Pierwotny zamek w Gołuchowie zawdzięcza swe powstanie staroście radziejowskiemu, Rafałowi IV Leszczyńskiemu, dziedzicowi wsi w latach 1536-92. Najnowsze badania wskazują, że powstał on na ruinach wcześniejszej XV wiecznej fortalicji. Warownia starosty była dwupiętrową budowlą założoną na planie prostokąta z czterema basztami w narożach. Około roku 1600 jego syn Wacław Leszczyński przebudował zamek w wygodną i reprezentacyjną siedzibę magnacką.

         W roku 1695 Leszczyńscy sprzedali Gołuchów Słuszkom i od tej pory rozpoczął się powolny upadek i dewastacja zamku. Przyczyniła się do tego zarówno wojna północna w latach 1700-21, a także często zmieniający się właściciele majątku. W latach trzydziestych XIX wieku warownia była malowniczą ruiną. W roku 1853 majątek nabył Tytus Działyński z Kórnika dla swego syna – Jana. Jan Działyński rozpoczął remont zamku, który został przerwany przez wybuch powstania styczniowego w 1863 roku. Po upadku powstania Działyński, który mocno się w nie zaangażował pożyczając na ten cel ogromne sumy od swojej żony Izabelli Czartoryskiej, został zmuszony do emigracji.

         W 1872 roku zamek przejęła Izabella Czartoryska, jako spłatę długu zaciągniętego przez męża. Czartoryska postanowiła odbudować zamek w stylu francuskiego neorenesansu z przeznaczeniem na muzeum. Przebudowa dokonana została częściowo według szkiców Eugène Viollet-le-Duca oraz polskiego architekta Zygmunta Gorgolewskiego. Autorem ostatecznego projektu był Francuz, Maurycy August Ouradou. Przy przebudowie zrezygnowano z odbudowy najstarszej części zamku, otwierając widok na arkadowy dziedziniec. Podczas prac budowlanych rozebrano wieżę północno-zachodnią, a całość obniżono w taki sposób, że po warowni XVI-wiecznej pozostały jedynie trzy wieże o trzech piętrach mieszkalnych. Wmontowano sprowadzone z Włoch, Francji i Hiszpanii oraz reprodukowane na miejscu marmurowe kominki, obramowania okien i mozaiki. Zamek, nie tracąc nic ze swych oryginalnych, renesansowych cech, nabrał charakteru romantycznego. W wyposażeniu i urządzeniu wnętrz zamkowych Izabella akcentowała związki Gołuchowa z rodem Leszczyńskich poprzez umieszczanie Wieniawy (herbu Leszczyńskich), często z koroną, w wielu widocznych miejscach, m.in. nad kominkami. Rok 1885 można uznać za datę otwarcia muzeum, do którego zaczęto zwozić zbiory Czartoryskich z Paryża. Sama Izabella zamieszkała w pałacu przebudowanym w 1874 roku ze starej gorzelni gołuchowskiej. Izabella Czartoryska zmarła w 1899 roku i została pochowana w mauzoleum wybudowanym w parku koło zamku. W czasie II wojny światowej zbiory muzeum zostały wywiezione przez Niemców. Po wojnie zamek przejęło Muzeum Narodowe w Poznaniu i po remoncie w latach 196-61 otwarło w nim swój oddział. Wokół zamku w pięknym parku znajdują się liczne budynki gospodarcze. 

         Gołuchów jest położony 15 km na północny-zachód od Kalisza w kierunku na Poznań. Zespół zamkowy znajduje się na północnym skraju wsi po prawej stronie drogi nr 12.

         Zdjęcia wykonano w październiku 2006 roku.