Klasycystyczny pałac Staszica został zbudowany w latach 1820-23 według projektu Antonio Corazziego dla Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Budowlę wzniesiono na miejscu zrujnowanego klasztoru dominikanów, którą to posesję w 1818 roku nabył ksiądz Stanisław Staszic. Równocześnie z pałacem powstała kamienica Nowy Świat 72, będąca jego integralną częścią. Po rozwiązaniu Towarzystwa w 1830 roku, w gmachu mieściła się do 1862 roku Dyrekcja Loterii. W latach 1857-62 siedzibę w pałacu miała Akademia Medyko-Chirurgiczna. Później umieszczono tu gimnazjum męskie zwane ruskim. W 1890 roku powzięto decyzję by wraz z internatem I gimnazjum męskiego, umieścić w pałacu cerkiew św. Tatiany Rzymianki. Pałac został przebudowany w latach 1892-93 przez architekta rosyjskiego Michaiła Pokrowskiego w stylu bizantyjsko-ruskim. W latach 1924-26 przywrócono pałacowi klasycystyczny wygląd według projektu Mariana Lalewicza. Pałac w okresie międzywojennym był drugą siedzibą Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Kasy Mianowskiego, Państwowego Instytutu Meteorologicznego, Instytutu Francuskiego, Muzeum Archeologicznego i Polsko-Amerykańskiej Izby Handlowej, jak również biblioteki Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Rezydencja została uszkodzona we wrześniu 1939 roku, a całkowicie zniszczona w czasie powstania w 1944 roku.

Po wojnie pałac został odbudowany w latach 1946-50 pod kierunkiem Piotra Biegańskiego w duchu corazziańskim ze zmienionymi skrzydłami bocznymi otaczającymi dziedziniec, nowym skrzydłem od strony Świętokrzyskiej i budową na dziedzińcu repliki fasady kamienicy Mikulskiego. W ramach odbudowy dobudowano część od strony przedłużonej ulicy Świętokrzyskiej, tworząc budynek na planie trapezu. Obecnie jest to trzykondygnacyjna budowla, zwieńczona attyką, nakryta płaskim dachem z kopułą. Trzynastoosiowa fasada jest ozdobiona sześciokolumnowym portykiem korynckim, pilastrami i gzymsami. Arkadowy parter pałacu jest boniowany.

Pałac został przekazany do dyspozycji Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a później (po jego likwidacji) Polskiej Akademii Nauk. Obecnie Pałac stanowi siedzibę kilku instytutów I Wydziału Akademii oraz archiwum, a od 1981 ponownie – również reaktywowanego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Przed pałacem stoi pomnik Mikołaja Kopernika dłuta Bertela Thorvaldsena, odsłonięty 11 maja 1830 roku przez Juliana Ursyna Niemcewicza.

Pałac Staszica w Warszawie znajduje się przy ulicy Nowy Świat 72.

Zdjęcia wykonano w czerwcu 2014 roku.

  • Elewacja frontowa

  • Attyka

  • Pomnik Mikołaja Kopernika przed fasadą pałacu