Nazwa Watykan ( wł. Citta del Vaticano ) pochodzi od wzgórza na którym to państwo-miasto jest położone. Jego historia sięga IV wieku, kiedy to cesarz rzymski przekazał biskupom Rzymu jeden z pałaców na siedzibę. Państwo Kościelne, władane przez papieży, powstało później na podstawie tzw. donacji Konstantyna, który miał darować papieżom Rzym wraz z okolicami. Początkowo siedzibą papieży nie był sam Watykan lecz Lateran. Watykan był miejscem pielgrzymek do grobu św. Piotra.

Pierwsze umocnienia obejmujące bazylikę i Zamek św. Anioła (Mauzoleum Hadriana) zostały zbudowane podczas pontyfikatu papieża Leona IV, pod koniec IX wieku. Przeniesienia siedziby papieskiej z Lateranu do Watykanu dokonał papież Grzegorz XI w 1377 roku, który po powrocie z Awinionu zastał Pałac Laterański w ruinie. W połowie XV wieku papież Mikołaj V powiększył i upiększył budowle watykańskie, oraz założył bibliotekę. W latach 1475-83 Sykstus IV wzniósł Kaplicę Sykstyńską udekorowaną freskami Michała Anioła. Papież Aleksander IV wybudował wieżę nad kaplicą ( Torre del Borgia ), a następnie Juliusz II rozpoczął budowę nowej Bazyliki św. Piotra wg. projektu Bramantego.

Państwo Kościelne utrzymało się do 1870 roku, kiedy to zostało włączone do Królestwa Włoch. Papież nie zgodził się z tą decyzją i ogłosił się więźniem Watykanu. Dopiero w 1929 roku Włochy i Stolica Apostolska podpisali tzw. Traktaty Laterańskie, kończące spór i gwarantujące istnienie państwa Watykańskiego w obrębie pałacu i ogrodów watykańskich. Obecnie Watykan to siedziba najwyższych władz Kościoła rzymskokatolickiego, gdzie rezyduje papież. Watykan jest połączony unią personalną i funkcjonalną ze Stolicą Apostolską . Obywatele Watykanu to głównie dygnitarze kościelni, księża, zakonnice i Gwardia Szwajcarska. Oprócz tego do pracy przychodzi około 3000 osób mieszkających poza jego murami (pracownicy poczty, radia, gazety, sklepów, dworca kolejowego i służby medycznej). Obywatelstwo watykańskie jest wyłącznie czasowe. Kardynałowie otrzymują je na czas pobytu w Rzymie.

Najważniejszą budowlą Watykanu jest bez wątpienia Bazylika św. Piotra. Jej budowę rozpoczęto w 1506 roku po zburzeniu grożącej zawaleniem świątyni z czasów Konstantyna. Bramanti zaprojektował kościół na planie krzyża greckiego z kopułą nad przecięciem naw. Po jego śmierci w 1514 roku budowę prowadził Rafael, wydłużając nawę główną i wprowadzając plan bazylikowy. Kolejną osobą odpowiedzialną za budowę bazyliki został Michał Anioł (1546), który stworzył nowy (i w znacznym stopniu ostateczny) późnorenesansowy projekt kościoła, mający najwięcej wspólnego z projektem Bramantego z 1505 roku.  Po objęciu kierownictwa Michał Anioł rozpoczął budowę trzech absyd i kopuły. Prace prowadził do śmierci, czyli do 1564 roku. W tym czasie ukończono budowę absydy z lewej strony bazyliki oraz bęben kopuły. Dzieło Bramantego, Rafaela i Michała Anioła było kontynuowane przez architektów Pirro Ligorio, Vignolę, Giacomo della Porta (który w 1590 ukończył kopułę według projektu Michała Anioła), Domenico Fontana, Giovanni Fontana i Carlo Maderno (od 1605). Ten ostatni na polecenie papieża Pawła V zmienił plan kościoła na krzyż łaciński dobudowując podłużną nawę od wschodu oraz zaprojektował obecną fasadę od strony placu św. Piotra, utrzymaną w duchu baroku. Bazylika św. Piotra została konsekrowana 18 listopada 1626 przez papieża Urbana VIII. 

