Innym cennym zabytkiem Hildesheim jest monumentalna romańska katedra Wniebowzięcia Matki Bożej (Mariendom). Kamień węgielny pod budowę świątyni położył w 852 roku biskup Altfrid. Trójnawowa bazylika krzyżowa z transeptem została poświęcona w 872. Świątynia została odbudowana w 1046, po wielkim pożarze przez biskupa Hazilo. Z niewielkimi przebudowaniami w XI-XIV wieku oraz barokizacją wnętrza, przetrwała do II wojny światowej. W czasie nalotów II wojny światowej katedra została praktycznie zrównana z ziemią. Odbudowa trwała 10 lat (1950-60) i ograniczyła się do stylu wczesnoromańskiego.

Jest to potężna kamienna budowla, z charakterystyczną, poprzecznie ustawioną wieżą, zwieńczoną romańskimi oknami. Jej najcenniejszym elementem są słynne XI wieczne (1015) wykonane z brązu dwudrzwiowe wrota o wysokości 4,72 metra tzw. Drzwi Bernwarda. Zdobi je 16 kwater obrazujących życie Chrystusa oraz dzieje Adama i Ewy. Wrota pierwotnie wykonane dla kościoła św. Michała, zostały umieszczone w zachodnim portalu katedry.

Wewnątrz świątyni warto zwrócić uwagę na odlaną z brązu w 1020 roku na wzór kolumn tryumfalnych stawianych przez cesarzy w Rzymie – Kolumnę Chrystusa (Christussäule), przedstawiająca 24 sceny z życia Chrystusa od chrztu w Jordanie po wjazd do Jerozolimy. Kolumna stała w chórze wschodnim kościoła św. Michała aż do XVIII wieku, kiedy to mieszkańcy miasta przenieśli ją na dziedziniec katedry, by ratować ją przed przetopieniem. Z początkiem XIX wieku kolumna stanęła w południowym transepcie katedry.

Ołtarz główny zdobi relikwiarz św. Epifaniusza z Pawii. W nawie głównej wisi XI wieczny romański świecznik kolisty (średnica: ok. 6m) biskupa Hezilo (Heziloleuchter), a obok wrót stoi wykonana z brązu późnoromańska (1225) Chrzcielnica Wilbernusa, wsparta na barkach czterech klęczących postaci symbilizujących rajskie rzeki. Po bokach chrzcielnicy umieszczono cztery reliefy przedstawiające chrzest Chrystusa w Jordanie, przejście przez Morze Czerwone, transport Arki Przymierza przez Jordan oraz scenę wotywną ukazującą fundatora Wilbernusa u stóp Marki Boskiej. Przykrywę chrzcielnicy zdobią również cztery sceny: Chrystusa i grzesznicy żałującej za grzechy, rzezi niewiniątek, siedem uczynków miłosiernych oraz zakwitnięcie laski Aarona.

W krypcie pod ołtarzem znajduje się relikwiarz św. Gotarda. Pod prawym filarem przed ołtarzem głównym stoi drewniana Madonna z kałamarzem (ok. 1430), wygięta w charakterystyczną dla gotyku literę S. Madonna prawą ręką podtrzymuje kałamarz, a nagi Jezus trzyma w rękach pióro. Motyw piszącego Jezusa jest bardzo rzadki w sztuce sakralnej.

Od wschodu do apsydy przylega trójskrzydłowy klasztor z dziedzińcem otoczonym krużgankami. Na środku dziedzińca stoi kaplica otoczona wianuszkiem grobów zakonników. Apsyda katedry jest porośnięta tzw. tysiącletnim krzewem różanym (Tausendjährige Rosenstock). Jego dokładny wiek nie jest znany. Wedle legendy róża rośnie tu przynajmniej od 815 roku kiedy to cesarz Ludwik I Pobożny, jeden z synów Karola Wielkiego, zgubił się w lesie w trakcie polowania i kazał odprawić mszę w intencji odnalezienia drogi. Relikwiarz maryjny z kaplicy królewskiej zawieszono na czas mszy na gałązce dzikiej róży. Po mszy jednak nie dawał się zdjąć, co cesarz odczytał jako znak, że właśnie w tym miejscu, a nie jak planowano wcześniej w Elze, ma powstać nowe biskupstwo poświęcone Marii, której symbolem jest róża. Dokumenty historyczne poświadczają, że róża rośnie w tym miejscu od ok. 400 lat. Katedrę otaczają dawne zabudowania biskupstwa. W 1985 roku katedra w Hildesheim wraz z pobliskim kościołem św. Michała zostały wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Na południe od rynku wznosi się gotycki, luterański kościół św. Andrzeja (Andreaskirche), zbudowany w XIV i XV wieku w stylu gotyckim na miejscu starszego kościoła romańskiego. Budowniczym świątyni był prawdopodobnie Peter Parler lub któryś z jego uczniów. Budowa kościoła trwała ponad sto lat, a biorąc pod uwagę położenie kamienia węgielnego pod odbudowę wieży 10 listopada 1883 roku – prawie pięciuset lat. Budowa była wiele razy przerywana; na przeszkodzie stawały wojny, konflikty, brak materiałów budowlanych i środków finansowych oraz zarazy. W XVI wieku świątynię przejęli luteranie. Po nalocie w marcu 1945 roku kościół został całkowicie spalony. W latach 1956-65 został odbudowany i 29 sierpnia 1965 roku uroczyście poświęcony, jako ostatni ze zniszczonych kościołów Hildesheim.

