Pierwsze umocnienia drewniane u wejścia do gdańskiego portu zostały wzniesione w XIV wieku. Służyły one załodze strzegącej wejścia do portu, a także urzędnikom kontrolującym ruch statków oraz pobierającym opłaty celne. W 1433 roku drewniana forteca została spalona przez grasujące w okolicach Gdańska oddziały czeskich husytów, a po odbudowie zniszczona katastrofalnym sztormem, jaki spustoszył pobliskie tereny w 1465 roku.

W 1482 roku wzniesiono na miejscu zniszczonej budowli ceglaną wieżę o wysokości 12 metrów, która w sezonie żeglugowym pełniła także funkcję latarni morskiej. Kilkadziesiąt lat później, w latach 1562-63 wieżę obudowano okrągłą, czteropiętrową fortecą, tzw. „Wieńcem”, która kształtem nawiązywała do podobnych konstrukcji zachodnioeuropejskich. W dolnej części wzniesionych pomieszczeń urządzono skład amunicji, na pierwszym piętrze rozlokowano 12 dział, a na drugim 15 lżejszych armat. W latach 1586-87 usypano nowoczesne obwałowania z czteroma narożnymi bastionami, oraz podwyższono wieżę, nakrywając ją renesansowym hełmem. W XVII wieku dookoła „Wieńca” zbudowano 15 wąskich, jednopiętrowych domków z przeznaczeniem na mieszkania dla najważniejszych żołnierzy garnizonu, oraz w bliskim ich sąsiedztwie wzniesiono również długi budynek koszarowy.

Twierdza Wisłoujście znakomite w obronnym znaczeniu kształty zawdzięcza wybitnym budowniczym: Hansowi Kramerowi, Antoniemu van Obberghenowi oraz Jerzemu Strakowskiemu. Fortyfikacje wspaniale sprawdziły się w trudnych dla Gdańska chwilach: w 1577 roku podczas walk z wojskami Stefana Batorego oraz w latach 1626 i 1656 – podczas oblężenia miasta przez armię szwedzką. Twierdzę odwiedzali polscy królowie: Aleksander (1504), Zygmunt Stary (1526) oraz Zygmunt August (1552).

Strategiczne znaczenie fortalicja utraciła dopiero w 1773 roku, wtedy bowiem zaborcze wojska pruskie zajęły okoliczne tereny, przejmując tym samym kontrolę nad ujściem Wisły. Po zakończeniu wojen napoleońskich Prusacy urządzili w twierdzy więzienie, w którym przetrzymywano polskich powstańców z okresu Powstania Listopadowego oraz Wiosny Ludów.

Podczas II wojny światowej cenny zabytek został dość poważnie uszkodzony. Po renowacji obiekt przeznaczono na pomieszczenia magazynowe zakładu Dagoma. Niedbały gospodarz w połączeniu z zabójczym dla starych murów sąsiedztwem „Siarkopolu” oraz „Fosforów” złożyły się na fatalny stan unikatowego zabytku.

Twierdza Wisłoujście, będąca obecnie w posiadaniu Muzeum Historii Miasta Gdańska, została umieszczona na liście 100 najbardziej zagrożonych zabytków świata, prowadzoną przez organizację UNESCO. Obecnie budowla po uporządkowaniu terenu z samosiejek oraz restauracji niektórych pomieszczeń jest udostępniona zwiedzającym. Twierdza Wisłoujście jest wspaniałym, unikatowym w skali światowej, przykładem portowych fortyfikacji obronnych.

Twierdza jest położona w dzielnicy Wisłoujście, między Westerplatte a Przeróbką. Wspaniale prezentuje się od strony Nowego Portu, skąd można się dostać do niej promem samochodowo-osobowym.

Zdjęcia wykonano w maju 2015 roku.