Przez wiele lat był to największy kościół chrześcijański. Jego długość to ponad 211,0 m (wewnątrz 186,0 m), długość nawy poprzecznej 137,5 m, szerokość nawy głównej 27,0 m przy 46,0 m wysokości. Wysokość pod kopułą – 132,5 m. Fasadę przedsionka bazyliki wieńczą nadnaturalne figury przedstawiające 11 apostołów ( brak św. Piotra), Jana Chrzciciela i Chrystusa w części centralnej. Z przedsionka do świątyni prowadzi pięcioro drzwi (skrajne z prawej to Święta Brama), a także zejście do Grot Watykańskich gdzie znajdują się liczne kaplice i sarkofagi papieży. Wśród kaplic jest jedna poświęcona Matce Boskiej Częstochowskiej. Z przedsionka, po prawej stronie,  również można windą lub po schodach dostać się na dach bazyliki, a potem już tylko po schodach na taras widokowy znajdujący się wokół latarni na kopule bazyliki, z którego roztacza się panorama Wiecznego Miasta. Wewnątrz świątyni do naw bocznych przylegają liczne kaplice. W pierwszej od wejścia po prawej stronie kościoła jest umieszczona Pieta watykańska. Od czasu uszkodzenia rzeźby przez szaleńca osłania ją kuloodporna szyba. Rzeźba została wykonana w 1498 roku przez 24-letniego, nieznanego jeszcze wtedy Michała Anioła. Za wnęką, w której umieszczona jest Pieta, znajduje kaplica Krucyfiksu, w której można zobaczyć średniowieczny krucyfiks, dzieło Pietro Cavalliniego. Kolejne kaplice to: św. Sebastiana, w której znajduje się grób Jana Pawła II przeniesiony po beatyfikacji z grot watykańskich i kaplica Sakramentu (mająca połączenie z pałacem papieskim). Po stronie lewej, na wysokości pomnika królowej Krystyny znajduje się pomnik Marii Klementyny Sobieskiej, wnuczki Jana III Sobieskiego oraz pomnik jej męża Jakuba Stuarta i dwóch ich synów: Karola Edwarda i Henryka Benedykta, kardynała. W centralnej części kościoła, pod kopułą, znajduje się ołtarz główny, tzw. papieski, a nad nim wykonany z brązu barokowy baldachim zaprojektowany przez Berniniego na polecenie papieża Urbana VIII. Cztery kolumny podtrzymujące baldachim o wysokości 28,0 m mają charakterystyczne dla baroku skręcone trzony. Ołtarz znajduje się ok. 7 m nad grobem św. Piotra . Od ołtarza prowadzi zejście do Krypty św. Piotra (niedostępne dla zwiedzających). Kopuła, o średnicy 42 m, nad baldachimem jest podtrzymywana przez cztery masywne filary.  We wnętrzu latarni wieńczącej kopułę zbudowany został balkon dostępny dla zwiedzających. Po prawej stronie ołtarza znajduje się XIII-wieczny posąg św. Piotra, a pod figurami św. Longina i św. Andrzeja znajdują się wyjścia z Grot Watykańskich. Nawę główną bazyliki przykrywa sklepienie kolebkowe ozdobione kasetonami. Na posadzce zaznaczono długość największych kościołów chrześcijańskich. W połowie długości nawy widnieje długość 103,5 m odnosząca się do jedynego, uhonorowanego w ten sposób, polskiego kościoła – Bazyliki Mariackiej Wniebowzięcia NMP w Gdańsku.

