Pierwszy gród we Wrocławiu, stanowiący siedzibę pierwszych Piastów Śląskich założono na Ostrowie Tumskim przypuszczalnie w X wieku. Zbudowane z drewna i otoczone drewniano-ziemnym wałem założenie składało się zapewne z siedziby książęcej i podgrodzia. Po roku 1000 we wschodniej części założenia wzniesiono pierwszą katedrę, obok której powstał murowany dwór biskupi. Od XII wieku drewniane konstrukcje były stopniowo zastępowane budowlami murowanymi, z których jako jedna z pierwszych powstała kaplica pod wezwaniem Świętego Marcina. W okresie od XII do połowy XIII wieku zamek romański składał się z domu biskupiego, pałacu książęcego, ośmiobocznej kaplicy z absydami, zabudowań opactwa oraz osiemnastobocznej kaplicy, zwanej dworską kaplicą romańską. Wszystkie te budowle powstały w latach 1163-1201 z inicjatywy Bolesława Wysokiego, który miasto i gród najechał i zdobył powracając z wygnania. Po najeździe Mongołów w roku 1241, którzy spalili miasto lewobrzeżne, nie zdobywając zamku, książę Henryk III w latach 1242-66 wymienił stare obwałowania na ceglane mury. W latach 1270-90, za panowania Henryka IV Probusa następuje kolejna przebudowa, który wyburzył część budowli romańskich, stawiając nowy, reprezentacyjny gmach pałacowy i wzmacniając obwarowania kompleksu obronnego. Obok klasztoru cysterek stanęła nowa kaplica grodowa, założona na planie ośmioboku o średnicy zewnętrznej około 12,5 metra z wydłużonym prezbiterium i otoczona wyjątkowo długimi i szerokimi przyporami. obwód murów obronnych uzupełniono o dwie wieże usytuowane przy obu bramach wiodących od szlaku komunikacyjnego przez zamek do podgrodzia. Nie zapomniano o obronności założenia wzmacniając basztami jego mury.

         Niedługo po śmierci Henryka IV Probusa zamek stracił pozycję głównej siedziby książęcej, a kolejni władcy: Henryk V, Bolko oraz Henryk VI coraz częściej korzystali z rezydencji na lewym brzegu Odry. Od 1310 zespół warowny był częściowo przekazywany biskupstwu. Królowie czescy budują nowy zamek na lewym brzegu w miejscu dzisiejszego Uniwersytetu. Pozostawiony na uboczu zamek na Ostrowie Tumskim przechodzi w ręce kościoła i stopniowo, przez stulecia, degraduje się do dzisiejszej formy. Niepotrzebny nikomu zamek zburzono ostatecznie na przełomie XV i XVI wieku. Istniejąca do 1810 roku wieża południowo-wschodnia przez długi czas spełniała funkcję więzienia. Po sekularyzacji kapituł rozebrano ją jednak z pozostałą częścią murów obronnych. W 1885 roku przez teren zamku poprowadzono ulicę św. Marcina zabudowując ją po obu stronach. Pod koniec II wojny światowej część zabudowy uległa zniszczeniu. Po wojnie odbudowano tylko kaplicę św. Marcina, budynek szpitala wzniesiony po 1815 roku oraz sąsiedni dom – obecnie klasztor. Prace badawcze i konserwatorskie z lat 1949-74 wyeksponowały południową część fundamentów muru obwodowego oraz fundamenty pałacu.

         Wrocław jest stolicą województwa dolnośląskiego. Ostrów Tumski z reliktami zamku piastowskiego znajduje się w centrum miasta na prawym brzegu Odry, przy ulicy św. Marcina.

         Zdjęcia wykonano w lipcu 2009 roku.

  • Kaplica św. Marcina i relikt muru

  • Kaplica św. Marcina

  • Kaplica św. Marcina

  • Wejście do kaplicy

  • Kaplica św. Marcina

  • Kaplica św. Marcina

  • Relikty murów zamkowych