Romańska katedra św. Piotra została wzniesiona jako bazylika w latach 310-320, z fundacji cesarza Konstantyna I na bazie podarowanego pałacu przez cesarzową Helenę. Katedra powstała jako północna część podwójnego kompleksu świątynnego. W części południowej stanął kościół biskupi. Świątynia została znacznie rozbudowana za czasów biskupa Maksyminiusza (329-346) – powstały wtedy cztery bazyliki, baptysterium oraz liczne przybudówki. Z bliżej nieznanych przyczyn, cesarz Gracjan kazał zburzyć część katedry Konstantyna, wznosząc w jej miejsce tzw. Quadratbau o boku 40 metrów, który do dnia dzisiejszego stanowi centralną część budowli. W V wieku katedra została zniszczona. Quadratbau oraz fragmenty kościoła północnego zostały odbudowane z polecenia biskupa Nicecjusza. Kolejna fala zniszczeń przyszła wraz z najazdem Normanów w 882 roku.
Restaurację oraz dalszą rozbudowę kościoła zapoczątkowane przez arcybiskupa Egberta w końcu X wieku, kontynuowali jego następcy. Kościół został całkowicie odnowiony, dobudowano kryptę oraz fasadę zachodnią z romańskimi wieżami. Rozbudowę kościoła zakończono poświęceniem prezbiterium i umieszczeniem domniemanej tuniki Chrystusa w ołtarzu głównym w 1196 roku. Uważa się, że szatę, w której Chrystus przeszedł Drogę Krzyżową, odnalazła w Jerozolimie cesarzowa Helena i podarowała kościołowi w Trewirze.
W XIII wieku w południowej części kompleksu zbudowano kościół Najświętszej Marii Panny (niem. Liebfrauenkirche).
Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej arcybiskup Karol Kasper Leyen rozpoczął kolejną przebudowę świątyni, ukończoną za panowania jego następcy arcybiskupa Jana Orsbecka. Do nawy wschodniej dobudowano pomieszczenie dla przechowywania relikwii św. Szaty. Pożar katedry w 1717 roku wymusił wiele zmian w wystroju kościoła: nowe ołtarze, płyty nagrobne, organy wykonano w stylu barokowym. Katedra Świętego Piotra jest najstarszym kościołem biskupim w Niemczech.
Skarbiec katedralny w Trewirze mieści bogatą kolekcję dzieł plastycznych od antyku po późnej nowożytności. Oprócz św. Szaty, św. Helena podarowała katedrze wiele innych cennych relikwii: ząb św. Piotra, św. Gwóźdź oraz sandały św. Andrzeja. Relikwie przechowywane są w bogato zdobionych relikwiarzach, które znajdują się obecnie w skarbcu katedralnym. By zabezpieczyć relikwiarze przed kradzieżą i pożarem, w 1200 wzniesiono w północnej części chóru skarbiec (niem. Schatzhaus). Szybko powiększające się zbiory skarbca wymagały nowej siedziby – ok. 1480 wybudowano w południowej części katedry tzw. Badische Bau, które mieści archiwum oraz skarbiec katedralny. Obecnie, prócz relikwii, skarbiec skrywa jedną z najbardziej znaczących kolekcji sztuki sakralnej:
– relief w kości słoniowej przedstawiający procesję z relikwiami z okresu późnego antyku;
– dzieła sztuki romańskiej, gotyckiej, barokowej: przenośny ołtarz św. Andrzeja, relikwiarz św. Gwoździa, trybularz Gozberta;
– dzieła sztuki XIX-XX wieku;
– szereg cennych rękopisów średniowiecznych: Kodeks Św. Symeona z Trewiru, Ewangeliarz z Helmarshausen, Księga perykop biskupa Kuno II Falkensteina, a także szaty liturgiczne.
Trewir jest położony w zachodnich Niemczech, nad rzeką Mozelą, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, około 100 km na południowy-zachód od Koblencji i 40 km na północny-wschód od Luksemburga.
Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w sierpniu 1993 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.
Nowe zdjęcia wykonano w styczniu 2023 roku.