Wejście do wnętrza prowadzi przez drzwi fasady zachodniej, w której zachowały się pozostałości romańskiego westwerku z roku 1140. Nawa główna, wysoka na 28,60 m, przekryta jest sklepieniem gwiaździstym. Nawy boczne łączą się z przodu w wieniec pięciu kaplic otaczających przestrzeń wokół ołtarza. Wieża kościelna mierząca 114.50 m została udostępniona publiczności w marcu 1995 roku. Znajduje się na niej platforma widokowa, do której prowadzą 364 stopnie schodów. W wieży wiszą cztery dzwony, z których trzy pochodzą z byłych niemieckich terenów na wschodzie. Najcięższy i najstarszy dzwon, 3-tonowy Osanna pochodzi z Kościoła Mariackiego w Gdańsku, gdzie w 1632 roku został odlany, a po drugiej wojnie światowej wywieziony do Hildeshelm. Wieża, jest najwyższą wieżą kościelną w całej Dolnej Saksonii.

Serce najstarszej części Hildesheim stanowi malowniczy rynek (Marktplatz) który otaczają pieczołowicie odrestaurowane po zniszczeniach wojennych kamienice. Nad jego górną częścią dominuje okazały gotycki ratusz (Rathaus) wzniesiony w XIII wieku z arkadami i schodkowym szczytem.

W południowej pierzeji u wylotu ulicy Judenstrasse stoją dwie kamienice – późnogotycki Tempelhaus – dom patrycjusza z XIV wieku, w którym obecnie mieści się biuro informacji turystycznej, odrestaurowany po zniszczeniach z II wojny światowej w roku 1952 i Wedekindhaus XVI-wieczny dom patrycjusza, charakteryzujący się wysokimi, bogato rzeźbionymi piętrami, w tym półkami z wizerunkami postaci alegorycznych.

W północno-zachodnim narożniku usytuowano XVI wieczny gotycko-renesansowy Dom Bractwa Rzeźników (Knochenhauer-Amtshaus) – zniszczony w roku 1945, zrekonstruowany w latach 1987-1989 na podstawie oryginalnych planów. Fasada została bogato zdobiona kolorowymi obrazami i niemieckimi przysłowiami. Obecnie w budynku tym mieści się restauracja i miejskie muzeum.

Sąsiadujący Lüntzelhaus został zbudowany w 1755 roku w stylu barokowym. Rolandhaus został zbudowany w XIV wieku w stylu gotyckim. W 1730 roku dom przebudowano, dodano barokowy portal i duże okno wykuszowe. Stadtschänke (Town Tavern) to duży dom z muru pruskiego, który został wybudowany w 1666 roku. Mniejszy przyległy Rococcohaus został zbudowany w 1730 roku w stylu rokoko. Wollenwebergildehaus (Gildia Cechu Tkaczy) została zbudowana w przybliżeniu w 1600 roku.

Na zachód od kościoła św. Andrzeja znajduje się renesansowy Kaiserhaus (Dom Cesarza) z 1586 roku. Fasadę zdobią rzymskie posągi i medaliony. Po przeciwnej stronie znajduje się godne uwagi okno wykuszowe z piaskowca z 1568 roku. Pierwotnie należał do prywatnego domu, który został zburzony pod koniec XIX wieku. Okno wykuszowe zostało wcześniej zdemontowane i dodane do innego domu we wschodniej części Hildesheim, który pozostał nietknięty podczas II wojny światowej. Stamtąd okno wykuszowe zostało usunięte po przebudowie domu i dodane do szkoły w obecnym miejscu w 1972 roku.

Pozostałe ważne zabytki Hildesheim to m.in. 500-letni pielgrzymkowy kościół św. Jakuba, kościół parafialny św. Lamberta,  romańska bazylika św. Gotarda (Godehardikirche), kościół św. Krzyża (Kreuzkirche).

Hildesheim jest położone  w środkowych Niemczech, nad rzeką Innerste, około 30 km w kierunku południowym od Hanoweru.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2018 roku.