Przed bazyliką rozpościera się Plac św. Piotra (wł.Piazza San Pietro) należący do osi łączącej bazylikę i Via della Conciliazione. Został zaprojektowany w 1656 przez Berniniego jako prostopadły owal, który od strony zachodniej za pośrednictwem części w kształcie trapezu otwiera się na fasadę bazyliki, od strony wschodniej wychodzi na przebitą w latach 30. XX wieku Via della Conciliazione. Otacza go portyk Berniniego zbudowany w latach 1656-67. Olbrzymia, czterorzędowa kolumnada w porządku doryckim, zwieńczona jest attyką, na której ustawiono posągi 140 świętych. Wśród nich, po lewej stronie, na wysokości fontanny, można znaleźć pomnik św. Jacka Odrowąża, dominikanina, jedynego świętego pochodzącego z Polski. Centralne miejsce placu zajmuje egipski obelisk, zdobiący dawniej cyrk Kaliguli. Wraz z podstawą i krzyżem obelisk mierzy 40 metrów wysokości. Wedle tradycji był świadkiem męczeńskiej śmierci św. Piotra i innych chrześcijan. Obelisk pochodzi z XIII wieku p.n.e., w Rzymie znalazł się I wieku n.e. i początkowo był ustawiony na Cyrku Nerona. W 1586 roku papież Sykstus V polecił przenieść go na obecne miejsce architektowi Domenico Fontanie. Na placu symetryczne ustawiono jeszcze dwie fontanny. Jedna z nich, znajdująca się po prawej stronie placu, jest dziełem Berniniego, a druga jest jej wierną kopią. Po lewej stronie, pomiędzy bazyliką a kolumnadą znajduje się Spiżowa Brama strzeżona przez gwardię szwajcarską. W głębi widoczne są Schody Królewskie – Scala Regia – dzieło Berniniego.

Plac był świadkiem wielu uroczystości roku kościelnego, beatyfikacji i kanonizacji oraz audiencji generalnych odbywających się co środa za pontyfikatu papieża Jana Pawła II. Na tym placu 13 maja 1981 papież został postrzelony przez zamachowca. W granicach państwa watykańskiego znajdują się Muzea Watykańskie z jednymi z największych zbiorami na świecie a także budynki mieszkalne dla obywateli państwa wraz z ogrodami papieskimi. Watykan posiada także własną rozgłośnię radiową, prasę, bank i bocznicę kolejową.

Watykan Jest położony w centrum Rzymu.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2008 roku.

  • Bazylika i Plac św. Piotra

  • Fasada bazyliki

  • Plac św. Piotra

  • Kolumnada Berniniego

  • Kolumnada Berniniego

  • Kolumnada Berniniego

  • Obelisk egipski na placu

  • Nawa główna

  • Baldachim Berniniego

  • Baldachim Berniniego

  • Wejście do krypty pod ołtarzem

  • Krypta

  • Grób św.Piotra

  • Pieta

  • Figura św. Piotra

  • Strop nad nawą

  • Kopuła nad bocznym ołtarzem

  • Kopuła nad bocznym ołtarzem

  • Kopuła nad bocznym ołtarzem

  • Kopuła nad skrzyżowaniem naw

  • Kopuła nad skrzyżowaniem naw

  • Tron św. Piotra

  • Transept

  • Wejście do Grot watykańskich

  • Dawny grób Jana Pawła II

  • Dawny grób Pawła VI

  • Grób św. Piotra

  • Gwardia szwajcarska

  • Kolejka do windy na kopułę

  • Na dachu bazyliki

  • Pod kopułą

  • Pod kopułą

  • Pod kopułą

  • Pod kopułą

  • Widok z kopuły

  • Widok z kopuły

  • Widok z kopuły - muzea watykańskie

  • Widok z kopuły

  • Widok z kopuły - muzea watykańskie

  • Widok z kopuły - ogrody watykańskie

  • Widok z kopuły - ogrody

  • Widok z kopuły - ogrody

  • Widok z kopuły - ogrody

  • Widok z kopuły - dworzec

  • Kopuła

  • Figury apostołów na fasadzie

Nowe zdjęcia wykonano w kwietniu 2011 roku 

  • Fasada bazyliki

  • Kolumnada Berniniego

  • Kolumnada Berniniego i obelisk egipski

  • W tym miejscu został postrzelony Jan Paweł II

  • Pieta

  • Kopuła nad boczną kaplicą

  • Boczna kaplica

  • Boczna kaplica

  • Boczna kaplica

  • Boczna kaplica

  • Boczna kaplica

  • Papież Jan XXIII

  • Św. Piotr

  • Kopuła

  • Baldachim Berniniego

  • Św. Longinus

  • Absyda

  • Absyda transeptu

  • Św. Helena

  • Tron św. Piotra

  • Ołtarz główny pod baldachimem

  • Nawa główna

  • Chrzcielnica