Katedra pw. śś. Piotra i Pawła z lat 1329-90 i 1892-94. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1208 roku, obecny budynek wzniesiony został w latach 1333–80. Powstał wówczas obiekt murowany z czerwonej cegły z wieżą północną przykrytą renesansowym hełmem. W XV wieku kościół został znacznie rozbudowany. Do naw bocznych dobudowano osiem kaplic. W latach 1892–94 dokonano jego przebudowy w stylu neogotyckim.

Na elewacji południowej znajdują się wykonane z kamienia barokowe i renesansowe nagrobki. Obecnie kościół jest orientowany, trzynawowy z sześcioma przęsłami. Portal zachodni z lat 1338–41 zdobił gotycki posąg NMP z Dzieciątkiem Jezus. Portal północny, od strony Rynku, przedstawia pokłon Trzech Króli. Znajduje się tutaj również pentaptyk z XV wieku ze scenami przedstawiającymi św. Annę Samotrzecią, św. Jadwigę oraz sceny Męki Pańskiej – najcenniejszy, zarazem jedyny, zabytek malarstwa gotyckiego, znajdujący się w kaplicy od strony północnej kościoła.

Wewnątrz kościoła zachowała się część epitafiów z XV-XVIII wieku. W południowej nawie w jednej z kaplic stoi sarkofag księcia brzeskiego i legnickiego Ludwika II i jego żony Elżbiety Brandenburskiej (lub księcia legnickiego Wacława I i jego żony Anny Cieszyńskiej zmarłych w XIV wieku). W sąsiadującej kaplicy na ołtarzu znajdują się kamienne rzeźby gotyckie z XIV wieku przedstawiające Apostołów, na ścianach wiszą renesansowe nagrobki. W kościele zachował się również barokowy ołtarz główny z XVIII wieku, brązowa chrzcielnica z XIII wieku, kamienna renesansowa ambona z XVI wieku przykryta XIX-wiecznym drewnianym baldachimem. Poza tym pochodzące z XIV wieku posągi apostołów.

25 marca 1992 roku papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae Populus ustanowił kościół katedrą. W 1997 roku w katedrze przebywał papież Jan Paweł II. 10 kwietnia 2011 w przedsionku głównego wejścia do świątyni odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą ofiarom katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku. 11 marca 2017 roku w podziemiach katedry spoczął pierwszy biskup legnicki Tadeusz Rybak. Przy katedrze stoi plebania katedralna z XVII wieku.

Katedra znajduje się r centrum miasta, przy pl. Katedralnym 6.

Ewangelicki kościół Marii Panny (Mariacki) w Legnicy jest jednym z najstarszych kościołów na Śląsku. Początki kościoła sięgają drugiej połowy XII wieku, kiedy to Bolesław Wysoki wybudował prawdopodobnie jednonawowy drewniany kościół. W roku 1192 na miejscu poprzedniego został wybudowany kościół z kamienia, o czym wspominają dokumenty klasztoru lubiąskiego z 1195 roku. W wyniku pożaru, który miał miejsce 25 maja 1338 roku kościół uległ całkowitemu spaleniu. W latach 1362-86 kościół odbudowano i przekształcono w trójnawową bazylikę. Około 1417 roku wybudowano podwójną kaplicę ufundowaną przez cech sukienników. W latach 1450-68 została rozbudowana bryła kościoła przez proboszcza i kanonika Martina Cromera poprzez dobudowanie chóru. Za panowania Fryderyka I Legnickiego podniesiono południową wieżę, do której dobudowano ośmioboczne zwieńczenie z balustradą oraz hełmem. Odtąd kościół miał dwie wieże o różnej wysokości i kształcie. W czasie wojen napoleońskich w 1813 roku wojska francuskie urządziły w kościele szpital, co spowodowało duże zniszczenie wnętrza kościoła. Po odnowieniu kościół ponownie poświęcono w 1815 roku.

