We wsi Borkowo znajduje się cmentarzysko megalityczne z okresu neolitu (5 tys. lat p.n.e.). Najważniejszą budowlą cmentarzyska jest jedyny położony na terytorium Polski i na wschód od Łaby grobowiec komorowy typu korytarzowego, zwany dolmenem rozwiniętym. Zbudowany jest on z 12 bloków kamiennych nakrytych czterema kolejnymi głazami i posiada wymiary 5,5 x 1,5 m. Ponadto na cmentarzysku znajdują się 3 prostokątne grobowce bezkomorowe w kształcie prostokąta (wymiary dwóch z nich to 31×11 m i 29×9 m) oraz 5 kurhanów.

Pierwsze badania archeologiczne grobowca zostały przeprowadzone w 1934 roku przez Ernsta Sprockhoffa i w 1939 roku przez Wernera Boege. W toku rozpoznania archeologicznego terenu, w obrębie wsi Borkowo zlokalizowano 32 stanowiska, z których połowa przypada na znaleziska z neolitu, a pozostałe, zlokalizowane w obrębie zabudowy wiejskiej, dotyczą osadnictwa wczesnośredniowiecznego (X-XI wiek) i średniowiecznego (XIV – XV wiek). W trakcie wykopalisk na cmentarzysku znaleziono 4 siekiery kamienne, grot oszczepu i gładzik z grobowca nr 4 oraz jedną siekierę krzemienną z grobowca nr 3. Artefakty znajdują się w muzeum w Koszalinie.

Budowle megalityczne znane z Europy pochodzą z młodszej epoki kamiennej (V-III tysiąclecie p.n.e.), natomiast na obecnym obszarze Polski pojawiły się w III tysiącleciu p.n.e., przybierając formę potężnych, zwykle trapezowatych kurhanów kamienno-ziemnych z obstawami z wielkich głazów narzutowych (tzw. grobowce bezkomorowe). Długość ich na Pomorzu waha się od 15 do 70 m, a na Kujawach do przeszło 100 m, szerokość u podstawy wynosi 8-10 m. w części zaś „ogona” 1 m, a wysokość pierwotna wynosiła od 1 do 4 m. Otaczająca je obstawa zbudowana była z głazów, których ciężar w partii szczytowej sięgał 7-10 ton, zmniejszały się one w miarę zwężania grobowca. Szpary w ścianach obstawy szczelnie wypełniano mniejszymi kamieniami metodą tzw. suchego muru. Tylko w ścianie szczytowej pozostawiano przerwę – jedyne symboliczne wejście do wnętrza. Wewnątrz obstawy budowano liczne konstrukcje kamienne, m.in. poprzeczne ścianki dzielące obiekt na kilka części. Dno tworzyła warstwa drobnych otoczaków. Ogólnie grobowce bezkomorowe są typologicznie starszą formą grobów megalitycznych niż grobowce komorowe. Ich początki sięgają schyłku V tysiąclecia p.n.e., budowane były jednak również przez całe IV i III tysiąclecie, a na Pomorzu głównie w III tysiącleciu p.n.e. Budowniczowie megalitów zaliczani są do kręgu kulturowego, nazywanego w archeologii kulturą pucharów lejkowatych. 

Cmentarzysko znajduje się w lesie, około 0,5 km na wschód od wsi Borkowo (dojazd oznakowany).

Borkowo jest położone w powiecie sławieńskim, w woj. zachodniopomorskim, 9 km na południe od drogi nr 6 Sławno – Sianów.

  • Dolmen komorowy

  • Dolmen komorowy

  • Dolmen komorowy

  • Dolmen komorowy

  • Dolmen komorowy

  • Grobowiec bezkomorowy

  • Grobowiec bezkomorowy

  • Grobowiec bezkomorowy

  • Kurhan

  • Kurhan