Gotycki zamek Karlsztejn (czes – Hrad Karlštejn) zaczęto wznosić w 1348 roku z polecenia króla czeskiego i cesarza Świętego Imperium Rzymskiego – Karola IV. Początkowo warownia miała być miejscem odpoczynku króla, ale w trakcie budowy, która trwała ponad siedem lat, pomysł dotyczący funkcji obiektu zmieniał się. Zamek stał się miejscem złożenia czeskich i rzymskich klejnotów koronnych oraz cennych relikwii świętych.

Budowlę zaprojektowaną przez francuskiego architekta, Macieja z Arras, wzniesiono na trzech poziomach wysokości. Najniższy poziom zajmowały pomieszczenia świeckie, zamieszkiwane przez rodzinę cesarza i  jego drużynę. Na drugim poziomie znajdował się kościół Marii Panny oraz połączona z nim wąskim korytarzem prywatna kaplica Karola IV, której patronką była św. Katarzyna. Najwyżej znajdowała się graniastosłupowa wieża z najświętszym, sakralnym pomieszczeniem zamku – kaplicą św. Krzyża, przedstawiającą niebiańską Jerozolimę.

W trakcie wojen husyckich Karlštejn stał się celem ataków husytów. W 1422 roku warownia odparła oblężenie Prażan. Pod koniec XV wieku przeprowadzono zmiany w stylu późnego gotyku, przebudowano wieżę kościelną, przez co sylwetka zamku nabrała innego kształtu. Wkrótce zamek stracił na znaczeniu i powoli zaczął popadać w ruinę. W latach 1578-97, nastąpiły liczne remonty i przebudowy w stylu renesansowym. W 1625 roku cesarz Ferdynand II zniósł statut Karlštejnu i przekazał zamek razem posiadłościami swej małżonce, Eleonorze, jako wiano i majątek przysługujący królowym. Później cesarzowa Maria Teresa podarowała go Stowarzyszeniu Szlachcianek. Stowarzyszenie umieściło na zamku administrację gospodarczą dóbr. Dopiero pod koniec XVIII wieku doceniono historyczne znaczenie budowli. Zdecydowano się na odbudowę zamku z zachowaniem stylu gotyckiego, rozpoczęto ją w 1887 roku pod okiem architekta Josefa Mockera. Niektóre obiekty zamku zostały więc odrestaurowane, inne odbudowano na nowo, zamek uzyskał swój wcześniejszy wygląd i w 1910 roku został udostępniony zwiedzającym.

Główną atrakcją, najcenniejszą oraz najbardziej reprezentacyjną częścią zamku jest kaplica Świętego Krzyża znajdująca się w Wielkiej Wieży z bogatym, przypominającym bizantyjskie, wystrojem wnętrza. Sklepienia zdobione są kamieniami półszlachetnymi, ułożonymi w kształcie krzyża (około 2200 szlifowanych kamieni). Wewnątrz również unikatowy zbiór 129 (początkowo 130) obrazów na drewnie, wykonanych w większości przez Mistrza Teodoryka, nadwornego malarza Karola IV. Przedstawiają one prawdopodobne wizerunki świętych, świętych papieży i biskupów, świętych władców i nauczycieli kościelnych. Nad ołtarzem znajduje się nisza zamknięta złoconą kratą, w której złożone były rzymskie insygnia koronacyjne i relikwie. Sklepienie przedstawia niebo z księżycem, słońcem i pięcioma znanymi wtedy planetami. Ciekawostką jest pierwsza w Europie zamkowa toaleta w postaci drewnianej przybudówki (wykuszu) na szczycie wieży. Ze zwiedzaniem kaplicy Św. Krzyża wiążą się dwie ważne informacje: po pierwsze jest ona dostępna dla turystów tylko w okresie od 1 czerwca do 31 października, po drugie do kaplicy wpuszcza się zaledwie 15-20 osób na godzinę. Aby móc zwiedzić tę kaplicę trzeba wcześniej dokonać rezerwacji.

Karlstejn jest położony 8 km na wschód od miasta Beroun, 25 km na południowy-zachód od Pragi. Dostać się do niego można z autostrady D5 łączącej Pragę z Pilznem zjeżdżając zjazdem nr 14 i jadąc dalej drogą nr 116 w kierunku miejscowości Karlštejn. Zamczysko jest malowniczo położone na wzgórzu, otoczone lasem i wstęgą pobliskiej rzeki Berounki.

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w sierpniu 1992 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.

  • Widok od miasteczka

  • Wielka Wieża z kaplicą

  • Wielka Wieża z kaplicą

  • Wielka Wieża z kaplicą

  • Medalion z wizerunkiem Karola IV