11 marca 1822 kościół spłonął w wyniku uderzenia pioruna. W latach 1824-29 został odbudowany. W tym okresie przekształcono go ponownie w budynek halowy ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym na gurtach, zbudowano empory boczne, a także z zachodniej strony dwie nowe wieże o jednakowej wysokości. W styczniu 1905 roku przystąpiono do przebudowy kościoła. Od tej pory nabożeństwa dla wiernych tej parafii odbywały się w innym ewangelickim kościele – kościele Piotra i Pawła. W tym czasie wybudowano trójprzęsłową zakrystię, nadbudowano mury, we wnętrzu wzniesiono lożę książęcą i emporę organową. Podczas prac remontowych zostały zlikwidowane wewnętrzne empory boczne oraz wykonane nowe witraże. Wnętrze kościoła pomalowano w jasnym kolorze, a filary w geometryczne wzory „mauretańskie”. 9 czerwca 1908 roku kościół Marii Panny został ponownie przekazany do użytku parafii ewangelickiej.

Świątynia znajduje się przy pl. Mariackim.

Obecny, barokowy kościół św. Jana Chrzciciela wzniesiony został przez jezuitów w latach 1714-29. Autorstwo projektu architektonicznego przypisywane jest bądź Johannowi Georgowi Knollowi, bądź Christophowi i Kilianowi Ignacowi Dientzenhoferom. W 1744 roku runęła część sklepień nad nawą kościoła, a po kasacie zakonu (1773 r.) świątynia popadła w ruinę.

Na początku XIX w. przekazano ją parafii rzymskokatolickiej i wówczas została gruntownie odbudowana. W roku 1947 kościół wraz z klasztorem przejęli franciszkanie. Kościół zbudowany został na planie prostokąta z półkoliście zamkniętym prezbiterium, zwróconym w kierunku północnym. Ta nietypowa, wymuszona specyfiką miejsca, orientacja pozwoliła na stworzenie okazałej świątyni z reprezentacyjną, bogato rozczłonkowaną fasadą o płynnej linii. Wpisane w nią wieże nakryte są wysokimi, ażurowymi hełmami, z których północny został zrekonstruowany po pożarze w 1966 roku. Troje drzwi wejściowych z artystycznymi okuciami stanowi cenny przykład ślusarstwa XVIII wieku. Emporowo-halowe wnętrze kościoła – nawy boczne zastąpiły rzędy kaplic, nad którymi umieszczono balkony. Sklepienie nawy głównej – kolebkowe, pozorne, o drewnianej konstrukcji – pochodzi z czasu odbudowy na początku XIX wieku.

Na wyposażenie świątyni złożyły się barokowe ołtarze boczne, organy, ławki i konfesjonały przeniesione tu z kościołów klasztornych po ich sekularyzacji. Z wyjątkiem klasycyzującego ołtarza (wykonanego wg projektu Gaudenzia Ferrariego w latach 1880-81), z marmurową statuą Maryi w centralnej niszy i obrazem chrztu Chrystusa autorstwa Jana Bochenka, udało się skompletować w miarę jednorodny wystrój. Ołtarz uzupełniony został zresztą barokowymi figurami czterech ewangelistów, pochodzącymi z dawnego kościoła św. Maurycego. Po obydwu stronach prezbiterium znajdują się rzeźby Apostołów Piotra i Pawła, również z tego okresu. Polichromowane posągi świętych ustawione przy filarach nawy wykonano w II połowie XIX wieku.

W jednej z kaplic usytuowano mauzoleum Piastów z lat 1677-79. Nad wyjściem do Mauzoleum Piastów umieszczone zostały dwa obrazy. Górny przedstawia chrzest Chrystusa i pochodzi z dawnego ołtarza głównego. Dolny – z modlącym się św. Janem Nepomucenem – przypisywany jest znakomitemu śląskiemu artyście Michaelowi L. Willmannowi. W kaplicy obok prezbiterium znajdują się barokowe sarkofagi z leżącymi postaciami współfundatorów jezuickiego kościoła i kolegium: Johanna Ernsta oraz Eleonory von Sprintzensteinów.

Zespół budynków przylegających do zachodniej ściany kościoła św. Jana to dawne kolegium jezuickie wzniesione na planie litery L w latach 1700-1706 przez Johanna G. Knolla przy współpracy Martina Frantza. Ten trójkondygnacyjny gmach opatrzony jest od frontu okazałym barokowym portalem, powiązanym architektonicznie z balkonem na I piętrze. Na balustradzie balkonu ustawiono figury patronów zakonu jezuitów – św. Benedykta i św. Ignacego Loyoli. Kraty drzwi i okien budynku kolegium są najcenniejszym zabytkiem barokowego ślusarstwa w Legnicy. Wewnątrz na uwagę zasługuje trójbiegowa klatka schodowa, ozdobiona rzeźbami oraz cyklem płaskorzeźb przedstawiających sceny biblijne i misyjne podróże św. Franciszka Ksawerego, a także barokowa krata z wyobrażeniem Matki Boskiej Różańcowej.

