Początki Kruji sięgają III wieku p.n.e., kiedy to na jednym z okolicznych wzgórz znajdowało się iliryjskie miasto Zgerdhesh, nazywane również Albanopolis. Współczesna Kruja została założona wyżej, na wysokości 600 m n.p.m. u podnóża góry Sarisalltikut. Nazwa miasta pochodzi od słowa krua (pol. źródło). Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z IX wieku n.e.. Wiele informacji na jej temat odnaleziono w dawnych bizantyńskich dokumentach. W wiekach XII–XIII Kruja była siedzibą władz królestwa Arberia (stąd pochodzi dzisiejsza nazwa państwa – Albania). W 1396 roku miasto zostało podbite przez Imperium Osmańskie.

W 1408 roku urodził się tutaj największy bohater narodowy Albanii – Gjergji Kastrioti Skenderbeu, czyli Jerzy Kastriota Skanderbeg. Około roku 1435 jego ojczyzna została zajęta przez Turków. Aby zapewnić sobie wierność podbitych terenów Imperium Osmańskie wcielało do wojska młodych chłopców, którzy byli odpowiednio edukowani. Jednym z nich był właśnie Skanderbeg, syn Gjona Kastrioty, jednego z dwóch najbardziej wpływowych obszarników ziemskich w Albanii. Skanderbeg brał z powodzeniem udział w wielu bitwach, w wyniku czego szybko doszedł do tytułu beja. W 1443 roku został wysłany do walki z węgierskim bohaterem narodowym, ale zamiast walczyć wrócił ze swoim wojskiem do Kruji. Pod jego wodzą wybuchło powstanie i wkrótce udało się wyzwolić całą Albanię spod panowania Turcji. Kruja była pierwszą historyczną stolicą kraju. Żeby spacyfikować powstanie sułtan zorganizował kilka wypraw. W 1450 roku jego Armia liczyła 150 tysięcy żołnierzy, podczas gdy Skanderbeg dysponował około 12 tysiącami. Mimo to nie udało się Turkom Kruji zdobyć. Skanderbeg pozostawił w twierdzy ok. 1,5 tysięczny garnizon, podczas gdy sam nękał wroga szybkimi partyzanckimi atakami. Kruja padła dopiero w 1478 roku, w dziesięć lat po śmierci Skanderbega. Dwa lata później Turcy zdobyli ostatnią twierdzę w Lezhe i tym samym udało im się przejąć kontrolę nad całą Albanią, która na ponad 400 lat zniknęła z mapy świata.

Najsłynniejszym zabytkiem Kruji jest charakterystyczny, górujący nad miastem, żółty zamek (Kalaja e Krujes), wzniesiony w VI wieku. Na teren warowni wchodzi się przez długą, bardzo dobrze zachowaną bramę. Po prawej stronie znajdują się pozostałości meczetu, a po lewej nowy budynek w którym znajduje się muzeum Skanderbega. Zgromadzono tu wiele zabytków związanych z historią regionu i z samym bohaterem, m.in.: oryginalne dokumenty i bibliografie, mapy, ciekawe reprodukcje przedstawiające życie ludzi w XV wieku, mozaiki i ikony, ceramikę, dzwony z okresu antytureckiego, posągi oraz meble związane ze Skanderbegiem. Warto zwrócić uwagę również na bibliotekę, wystawę poświęconą czasom osmańskim oraz powstaniu antytureckiemu. Na samej górze stoi zbudowana w XIV wieku baszta obronna przebudowana w XVII wieku na wieżę zegarową. Przy murach obronnych stoi 9 wież obserwacyjnych, skąd wypatrywano osmańskich najeźdźców. Idąc w górę za muzeum, po prawej stronie znajdują się dwie restauracje skąd możemy delektować się pięknym krajobrazem.

Droga do zamku prowadzi przez bardzo ciekawy drewniany turecki bazar (Pazari i Derexhikut), pełen kramów z lokalnymi pamiątkami. Bazar niegdyś rozciągał się od centrum miasta do samego zamku i liczył 150 sklepów. Obecnie składa się tylko z ok. 30 stanowisk, zgrupowanych właściwie przy jednej wąskiej uliczce. Ciekawym miejscem jest Muzeum Etnograficzne, uznane za jeden z najważniejszych pomników kultury w kraju. W zaledwie kilku pokojach zebrano przedmioty obrazujące rzemiosło i warunki życia w Albanii na przestrzeni ostatnich 300 lat. W obrębie murów twierdzy znajduje się również mały klasztor bektaszytów. W 1928 roku odbyła się w Kruji koronacja Ahmeda Zogu na króla Albanii.

Kruja położona jest 30 km na północny wschód od Tirany.

Zdjęcia wykonano w czerwcu 2014 roku.

  • Ulica prowadząca do zamku

  • W głębi meczet

  • Targ przed zamkiem

  • Droga do zamku

  • Targ i meczet

  • Pomnik Skanderbega

  • Zamek

  • Wieża zegarowa

  • Muzeum Skanderbega

  • Muzeum Skanderbega

  • Muzeum Skanderbega

  • Muzeum Skanderbega

  • Muzeum Skanderbega

  • Muzeum Skanderbega - hełm i szabla bohatera

  • Ruiny zamku

  • Ruiny zamku

  • Wieża zegarowa

  • Ruiny zamku

  • Ruiny zamku

  • Ruiny zamku i panorama miasta

  • Ruiny zamku

  • Panorama miasta

  • Muzeum i wieża zegarowa