Brama Krakowska w Wieluniu została zbudowana w XIV wieku u wylotu traktu do Krakowa i w kierunku pobliskiej wsi Ruda, stąd druga nazwa – Brama Rudzka. W drugiej połowie XV lub w XVI wieku bramę nadbudowano o jedną kondygnację.

Budowla wzniesiona została na planie kwadratu i nadbudowana dwiema ośmiobocznymi kondygnacjami, przy czym ta wyższa jest węższa. Od wschodu wzmocniona jest potężnymi skarpami. W 1587 roku przy okazji modernizacji fortyfikacji przeprowadzono jej remont, a w 1591 roku przebudowę. W latach późniejszych niszczona podczas potopu szwedzkiego i wojny północnej, popadała w ruinę. Na początku XIX wieku rozebrano stary ratusz miejski, zaś nowy postanowiono dobudować do Bramy Krakowskiej wykorzystując ją jako wieżę ratuszową. Budowę według projektu Henryka Marconiego i Piotra Wetzlicha zrealizowano w 1842 roku.

Obecnie jest to piętrowy budynek na rzucie prostokąta, którego kondygnacje rozdziela gzyms kordonowy, a ściany wieńczy charakterystyczny klasycystyczny gzyms z ząbkowaniem. Fasada pierwszego piętra zdobiona jest boniowaniem. W okresie międzywojennym trębacze grali z wieży ratuszowej hejnał miejski, początkowo była nim „Rota”, później obok niej była grana pieśń religijna „Wszystkie nasze dzienne sprawy”. 1 września 1939 roku ratusz był jednym z celów ataku niemieckiego lotnictwa, szczęśliwie zrzucona bomba przebiwszy dach zaczepiła się o więźbę dachową i nie eksplodowała. Podczas okupacji oprócz władz miasta miał tu swoją siedzibę posterunek hitlerowskiej żandarmerii, a w wyższych kondygnacjach wieży mieścił się areszt śledczy. Na wieży w 1940 roku umieszczono zegar ze zburzonego kościoła farnego.

Po wojnie ratusz stał się siedzibą Miejskiej Rady Narodowej. W latach 1956-62 powrócono do tradycji odgrywania „Roty”, od 1975 roku odgrywany jest nowy hejnał wieluński oparty na motywach melodii ludowej z ziemi wieluńskiej. W nocy z 18 na 19 marca 1965 roku, w czasie prac konserwatorskich runęła górna cześć wieży. Została ona zrekonstruowana od podstaw w latach 1969-75, częściowo z kamienia wapiennego, częściowo z cegły. W czasie prac konserwatorskich odsłonięto gotycki ostrołukowy portal nad wjazdem, który również został zrekonstruowany. Dziś ratusz pełni dalej swoją funkcję, na parterze Bramy Krakowskiej znalazła swoja siedzibę galeria Art-Deco. Brama Krakowska znajduje się w herbie Wielunia, stanowiąc tym samym symbol miasta.

Wieluń jest położony 44 km na południe od Sieradza, przy drodze nr 45 do Opola.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2011 roku

  • Brama Krakowska