Początki miasta sięgają roku 1195, kiedy to książę Bolesław Wysoki wybudował drewniany kościółek. Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1268, po śmierci Bolesława II Rogatki w 1278 roku należała do księstwa lwóweckiego. Od 1286 roku polegała księstwu świdnicko-jaworskiemu, a prawa miejskie nadał jej w 1296 roku książę świdnicki Bolko I Surowy. Świerzawa początkowo podlegała pod jurysdykcję Złotoryi, w 1321 roku została sprzedana przez Henryka jaworskiego rodowi Zedlitzów, a w 1543 roku stała się samodzielnym miastem. Rozwijała się szybko i dynamicznie, gdyż leżała na głównym szlaku handlowym z Kamiennej Góry do Złotoryi. Miasto wielokrotnie nawiedzały epidemie, pożary i wojny – było celem ataków ponieważ nie posiadało murów miejskich. Największe zniszczenia przyniosła wojna trzydziestoletnia, podczas której, w wyniku pożaru, spaleniu uległa większa część zabudowy. Po tym incydencie nastąpiło wyraźne spowolnienie rozwoju i rozbudowy miasta. W latach 1818–1932 Świerzawa wspólnie z Bolkowem była siedzibą powiatu. W czasie I i II wojny światowej miasto nie doznało zniszczeń. W 1945 roku Świerzawa została włączona w granice Polski. Jego dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. W 1973 roku zniesiono prawa miejskie Świerzawy, degradując ją do rangi wsi. Prawa te zostały przywrócone w 1984 roku.
Świerzawa jest położona 14 km na południe od Złotoryi.
Zdjęcia wykonano w maju 2024 roku.
Najważniejsze zabytki miasta to:
– Romański kościół św. Jana Chrzciciela i św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Powstał w II połowie XIII wieku i do dziś przetrwał w prawie niezmienionym wyglądzie i w tak dobrym stanie. Świątynia od 1552 roku służyła ewangelikom, którym odebrano ją w 1654 roku. Od 1713 roku była kościołem cmentarnym. Po wysiedleniu miejscowych Niemców po 1945 roku kościół zaczął niszczeć, ale uniknął całkowitej dewastacji (w przeciwieństwie do przykościelnego cmentarza, który został zlikwidowany w latach 60-tych XX wieku). Pierwsze prace konserwacyjne przeprowadzono w 1959 roku, następne w latach 60-tych i od 1977 roku do dnia dzisiejszego.
Kościół nie pełni już funkcji sakralnych, ale muzealne i wystawiennicze. Raz w roku, w Święto Wniebowstąpienia Pańskiego, odbywa się ewangelickie nabożeństwo ze spowiedzią i Komunią Świętą. Dzieje się tak dzięki współpracy Parafii Ewangelickiej przy Kościele Pokoju w Jaworze z Gminą Świerzawa.
Jednonawowy kościół z prezbiterium zamkniętym półkolistą apsydą jest murowany z kamienia. Nawa i prezbiterium przykryto stropem drewnianym wspartym na dwóch słupach. W apsydzie znajdują się trzy romańskie okna z kolumienkami. Od strony zachodniej i południowej dwa portale o cechach gotyckich. Prawdziwym dziełem kunsztu kamieniarskiego jest wspaniały portal z Drzewem Życia, pochodzący z XII wieku. Do bryły głównej kościoła w 1506 roku dostawiono czworoboczną wieżę. Największą atrakcją zabytku są malowidła, które zdobią ściany świątyni. Odkryte w 1977 roku pod warstwami tynku ścienne malowidła o tematyce zwierzęcej i roślinnej pochodzą z XIII wieku. Przedstawiają dosyć nietypowe zwierzęta takie jak bocian, żyrafa czy ryby. Malowidła te są ściśle związane z symboliką życia. Ścianę północną kościoła zdobią XIV-wieczne malowidła ukazujące życie Katarzyny Aleksandryjskiej według „Złotej Legendy”. Jest to najszersze ze znanych przedstawień obrazowych życia tej średniowiecznej świętej w Europie środkowej. Również na tej samej ścianie widnieje rysunek przedstawiający ukrzyżowanie. Wewnątrz świątyni uwagę przykuwają także XVI-wieczne, renesansowe płyty nagrobne z rzeźbionymi postaciami, XII -wieczna chrzcielnica, drewniane, polichromowane empory czy prezbiterium romańskie. Świątynia jest otoczona kamiennym murem z bramą.
Obiekt znajduje się na północnych przedmieściach miasteczka w pobliżu mostu na Kaczawie, przy drodze do Złotoryi, po jej wschodniej stronie
– Rynek otaczają XIX-wieczne kamieniczki, a na środku stoi ratusz.
Świerzawski magistrat pochodzi z 1810 roku i od początku służy tym samym celom. Powstał w miejscu poprzedniego ratusza który stał w tym miejscu. Ratusz wieńczy czworoboczna wieża zwieńczona hełmem, a samą wieże zdobi czterotarczowy zegar. Ozdobą ratusza jest płaskorzeźba przedstawiająca herb miasta czyli otwartą dłoń. Wewnątrz na uwagę zasługuje zabytkowa waga miejska zamieszczona na suficie w dolnym korytarzu. Budynek obecnie zajmuje Urząd Miasta i Gminy Świerzawa.
– Kościół pw. św. Józefa Opiekuna został wzniesiony przez ewangelików latach 1747–48, odbudowany po pożarze w 1762 roku. Wieżę dostawiono w 1845 roku. Świątynia została gruntownie przebudowana w latach 1876–78. Od początku do zakończenia wojny służył wiernym z gminy ewangelickiej, obecnie (od 1999 roku) jest kościołem filialnym świerzawskiej parafii.
Kościół stoi w ścisłym centrum miasta, przy pl. Wolności
– W Świerzawie był zamek wybudowany w XIII wieku podczas panowania księcia Bolka I Surowego (osobny artykuł).