Kościół znajduje się przy ul. Partyzantów.

Naprzeciwko kościoła św. Jana Chrzciciela stoi wybudowany w latach 1726-28 pałac opatów lubiąskich budowany jednocześnie z Akademią Rycerską, obecnie muzeum miedzi.

Akademię Rycerską w Legnicy proklamowano na mocy dekretu cesarza Józefa I Habsburga w 1708 roku. Monumentalny, pałacowy w formie gmach Akademii powstawał etapami, uzyskując swój zasadniczy kształt w latach 1709-1738. Później kompleks wielokrotnie przebudowywano, dostosowując wnętrza do zmieniających się potrzeb działającej w jego murach szkoły. Jego projekt zakładał wzniesienie czterech trójkondygnacyjnych skrzydeł nakrytych mansardowym dachem, które zamykałyby wewnętrzny, prostokątny dziedziniec.

Budowę skrzydeł: południowego (wzdłuż ul. Chojnowskiej), wschodniego (ul. Św. Jana) i krótkiego fragmentu skrzydła zachodniego (płd. część ul. B. Bilsego) zrealizowano w latach 1728-35. Budowę północnego skrzydła rozpoczęto dopiero w 1735 roku. Funkcję reprezentacyjnej fasady całego założenia pełni skrzydło południowe, od ul. Chojnowskiej. Jego centralną część akcentuje trójosiowy ryzalit wyznaczony pilastrami i zwieńczony trójkątnym tympanonem i attyką. W naczółku umieszczono panoplia, atrybuty wiedzy i symbole władzy cesarza Karola VI (głowa Turka, kula ziemska i laska Merkurego). Na attyce ustawiono personifikacje: Favor – przychylności cesarza, Academii – szkoły, Nobilitas – szlachectwa i Industrii – pracowitości, pilności.

Zajęcie Śląska przez Prusy w 1740 r. i wkroczenie w 1741 r. wojsk pruskich do Legnicy przerwało ostatnią fazę budowy gmachu Akademii. Skrzydło północne ukończono dopiero w 1802 r. W latach 1902-1903 przebudowano pomieszczenie nad starą ujeżdżalnią na reprezentacyjną aulę nazwaną Salą Królewską, do której prowadziły schody w okrągłej wieży wzniesionej od strony dziedzińca. Akademie rycerskie były elitarnymi szkołami, w których młodzież szlachecką przygotowywano do pełnienia funkcji dowódczych w wojsku, bądź do kariery w służbie dworskiej.

Akademia obecnie jest siedzibą Legnickiego Centrum Kultury, Zespołu Szkół Muzycznych i częściowo wykorzystywana przez Muzeum Miedzi.

Stary Ratusz wybudowano w latach 1737-41 wg projektu miejscowego budowniczego Franza Michaela Scheerhofera Młodszego. W trakcie budowy ratusza, w związku z politycznymi i społecznymi zmianami na Śląsku, który został zajęty przez wojska pruskie Fryderyka II, zrezygnowano z pełnej realizacji pierwotnych założeń i zamknięto budowę na etapie umożliwiającym korzystanie z obiektu zgodnie z przeznaczoną mu funkcją.

W 1926 roku podjęto decyzję o gruntownym remoncie budynku i jego przebudowie. Postanowiono wówczas zmienić konstrukcję dachową oraz podwyższyć i zwieńczyć nieukończoną dotąd wieżę od strony wschodniej. Wieżę nakryto neobarokowym hełmem przezroczowym, zaś namiotową konstrukcję dachu zmieniono na mansardową z lukarnami, które od strony południowej i zachodniej połączono attyką. Ratusz jest barokową budowlę z mocno zaakcentowaną, reprezentacyjną fasadą. Jej oś akcentuje kwadratowa wieża spinająca dwubiegowe, wachlarzowe schody prowadzące wprost na piętro. Wszystkie elewacje budynku artykułowane są przez lizeny i pilastry wielkiego porządku w stylu jońskim, ustawione na części parterowej stanowiącej cokół i biegnące przez górne kondygnacje budynku. Skromną, ale elegancką dekorację architektoniczną obramień okien i drzwi wykonano z piaskowca.

