Agora Grecka w Atenach mieściła się u podnóża Akropolu, po jego północno-zachodniej stronie. Jej teren był zamieszkały przez cały okres historii miasta, w jego początkach był to teren mieszkalny oraz cmentarzysko. Terenem publicznym stała się w czasach Solona w VI w. p.n.e., a swój ostateczny kształt agora przybrała około II wieku p.n.e. Wielokrotnie odbudowywana po najazdach na miasto, została ostatecznie porzucona przez mieszkańców pod koniec VI wieku n.e., po najeździe Słowian.

W starożytnej Grecji usytuowano na niej świątynie, biblioteki i budynki użytku publicznego. Działały tu najważniejsze państwowe urzędy, kupcy oferowali swe towary, odbywały się uroczystości publiczne. W okresie klasycznym agora była miejscem handlu, a także wielkich zgromadzeń mieszkańców i debat politycznych. W tym miejscu odbywały się wybory urzędników i sądy skorupkowe (ostracyzm), wystawiano (zanim wzniesiono stały teatr Dionizosa na południowych stokach Akropolu) sztuki teatralne, a także organizowano zawody sportowe. Z biegiem czasu w miejscu dawnej agory powstawać zaczęła chaotyczna zabudowa miejska, którą wyburzono dopiero w latach sześćdziesiątych XX wieku, co pozwoliło wejść na teren archeologom i konserwatorom zabytków.

Na terenie agory znajduje się kilka dobrze zachowanych budowli oraz wiele ruin na poziomie fundamentów z różnych okresów historii: budynek sądu, mennica, studnia, stoa południowa, Heliaia, Strategeion, Kolonos, Agorajos, Tolos, kamienie graniczne agory, pomnik herosów eponimów, stary buleuterion (Metroon), nowy buleuterion, Hefajstejon (Świątynia Hefajstosa), Świątynia Apollina Patroosa, Stoa Zeusa, Ołtarz Dwunastu Bogów, Stoa Królewska, Świątynia Afrodyty Urania, Stoa Hermesa i Stoa Poikile (Portyk Malowany). Część północna agory nie została jeszcze w całości odkopana, ale zgodnie z przekazami autorów starożytnych znajdują się tam zapewne fundamenty stoi Hermesa i Poikile.

Charakterystycznymi budowlami były stoa. W architekturze greckiej była to wolno stojąca, wydłużona hala kolumnowa, którą zamykała z tyłu ściana, często zdobiona malowidłami. Stoy były miejscem handlu, ale służyły też do odpoczynku lub wykonywania zadań administracyjnych. Ich podstawowym przeznaczeniem było jednak zapewnienie mieszkańcom greckich miast osłony przed deszczem i żarem słonecznym w miejscach publicznych.

 Na wzgórzu górującym nad agorą stoi Hefajstejon – świątynia poświęcona Hefajstosowi i Atenie. Jest to jeden z najlepiej zachowanych zabytków starożytnej sztuki greckiej. Świątynia została zbudowana w porządku doryckim w latach 445425 p.n.e.  Główne pomieszczenie świątyni (cela, naos) otacza kolumnada złożona z 6 kolumn na krótszym, wejściowym boku (heksastylos) i 13 kolumn na dłuższym boku. Kolumny stoją na trójstopniowej krepidomie. Wnętrze celi otacza pojedyncza kolumnada (peripteros), 4 dwukondygnacyjne kolumny od strony przeciwnej wejściu i po 7 wzdłuż. Wejście do głównego pomieszczenia świątynnego znajduje się za przedsionkiem, między antami (zwężenia po bokach z pełnego muru) wystającymi poza kolumnadę celi. Z tyłu świątyni mieści się opistodomos, niewielkie prostokątne pomieszczenie, pełną ścianą odcięte od celi, z wejściem między dwiema kolumnami (między dwiema kolumnami wchodzi się także do przedsionka). W czasach starożytnych ściany świątyni zdobił ciągły fryz joński ukazujący walki Lapitów. Wewnątrz celi, w części zachodniej umieszczono posąg Ateny i Hefajstosa wyrzeźbiony przez Alkamenesa. W V wieku n.e. świątynię zaadaptowano na kościół pod wezwaniem św. Jerzego.

W czasach tureckich cała dzielnica opustoszała i Turcy chcieli kościół rozebrać dla uzyskania materiałów budowlanych. W 1660 Mehmed IV zabronił tego. Po wschodniej stronie agory znajduje się Stoa Attalosa, wybudowana w II wieku p.n.e. przez Attalosa II, króla Pergamonu w Azji Mniejszej. Ateny tak bardzo mu się spodobały, że jako dar dla miasta kazał wybudować na agorze wielki budynek handlowy. Zrekonstruowana w 1950 roku stoa zawiera obecnie Muzeum Agory.

Jedną z najmłodszych budowli na terenie antycznej agory jest kościół Świętych Apostołów (osobny artykuł), pochodzącego z X w. Uszkodzony w końcówce XVII w. w walkach pomiędzy Osmanami i Wenecjanami, odbudowany w kolejnym stuleciu. Widowiskowe freski we wnętrzach kościoła pochodzą z XVII w.Kościół Świętych Apostołów stojący na przeciwległym do wejścia na teren agory końcu Drogi Panatenajskiej.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2015 roku.

  • Widok ogólny agory

  • Świątynia Hefajstosa

  • Stoa Attalosa

  • Stoa Attalosa

  • Stoa Attalosa

  • Stoa Attalosa

  • Stoa Attalosa

  • Ruiny agory

  • Ruiny agory

  • Ruiny agory

  • Figura cesarza Hadriana

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa - cella

  • Świątynia Hefajstosa

  • Świątynia Hefajstosa - widok z Akropolu

  • Kościół Świętych Apostołów