Kolebką Gotów była południowa Skandynawia, którą opuścili w I w. n.e., rozpoczynając wielką wędrówkę ku południowej Europie. Jej trasa wiodła od wybrzeży Bałtyku do Morza Czarnego, a następnie przez Italię aż na Półwysep Iberyjski. Prawdopodobnie jedno z wędrujących plemion gockich osiedliło się w Leśnie. Osadnicy ci przynieśli ze sobą odmienne zwyczaje, obrzędy i wierzenia, których widocznym do dzisiaj w terenie śladem pozostało cmentarzysko kurhanowe oraz kręgi i wieńce kamienne. Kręgi, wieńce i wielkie kamienne stele były prawdopodobnie kręgami sędziowskimi, w których rozsądzano zwykłe, codzienne zatargi i spory. Mogły być miejscami „tingów”, wieców ludności, omawiającej ważne dla plemienia kwestie. Ludność gocka stosowała przede wszystkim pochówki w formie kurhanu z nasypem ziemnym otoczonym obstawą kamienną lub kurhanu bez dodatkowych konstrukcji oraz wieńce kamienne. Prawdopodobnie kręgi budowano dla uczczenia ważnych dla wspólnoty świąt i obrzędów.  

Największy kurhan na cmentarzysku z kręgiem kamiennym i stelą o cechach antropomorficznych, ustawioną na jego szczycie ma 26 metrów średnicy. W trakcie wykopalisk archeolodzy natrafili na nietypowe i rzadko spotykane na Pomorzu wyposażenie grobu, składające się z bogato dekorowanego pasa, rogów do picia, uchodzących za naczynia o charakterze obrzędowym, żelaznego sztyletu w pochwie, osełki, kamienia do krzesania ognia i maleńkiej esowatej klamerki.  Poza tym z jednego z leśnieńskich grobów wydobyto: srebrną monetę celtycką z terenu Słowacji i amulet w kształcie skarabeusza znad Morza śródziemnego.

Kurhany i kręgi kamienne to nie jedyne budowle na cmentarzysku w Leśnie. Zobaczyć tam można również rekonstrukcje grobów skrzynkowych. Po zakończonych badaniach archeolodzy pozostawili dwa groby skrzynkowe z wczesnej epoki żelaza (V-III w. p.n.e.). W niewielkich kamiennych komorach umieszczono gliniane popielnice twarzowe z prochami zmarłych ludności kultury pomorskiej. W czasie badań archeologicznych odkryto ogółem 57 grobów ludności kultury wielbarskiej, m.in. 13 kurhanów i 15 wieńców kamiennych związanych z osadnictwem gockim. Poza tym natrafiono na 20 grobów skrzynkowych oraz 7 grobów jamowych i popielnicowych z urnami twarzowymi ludności kultury pomorskiej.

Leśno znajduje się ok 26 km na południowy-zachód od Kościerzyny, 3 km na zachód od drogi nr 235 do Chojnic. Cmentarzysko z kręgami kamiennymi jest położone w lesie na południe od jeziora Leśno Dolne. Z Leśna należy się kierować szosą wzdłuż jeziora i leśną drogą za znakami z napisem “”Do wykopalisk archeologicznych”.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2013 roku.