Gotycki kościół pw. św. Jakuba i św. Mikołaja w Chełmnie (dawny kościół franciszkański) rozpoczęto budować na miejscu poprzedniego po 1326 roku, kiedy to wzniesiono prezbiterium. Korpus zaczęto budować w trzeciej ćwierci XIII wieku, a ukończono w pierwszej ćwierci XIV wieku. W trzeciej ćwierci XIV wieku sklepiono wnętrza.

Jest to trójnawowa, trójprzęsłowa budowla w układzie pseudobazylikowym o wąskich nawach bocznych, ze sklepieniami gwiaździstymi (w nawie głównej ośmio-, w bocznych czteroramiennymi). Prostokątne, trójprzęsłowe prezbiterium ma sklepienie krzyżowo-żebrowe. Przy zetknięciu prezbiterium z korpusem, od południa przylega do kościoła smukła wieża, do wysokości korony murów kościoła czworoboczna, wyżej ośmioboczna. Od północy do kościoła przylegały niezachowane zabudowania klasztorne.

W 1806 roku nastąpiła kasata klasztoru. Bogate niegdyś wyposażenie wnętrza zostało przeniesione do innych kościołów (m.in. do Kijewa i Lisewa), rozebrano budynki klasztorne i zburzono barokową kaplicę z 1751 roku. W latach 1822-28, kościół był przejściowo pod opieką Sióstr Miłosierdzia, które następnie przeniosły się do dawnego zespołu klasztornego pobenedyktyńskiego. Przez kolejne lata kościół stał opuszczony aż do 1866 roku kiedy to stał się świątynią szkolną chełmińskiego gimnazjum, wybudowanego w miejscu rozebranego klasztoru. Wtedy to przeprowadzono pierwsze prace restauracyjne.

W latach 1908-10 przeprowadzono generalny remont który w czasie którego kościół zyskał zachowane do dziś wyposażenie wnętrz, główny ołtarz, ambonę, ławki, organy a sklepienia i ściany pokryto widocznymi do dziś dekoracjami. We wschodnim oknie prezbiterium znajduje się neogotycki witraż, ufundowany w 1867 roku przez Wojciecha Łożyńskiego, dyrektora gimnazjum. Najcenniejszym elementem architektonicznym świątyni są gotyckie zworniki znajdujące się na sklepieniu. Obecnie jest to kościół filialny w parafii Wniebowzięcia NMP.

Kościół pw. św. Jakuba i św. Mikołaja jest położony w zachodniej części starego miasta, między ulicami Biskupią, Franciszkańską, Dominikańską i Klasztorną. Chełmno jest położone 40 km na północ od Torunia, przy drodze nr 91 do Świecia nad Wisłą.

Zdjęcia wykonano w sierpniu 2014 roku.