Po II wojnie światowej Stary Ratusz został przejęty przez stacjonujące w Legnicy wojska sowieckie. Po przejęciu przez polskie władze przeznaczony został na siedzibę Legnickiego Domu Kultury, a w 1977 r. oddany w użytkowanie Teatrowi Dramatycznemu. Obecnie mieszczą się tu biura Teatru im. Heleny Modrzejewskiej a w przyziemiu, mieści się Restauracja i Kawiarnia Ratuszowa.

Nowy Ratusz został wzniesiony w latach 1902-05. Pierwotny projekt zakładał powstanie czteroskrzydłowego zespołu z dwoma dziedzińcami wewnętrznymi oraz monumentalną wieżą. Budowa nigdy nie została ukończona.Czterokondygnacyjna budowla, przykryta dwuspadowym dachem, została zaprojektowana w stylu neorenesansowym z elementami barokowymi. Elewacje od strony pl. Słowiańskiego, ul. Św. Piotra i ul. Witelona posiadają bogatą dekorację architektoniczno-rzeźbiarską. Dolna kondygnacja ozdobiona została piaskowcową okładziną, z pasem granitu w przyziemiu.

Znaczną część parteru przeznaczono na potrzeby podległej samorządowi policji. Znajdował się tu m.in. policyjny areszt i lokal straży pożarnej. Pierwsze piętro zajął wydział finansowy z kasami i skarbcami oraz biura urzędu podatkowego. Na drugim piętrze, ulokowano gabinet nadburmistrza, salę posiedzeń magistratu z przyległą podręczną biblioteką oraz salę posiedzeń rady miejskiej, która obejmowała dwie kondygnacje południowej części skrzydła wschodniego. Trzecie piętro zajął m.in. wydział budowlany. Na poddaszu ulokowano miejskie archiwum.

Nowy ratusz jest położony przy pl. Słowiańskim 8.

Kamieniczki Śledziowe to zespół kamienic usytuowanych obok starego ratusza. Prawdopodobnie powstały w początkach XVI w. Wybudowano je na miejscu średniowiecznych kramów rybnych. W późniejszych latach kamieniczki ulegały licznym przebudowom (dlatego część z nich ma szczyty renesansowe a część klasycystyczne). Pierwsza zachowana wzmianka źródłowa o kramach pochodzi z 1574 roku.

Elementy dawnych fortyfikacji.

Wieża Bramy Głogowskiej to element dawnych fortyfikacji miejskich. Trójkondygnacyjna wieża została wzniesiona w 1. połowie XV wieku w miejscu obiektu wcześniejszego, pochodzącego z XIII wieku i broniącego wjazdu do miasta przez Bramę Głogowską. Była pierwotnie wieżą obronną w pierścieniu murów miejskich. W czasie XIX-wiecznego remontu obiekt nakryto czterospadowym dachem, a także przebito neogotycką bramę przejazdową i dopiero od tego czasu wieża posiada charakter przejazdowy. Pozostawiono wtedy tarczę zegara słonecznego i blanki, które ostatecznie zlikwidowano (zamurowano) w XX wieku.

Wieża Bramy Chojnowskiej wzniesiona została w 1. poł. XV wieku w linii XIV wiecznych murów obronnych. Flankowała usytuowaną obok bramę. Na przestrzeni wieków ulegała wielu przebudowom i adaptacjom. Mimo to zachowały się widoczne ślady strzelnic oraz pierwotnych otworów okiennych. Ceglany wykusz wsparty na potężnych konsolach jest oryginalnym elementem budowli. Do północnej strony wieży przylega jeden z nielicznych, zachowanych fragmentów muru obronnego. Po renowacji w 1963 roku wieżę zaadaptowano na turystyczny dom noclegowy, stąd tak liczne i duże otwory okienne widoczne na elewacji, i przez pewien czas pełniła tę funkcję.

Zamek Piastowski (osobny artykuł)

Pałac zwany Nowy Dwór (osobny artykuł).

Pozostałe zdjęcia miasta.