mniejszej. W Soborze nicejskim I (325 r.) uczestniczyło dwudziestu dwóch biskupów z patriarchatu antiocheńskiego. Z Antiochii pochodził i w niej przez szereg lat działał Jan Chryzostom urodzony w 347 roku.

Po podziale cesarstwa rzymskiego w 395 roku Antiochia znalazła się we wschodniej części imperium. W czasach bizantyjskich powstał w mieście pałac cesarski i hipodrom. W 525 roku miasto ucierpiało od wielkiego pożaru, a w 526 i w 528 roku – od trzęsień ziemi, jednak od razu odbudowano zniszczone dzielnice. W 540 roku na krótko zdobyli je i całkowicie zburzyli Persowie. Miasto odbudował cesarz Justynian I Wielki, ale już jako znacznie mniejsze. Persowie ponownie zdobyli Antiochię w 611 roku. Armia Bizancjum miasto ponownie odzyskała, by w 637 roku utracić je na rzecz Arabów.

Od tego czasu zaczął się upadek miasta, które na trwale zostało odcięte granicami od dotychczasowych szlaków handlowych i spadło do roli ośrodka regionalnego. W 969 roku bizantyjski cesarz Nicefor Fokas odbił Antiochię, lecz miasto nie odzyskało już dawnego znaczenia. W 1085 roku Antiochię zdobyli podstępem Turcy Seldżuccy. 3 czerwca 1098 roku, po oblężeniu trwającym od 20 października 1097 roku, miasto (z wyjątkiem cytadeli) zdobyli krzyżowcy pierwszej krucjaty. Już tydzień później sami zostali w nim oblężeni przez turecką armię atabega Mosulu Kurbughi. Bitwa pod murami miasta 28 czerwca 1098 roku przyniosła druzgocące zwycięstwo krzyżowcom, którzy przy okazji opanowali również cytadelę. W ten sposób Antiochia dostała się pod władzę normańsko-sycylijskiego wodza krucjaty Boemunda z Tarentu. Po kampanii 1098/99 roku Boemund wrócił do miasta i z jego okolic stworzył Księstwo Antiochii. Księstwo to, rozciągające się od Aleksandretty po Latakię, stało się najpotężniejszym z państw łacińskich w Ziemi Świętej.

W 1268 roku miasto zostało zdobyte i złupione przez wojska mameluckiego sułtana Egiptu Bajbarsa, które zburzyły wszystkie większe budynki i zmasakrowały mieszkańców. Był to morderczy cios dla miasta, które utraciło jakiekolwiek znaczenie i na kilka stuleci spadło do rangi osiedla, zwłaszcza że w 1401 roku kolejnych zniszczeń dokonały mongolskie wojska Tamerlana. Funkcje miejskie Antiochii przejęła pobliska Aleksandretta.

Już jako niewielkie miasto Antiochia została włączona w skład Imperium Ottomańskiego w 1516 roku. W latach 1832-40 miastem władał wicekról Egiptu Muhammad Ali. W 1872 roku Antiochia zostało mocno zniszczona przez trzęsienie ziemi. W latach 1920-38 miasto należało do francuskiej mandatowej Syrii wraz z sandżakiem Aleksandretty, który w latach 1938-39 tworzył efemeryczną republikę Hatay, a w 1939 roku został włączony do Turcji. Zmieniono wówczas jego nazwę na Antakya. Dziś miasto jest ośrodkiem administracyjnym i przemysłowym prowincji Hatay w Turcji. Obecna Antakya zajmuje niewielki fragment starożytnego miasta, którego większa część spoczywa pod osadami rzecznymi. Znajduje się tu niewielka społeczność chrześcijan. Z obiektów zabytkowych do dziś zachowały się : rzymski most, pozostałości ogromnych rzymskich murów obronnych, bizantyjska cytadela oraz wykuty w skale kościół świętego Piotra. Znajduje się tu także muzeum z unikalnym zbiorem mozaik rzymskich i bizantyjskich.

Większość zdjęć wykonano z okien autokaru.

Zdjęcia wykonano w czerwcu 2011 roku.

  • Panorama miasta

  • Panorama miasta

  • Rzeka Orontes