Sobór św. Mikołaja został wzniesiony w latach 1843-46, w stylu klasycystycznym, typowym dla architektury cerkiewnej Imperium Rosyjskiego II poł. XVIII wieku, na miejscu starszej świątyni unickiej powstałej najprawdopodobniej w I poł. XVIII wieku.

Jest to budowla orientowana, o rozplanowaniu typowym dla bizantyjskich świątyń krzyżowo-kopułowych, z zakrystią przylegającą do części ołtarzowej od południowego wschodu, jednoprzestrzenna z jedną nawą obejmującą trzy ramiona krzyża greckiego oraz pomieszczeniem ołtarzowym, tradycyjnie oddzielonym od przeznaczonej dla wiernych przestrzeni ikonostasem. Ramiona krzyża greckiego kryją sklepienia kolebkowe z lunetami, które łączą się w miejscu skrzyżowania w cztery łuki, przechodzące następnie w żagielki, podtrzymujące bęben, na którym z kolei rozmieszczona jest kopuła. Na ścianach zewnętrznych cerkwi znajdują się pilastry z kapitelami doryckimi,dekorowane motywami liści. Okna budynku wieńczą łuki pełne. Obiekt posiada jedną centralnie umieszczoną półsferyczną kopułę na wysokim cokole oraz zwieńczoną kopułowym hełmem i iglicą dzwonnicę nad przedsionkiem. Do obiektu prowadzą cztery wejścia: główne od strony zachodniej, dwa boczne od północy i od południa oraz wejście do zakrystii. Trzy z nich zwieńczone są symbolem promieniejącego krzyża. Główne wejście zdobi monumentalny portyk. Frontony zdobione płycinami i pilastrami zamykają ramiona krzyża greckiego. Całość otacza gzyms z fryzem doryckim, zaś bęben i dzwonnicę – fryz joński. Od 1951 roku świątynia jest katedrą diecezji białostocko-gdańskiej.

Sobór mieści się w centrum Białegostoku przy ul. Lipowej 15.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2020 roku.

  • Widok od ulicy

  • Boczne wejście

  • Ikonostas

  • Główne wejście

  • Studnia

  • Dzwonnica

  • Fasada i wieża