Ruiny Kolosów odkryto w 1835 roku nieopodal drogi łączącej Efez z Ikonium (Konya). Z miasta ocalały fragmenty akropolu i teatru na południowym brzegu rzeki oraz nekropolii i zespołu budynków na drugim brzegu.

Miasto istniało przynajmniej od V wieku p.n.e. W okresie od V do III wieku było głównym ośrodkiem miejskim w dolinie Likosu. Podstawę dobrobytu Kolosów, oprócz handlu, stanowił przemysł wełniany i tekstylny, a nazwy miasta – colossinus, używano do określania ciemnoczerwonego barwnika używanego do farbowania wełny. Na początku ery chrześcijańskiej Kolosy utraciły dawne znaczenie na rzecz sąsiadującej z nimi Laodycei.

Region doliny Likosu nawiedzały częste trzęsienia ziemi. Wedle informacji znajdującej się u Tacyta jedno z nich, datowane na 60/61 rok bardzo poważnie dotknęło Laodyceę, a przypuszczalnie również Kolosy. Miasto popadło w ruinę w III wieku po Chrystusie, a w jego pobliżu założono nowe miasto o nazwie Chonai (Honaz). Ludność Kolosów stanowili rodowici Frygijczycy, Grecy oraz spora, szacowana na około 10 tysięcy, kolonia żydowska. W Kolosach poświadczono kult Artemidy efeskiej i Zeusa Laodycejskiego i wielu innych.

W I wieku n.e. powstała w Kolosach wspólnota chrześcijańska, składająca się głównie z dawnych pogan, założona najprawdopodobniej przez Kolosanina Epafrasa, ucznia św. Pawła Apostoła. Do chrześcijan kolosańskich Paweł napisał list, który wszedł do kanonu Nowego Testamentu, w którym mówił o równości ludzi wobec Boga. „Już nie ma Greka ani Żyda, obrzezania ani nieobrzezania, barbarzyńcy, Scyty, niewolnika, wolnego, lecz wszystkim we wszystkich jest Chrystus” (Kol 3, 11).

Dzisiejsze Kolosy to wzniesienie, z którego roztacza się wspaniały widok na okolicę. W oddali widać pasma gór, na które patrzyli mieszkańcy miasta w czasach świetności. Trudno doszukać się choćby krótkiego odcinka miejskich budowli, a przecież w starożytności miasto musiało być potężne. Kolosy należą do tych miejsc, którymi jeszcze nie zdążyli się zająć badacze.

Starożytne Kolosy leżą w Turcji nad rzeką Likos, u podnóża góry Kadmos,  we Frygii – krainie w zachodniej części Azji Mniejszej, w odległości 4 km na północ od Honaz i 20 km na wschód od Denizli. 

Zdjęcia wykonano w lipcu 2011 roku.

  • Tablica z nazwą miasta

  • Tu były Kolosy

  • Ruiny