Aleksandria licząca około 5 mln mieszkańców, to drugie co do wielkości miasto Egiptu. Zgodnie z tradycją i opisami historyków starożytnych zostało założone przez Aleksandra Macedońskiego 7 kwietnia 332 roku p.n.e. według projektu Dejnocharesa. Według historyków, miasto (pod nazwą Rhakotis) istniało w tym miejscu już od 2686 roku p.n.e., a Aleksander doprowadził jedynie do jego rozbudowy i nazwał je swoim imieniem. Za rządów Ptolemeuszów Aleksandria była stolicą Egiptu. Miasto zostało przebudowane na planie siatki hippodamejskiej. Na zachód od murów miejskich zlokalizowane zostały nekropolie i ogrody. We wschodniej części znajdowała się dzielnica egipska która zachowała wcześniejszą nazwę miasta – Rhakotis, granicząca z dzielnicą królewską (grecką) stanowiącą serce metropolii. Za czasów rzymskich była siedzibą władz prowincji. Pod koniec starożytności był to jeden z czterech największych ośrodków chrześcijaństwa w basenie Morza Śródziemnego. Aleksandria była stolicą Egiptu przez blisko tysiąc lat, tj. do 641 naszej ery, kiedy to kraj został podbity przez muzułmanów. W późniejszych wiekach, po przeniesieniu stolicy do Kairu, stopniowo traciła na znaczeniu, by ponownie odzyskać swą pozycję w czasach nowożytnych. Najważniejsze zabytki miasta to:
– Katakumby Kaum asz-Szukafa, odkryte przypadkowo w 1900 roku. Nazwa arabska jest tłumaczeniem greckiej nazwy Lofus Kerameikos i w tłumaczeniu polskim oznacza wzgórze skorup i pochodzi od rozbijanych naczyń, których po uczcie nie wolno było wynosić z grobowca. Cmentarz utworzono w I wieku n.e. i funkcjonował on do IV wieku n.e. Katakumby aleksandryjskie zawdzięczają swoją nazwę uderzającemu podobieństwu do katakumb chrześcijańskich w Rzymie. Głębokie na 35 metrów składają się z trzypoziomowych grobów i komnat wykutych w podłożu skalnym. Pełniły one najprawdopodobniej rolę prywatnego grobowca, który następnie zmieniono w publiczny cmentarz. Wewnątrz zachował się trzypoziomowy grób rodzinny z II-III wieku (najniższy poziom zalany wodą) z triklinium – salą z wykutymi w skale ławami, służącymi libacjom ku czci pochowanych zmarłych i komnatą grobową z trzema wgłębieniami — w każdym z nich znajduje się sarkofag. Do grobowca prowadzą spiralne schody. Do naszych czasów przetrwały one w idealnym stanie. Unikatowość katakumb wiąże się zarówno z ich rozplanowaniem, jak i widocznym połączeniem tradycji egipskich, greckich i rzymskich. Na powierzchni znajduje się wystawa plenerowa z różnymi fragmentami budowli – sarkofagi, nagrobki i groby. Katakumby są położone w dzielnicy Karmouz w zachodniej części Aleksandrii.
– Fort Kaitbeja został wzniesiony w XV wieku przez sułtana El-Ashrafa Saifa na wyspie Faros, na fundamentach zburzonej latarni morskiej. Na terenie tego kompleksu znajduje się mały meczet, najstarszy w Aleksandrii. Można zwiedzić również Muzeum Morskie, gdzie można obejrzeć ciekawe zbiory: pamiątki wydobyte z okrętów, które zostały zatopione w wynik walk w czasach napoleońskich i rzymskich. Trochę dalej znajdują się mury, skąd rozciąga się widok na urzekającą panoramę miasta.
– Rzymski amfiteatr na Kom al-Dikka pochodzący z II w. Budowla została skonstruowana na planie półkola, a składa się z 13 rzędów marmurowych siedzeń. Pierwotnie utworzono go jako widownię teatru, później zaczęto organizować zgromadzenia różnego rodzaju. Na terenie rzymskich ruin znajduje się tzw. Willa Ptaków z pięknymi mozaikami. Amfiteatr znajduje się niedaleko dworca kolejowego.
– Biblioteka Aleksandryjska, która według zapisków została założona około III wieku p.n.e. W bibliotece mieściły się m.in. ogród wraz z miejscem do spacerowania, jadalnia, czytelnia, sale wykładowe i sale konferencyjne. Niestety dokładny plan biblioteki nie jest znany. W 47 roku p.n.e podczas najazdu Juliusza Cezara na Egipt część biblioteki spłonęła a wraz z nią ok 40 tys. książek. W ramach rekompensaty Marek Antoniusz przekazał 200 tys woluminów z biblioteki w Pergamonie. W 391 roku n.e. na rozkaz Teodozjusza Wielkiego zburzono świątynię Serapisa, wraz z biblioteką, która była jej częścią. Odbudowa biblioteki rozpoczęła się w 1995 roku. Nowa Biblioteka Aleksandryjska została otwarta w 2002 roku.
– W Karmuz, w zachodniej części miasta znajduje się Park Archeologiczny z Kolumną Pompejusza i Serapeum.
Aleksandria jest położona w delcie Nilu, nad Morzem Śródziemnym, około 180 km na północny-zachód od Kairu.
Zdjęcia wykonano w grudniu 2022 roku.