Pierwszy zespół klasztorny w Tomar został założony w 1162 roku przez wielkiego mistrza zakonu templariuszy – Gualdima Paisa, który otrzymał okoliczne ziemie od króla Alfonsa I Zdobywcy za liczne zasługi zakonu podczas rekonkwisty. Klasztor powstał na stromym wzgórzu w miejscu dawnego grodziska istniejącego tu prawdopodobnie już od czasów rzymskich. To właśnie stąd w kolejnych latach Templariusze wyruszali na krucjaty, których celem było wypędzenie niewiernych Maurów z Portugalii oraz Hiszpanii. Z tamtego okresu pochodzi zachowana do dziś Charola, zwana też rotundą lub apsydą templariuszy. Jego pierwowzorem była bazylika Grobu Chrystusowego w Jerozolimie.

Na przełomie XII i XIII wieku ekspansja zakonu stała zagrożeniem dla europejskich królów i w 1314 roku papież Klemens V za namową francuskiego króla Filipa IV Pięknego rozwiązał zakon, który przetrwał jedynie w Portugalii pod zmienioną nazwą Zakon Rycerzy Chrystusa (port. Convento de Cristo). Klasztor w Tomarze, tak jak i inne majątki templariuszy, przeszedł na własność nowego zakonu, podległego jednak od tej pory bezpośredniej władzy królewskiej.

Na przełomie XV i XVI wieku w czasie wielkich wypraw kolonialnych, klasztor został znacznie rozbudowany. Za panowania Jana III Pobożnego, nastąpił w Portugalii rozkwit stylu renesansowego. Klasztor w Tomarze zyskał wówczas cztery nowe krużganki. Ich greckie kolumny, łagodne łuki i proste wnęki są typowym przykładem portugalskiej architektury tego okresu. W tym czasie zakon został zdemilitaryzowany, a klasztor przekształcono w prawdziwy ośrodek religijny. W 1983 roku zabytkowy klasztor templariuszy w Tomar wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Obecny zespół Convento de Cristo składa się z zamku oraz klasztoru. Zamek składa się z cytadeli oraz murów obronnych. Został on wybudowany na wzór innych zamków Templariuszy w Europie i jednym z pierwszych przykładów takiej architektury w Portugalii. W drugiej poł. XII wybudowano jeden z najciekawszych obiektów na terenie całego kompleksu, czyli tzw. Charola. Jest to pierwotna romańska świątynia Templariuszy zbudowana na planie szesnastoboku. W środku świątyni znajduje się oktagonalna struktura połączona łukami z resztą konstrukcji, a uroku wszystkiemu dodają bogate wykończenia. W XV i XVI wieku do klasztoru dodane kolejne zabudowania – m.in. nawy boczne kościoła wybudowane w stylu manuelińskim oraz krużganki (klasztor posiada łącznie, aż osiem krużganków!). Ten najciekawszy to tzw. Wielki Krużganek (port. Claustro Grande) będące jednym z ważniejszych przykładów stylu renesansowego w Portugalii.

Najsłynniejszym elementem całego kompleksu klasztornego jest manuelińskie okno. Wykonał je architekt Diogo de Arruda. Pochodzi ono z lat 1510-13 i składa się z setek detali, które doskonale wyrażają ideę tego późnogotyckiego stylu. Całości nie obca jest średniowieczna symbolika – okno ma przypominać drzewo, na którym opiera się krzyż Zakonu i herb Portugalii. Artysta poniżej umieścił brodatą, męską twarz – najprawdopodobniej swą własną podobiznę.


Na zachód od zespołu znajduje się słynny Akwedukt z Tomar (Aqueduto dos Pegões Altos). Powstał on w XVII wieku, by dostarczać wodę do Zakonu Chrystusa. Ma on ponad 6 km długości i składa się na niego 180 łuków, a jego architektem był Filipe Terzi.

Tomar jest położony nad rzeką Nabao, niespełna 30 km na wschód od Fatimy i 120 km na północny-wschód od Lizbony.

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w sierpniu 1995 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.