Pierwotny, gotycki ratusz w Poznaniu został zbudowany około 1300 roku za panowania Wacława II Czeskiego. Był to jednopiętrowy budynek wzniesiony na planie kwadratu. Z tego okresu zachowały się piwnice. W latach 1504-08 przebudowano wnętrza budowli. Na przełomie XV i XVI wieku wzniesiono wieżę na ówczesnym północno-zachodnim narożniku. W 1536 w mieście wybuchł wielki pożar, który strawił również ratusz. W latach 1540-42 remontowano budynek, a w szczególności wieżę, której stan po remoncie nadal groził katastrofą.

W latach 1550-67 ratusz został przebudowany przez włoskiego architekta Jana Baptystę Quadro z Lugano w stylu renesansowym. Gmach rozbudowano wówczas w kierunku zachodnim, podwyższono o jedną kondygnację, dachy zasłonięto attykami, a fasadę ozdobiono trójkondygnacyjną loggią. Podczas tego remontu zamówiono u mistrza ślusarskiego Bartłomieja Wolfa nowy zegar, który posiadał trzy pełne tarcze i jedną pół tarczę oraz „urządzenie błazeńskie, mianowicie koziołki”. Zegar zainstalowano w 1551 roku. W 1675 roku piorun uderzył w wieżę, niszcząc ją wraz z zegarem i koziołkami. Odbudowana w 1690 roku wieża miała na 90 m wysokości. Jej hełm zniszczył huragan i burza w 1725 roku.

W latach 1781-84 dzięki staraniom Komisji Dobrego Porządku ratusz poddano gruntownej renowacji. Otrzymał wówczas kształt, który zasadniczo prezentuje do dziś. Wieżę zwieńczono klasycystycznym hełmem projektu Bonawentury Solariego, a wykonania Antoniego Höhne. Na szczycie umieszczono białego orła (o wymiarach: rozpiętość skrzydeł 2 m, wysokość 1,8 metra). Na wschodniej elewacji Franciszek Cielecki namalował wizerunki królów z dynastii Jagiellonów, a pod wieżyczką środkową umieszczono kartusz z królewskimi inicjałami SAR (Stanislaus Augustus Rex). Kolejny poważny remont przeprowadzono w latach 1910-13, kiedy zniszczono renesansowe polichromie, zastępując je czarnym boniowaniem, uznając, że nie przystoją „poważnemu charakterowi miasta północnoniemieckiego”, jednak w 1913 roku na wieżę powróciły koziołki. Podczas walk o Poznań w 1945 roku ratusz poważnie ucierpiał. Wieża zawaliła się aż do czworobocznej gotyckiej podstawy, a wnętrze zostało uszkodzone przez wybuch bomby fosforowej. Renowację przeprowadzono w latach 1945-54. Przywrócono wówczas renesansowy charakter elewacji, dodając jednak na attyce wśród innych sentencji jeden cytat z Konstytucji PRL. Orzeł, który przetrwał II wojnę światową w ukryciu, powrócił na wieżę w 1947 roku. Obecny mechanizm koziołków pochodzi z końca XX wieku. Koziołki bodą się codziennie o godzinie 12. Wygląd jak najbliższy projektowi J. B. di Quadro ze zmianami powstałymi po remoncie Komisji Dobrego Porządku przywrócił remont, który trwał w latach 1992-2002.

Elewacje ratusza mają jednolity stylowo, renesansowy charakter. Jedynym świadectwem gotyckiej przeszłości gmachu jest ceglany fragment wieży. Wieńczy ją klasycystyczny hełm z orłem, zrekonstruowany wg stanu z końca XVIII wieku. Ozdobą gmachu jest elewacja frontowa z trójkondygnacyjną loggią arkadową, nad którą wznoszą się trzy wieżyczki. W medalionach między pierwszym a drugim piętrem przedstawiono głowy mędrców i bohaterów antycznych, na attyce – królów polskich z dynastii Jagiellonów. Pod bocznymi wieżyczkami zaczęto umieszczać wizerunki władców z dynastii Piastów, zaprojektowane przez Zbigniewa Bednarowicza. W środkowej wieżyczce, pod zegarem, znajduje się kartusz z inicjałami króla Stanisława Augusta; nad zegarem – niewielka platforma, na której codziennie o godz. 12.00 ukazują się dwa koziołki. Najstarszą częścią gmachu są wczesnogotyckie piwnice przykryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi.

Najciekawsze pomieszczenia znajdują się na pierwszym piętrze. Wielka Sień (zwana też Salą Odrodzenia) jest jednym z najpiękniejszych wnętrz renesansowych w Polsce. Przykrywa ją bogato dekorowane kasetonowe sklepienie żaglowe, wsparte na dwóch filarach. W jednym z kasetonów umieszczono herb Poznania. W zachodniej ścianie sali zachowały się dwa późnogotyckie portale z 1508 roku. Izba Królewska, o sklepieniu kolebkowym z lunetami, była miejscem posiedzeń rady miejskiej. Jej nazwa powstała w XVII wieku i pochodzi od wiszących tu portretów królewskich. Renesansowy kominek z 1541 roku został tu przeniesiony z rozebranego wówczas budynku wagi miejskiej. Izba Sądowa jest nakryta renesansowym sklepieniem z poł. XVI wieku; zdobiąca je polichromia pochodzi z różnych okresów, od XVI do XIX wieku. W sali stoi posąg króla Stanisława Augusta, wykonany w 1791 roku prawdopodobnie przez Augustyna Schöpsa. Pomieszczenia na drugim piętrze przykryte są renesansowymi stropami zrekonstruowanymi po II wojnie światowej. W ratuszu mieści się Muzeum Historii Miasta Poznania.

Poznań jest stolicą województwa wielkopolskiego. Ratusz znajduje się w centrum Starego Miasta.  

Zdjęcia wykonano w maju 2015 roku.