Gotycki kościół śś. Piotra i Pawła w Chełmnie zaczęto wznosić od prezbiterium w 4 ćwierci XIII wieku, chociaż w obrębie zabudowy istnieją wcześniejsze fragmenty budowli późnoromańskiej z lat ok. 1240-50. Budowniczymi założenia byli dominikanie, którzy przybyli do miasta prawdopodobnie już w 1233 roku.

W pierwszej połowie XIV wieku zbudowano korpus, najpierw w postaci niesymetrycznej dwunawowej hali o sześciu przęsłach; w trzeciej ćwierci XIV wieku dobudowano trzecią bardzo wąską nawę północną, z tego czasu pochodzi również szczyt zachodni. W drugiej połowie XVII wieku wnętrze korpusu całkowicie przebudowano ze zmianą programu przestrzennego na czteroprzęsłową bazylikę i założeniem nowych sklepień. W 1829 roku dokonano kasaty klasztoru, i odtąd do 1945 roku kościół użytkowany był przez protestantów. Po pożarze budynku klasztornego rozebrano go w 1830 roku. Z końca XIX wieku pochodzą przybudówki – kruchta zachodnia i zakrystia od północy.

Ceglana budowla z zewnątrz zachowała cechy gotyckie, wnętrze korpusu jest zbarokizowane. Zachowane w pierwotnej postaci prezbiterium jest trójprzęsłowe, zamknięte od wschodu pięcioma bokami ośmioboku, sklepione krzyżowo-żebrowo, w przęśle środkowym gwiazdą czteroramienną. Od zewnątrz jest opięte uskokowymi skarpami, przez ich gęste ustawienie wzmacniającymi wertykalizm budowli. Wyróżnia się również zachodni szczyt korpusu, dzielony gęsto ustawionymi pod kątem lizenami przechodzącymi w pinakle. Dawne bogate, późnobarokowe i rokokowe wyposażenie wnętrza zostało w większości usunięte po przejęciu kościoła przez ewangelików. Na miejscu zachowało się tylko kilka elementów: późnobarokowy ołtarz główny, wzorowany na ołtarzu kościoła NMP w Toruniu, drewniane rokokowe stalle w prezbiterium, przy filarze w nawie głównej rokokowa ambona, na której baldachimie umieszczono cztery putta przedstawiające personifikacje kontynentów. W posadzce prezbiterium znajduje się gotycka płyta nagrobna Heidenreicha, pierwszego biskupa chełmińskiego. Fasada kościoła stanowiła pierwowzór fasady katedry warszawskiej.

Kościół jest położony w północno-wschodniej części starego miasta, w bloku ograniczonym ulicami Wodną i Kościelną oraz murami miejskimi. Chełmno jest położone 40 km na północ od Torunia, przy drodze nr 91 do Świecia nad Wisłą.

Zdjęcia wykonano w sierpniu 2014 roku.

  • Widok z ul. Dominikańskiej

  • Fasada

  • Elewacja zachodnia

  • Nawa główna

  • Prezbiterium

  • Ołtarz główny

  • Stalle

  • Stalle

  • Ambona

  • Nawa i organy

  • Elementy belki tęczowej

  • Średniowieczne freski

  • Średniowieczne freski

  • Epitafium