Pierwotny, drewniany ratusz w Bydgoszczy stał na środku Starego Rynku. Na początku XVI wieku wzniesiono nowy, murowany budynek w stylu gotycko-renesansowym, z 40-metrową wieżą. Budowla ta została spalona i zrujnowana w XVIII wieku, w wyniku czego w 1834 roku została rozebrana przez władze Pruskie.

Kolejny obiekt powstał w latach 1644-53 w stylu barokowym z fundacji biskupa Kaspra Działyńskiego i starosty bydgoskiego Jerzego Ossolińskiego. Początkowo mieściło w nim się Kolegium Jezuickie. Obiekt wraz z kościołem jezuickim stanowił jeden z okazalszych kompleksów budynków w mieście. Po kasacie zakonu jezuitów w 1770 roku budynek przeznaczono na gimnazjum niemieckie. W czasach Księstwa Warszawskiego była tu Szkoła Główna Departamentowa, a później szkoła wydziałowa. Po upadku Księstwa i ponownym włączeniu Bydgoszczy do Prus, w budynku umieszczono niemieckie, klasyczne gimnazjum królewskie.

W 1879 roku budynek został zakupiony przez miasto i stał się siedzibą magistratu. Projekt przebudowy dla potrzeb magistratu bydgoskiego wykonał w 1878 roku miejski radca budowlany Wilhelm Lincke. Przebudowa poza zmianą stylizacji fasady zmieniła wewnętrzny układ pomieszczeń, dostosowując go do potrzeb urzędu. Uroczyste oddanie gmachu nowego ratusza do użytku nastąpiło 19 grudnia 1879 roku. Na skutek wielokrotnych przebudów budynek zatracił swój pierwotny barokowy charakter.

Obecnie jest to ceglany, otynkowany, podpiwniczony, dwupiętrowy gmach zbudowany na rzucie wydłużonego prostokąta z dwoma ryzalitami i częścią skrzydła bocznego przy elewacji wschodniej. Elewacja reprezentuje styl klasycystyczny z eklektyczną dekoracją sztukatorską. W części pomieszczeń znajdują się sklepienia kolebkowe i kolebkowo-krzyżowe. Ratusz jest jedynym zachowanym fragmentem dawnego kompleksu obiektów jezuickich, który oprócz dawnego kolegium stanowiły: klasztor i kościół. Oba obiekty zostały zburzone w 1940 roku, przez co została od strony Starego Rynku odsłonięta tylna fasada ratusza. W latach 1994-96 dokonany został generalny remont obiektu wraz z modernizacją i rozbudową części wschodniej. 19 kwietnia 2017 na elewacji budynku odsłonięto zegar. W ściany budynku wmurowane są tablice pamiątkowe: – od strony północnej – 600-lecia Bydgoszczy (1946 rok), – od strony wschodniej – rocznicy wyzwolenia miasta spod okupacji hitlerowskiej (1950 rok).

Ratusz znajduje się w centrum Starówki, przy ulicy Jezuickiej 1.

Zdjęcia wykonano w czerwcu 2018 roku.