Późnobarokowy Pałac pod Blachą został zbudowany w latach 1720-30 przez Jakuba Fontanę u podnóża Zamku Królewskiego w Warszawie, dla Jerzego Dominika Lubomirskiego, podkomorzego wielkiego koronnego. Pierwotnie stała tu skromna kamienica, wzniesiona w połowie XVI w. przez Wawrzyńca Ruffusa, królewskiego kowala i płatnerza, która w II połowie XVII wieku została przebudowana na pałac.

Późnobarokową formę rezydencja otrzymała w następstwie przebudowy w latach 1720-30. Korpus główny pałacu otrzymał od strony skarpy cztery kondygnacje, a od strony dziedzińca tylko dwie. Elewację frontową ozdobiły cztery korynckie półkolumny i cztery pilastry po bokach. Kamienną attykę zwieńczył herb Lubomirskich – Szreniawa. Dwa boczne skrzydła przylegające do korpusu utworzyły okazały dziedziniec. Pałac praktycznie cały czas podlegał poważnym przemianom, m.in. przez dodawanie i odejmowanie pięter w skrzydłach, czy obniżanie lub podwyższanie dachu w części centralnej.

Po śmierci Lubomirskiego pałac często zmieniał właścicieli.  W 1776 roku nabył go król Stanisław August Poniatowski i zaangażował Dominika Merliniego do przebudowy wnętrz z przeznaczeniem na mieszkania dla dworzan. Nadbudowano również dwa piętra nad skrzydłem północnym i połączono je ze wzniesioną Biblioteką Królewską na zamku. W roku 1794 pałac został ofiarowany księciu Józefowi Poniatowskiemu. Mieszkał on tam od 1798 do 1806 roku. Po bohaterskiej śmierci księcia, walczącego razem z Napoleonem jako marszałek Francji, pałac odziedziczyła siostra Józefa – Teresa Tyszkiewiczowa.

W roku 1820 pałac nabył car Aleksander I. Później w pałacu mieściły się biura. W czasie II wojny światowej pałac został przez Niemców spalony w 1944. Odbudowany tuż po wojnie w latach 1948-49. Pałac wyróżnia się wąską białą fasadą oraz długimi skrzydłami. Swą nazwę zawdzięcza nietypowemu jak na I poł. XVIII wieku pokryciu blachą miedzianą. Obecnie pałac znajduje się w gesti Zamku Królewskiego. Niedawno zakończono generalny remont budowli (2004-08) i po otwarciu w południowym skrzydle można oglądać ekspozycję kobierców wschodnich z Fundacji Teresy Sahakian, zaś w głównym korpusie, na pierwszym piętrze, odtworzone zostaną apartamenty najbardziej znanego gospodarza Pałacu pod Blachą – księcia Józefa Poniatowskiego.

Pałac pod Blachą znajduje się w centrum Warszawy, na skarpie wiślanej, u podnóża Zamku Królewskiego.

Zdjęcia wykonano w październiku 2008 roku.

  • Elewacja frontowa korpusu głównego

  • Kartusz herbowy w attyce

  • Widok ogólny

  • Lewe skrzydło

  • Elewacja tylna

  • Szczyt elewacji tylnej

  • Elewacja tylna a wgłębi Zamek Królewski