Wyrocznia w Delfach z pewnością istniała już w epoce mykeńskiej, o czym świadczą liczne wykopaliska. Powoli powstał tu cały okręg kultu, gdyż niemal wszystkie greckie Polis chciały tu mieć swoje świątynie. Ośrodkiem tego świętego okręgu była świątynia Apollina wzniesiona ok. 600 roku p.n.e. Po pożarze z 548 roku p.n.e. w latach ok. 525 – 505 p.n.e. świątynię odbudowano za pieniądze Alkmeonidów, przy wydatnej pomocy faraona Amazisa. W roku 373 p.n.e. ponownie zniszczona przez trzęsienie ziemi i przez pożar, została odbudowana przez Amfiktionów, nie odzyskując jednak dawnego znaczenia, jako miejsce pielgrzymek.

Przybytek Apollina był budowlą dorycką wzniesioną z porowatego wapienia oraz białego marmuru paryjskiego o wymiarach 5 x 15 kolumn. Płaskorzeźby z tympanonu świątyni wykonał sławny rzeźbiarz ateński Antenor. W jednym z pomieszczeń świątyni stał stożkowaty blok marmuru, oznaczający środek ziemi, zwany Omphalos, czyli „pępek ziemi”, odnaleziony w roku 1915. Tu również biło święte źródło, Kassotis, obecnie wyschnięte. Skarbce na wota oraz pomniki były rozrzucone wzdłuż świętej drogi, która w formie litery Z przebiegała cały święty okręg, prowadząc do wielkiego teatru w północno-zachodniej jego stronie. O liczbie nagromadzonych tu z biegiem stuleci dzieł sztuki świadczy podawana przez Pliniusza liczba posągów, których za jego czasów miało być 3000.

Największym poważaniem cieszyły się Delfy w archaicznej Grecji, kiedy kapłani delficcy, przy pomocy swej wyroczni (w której zasiadała Pytia) kierowali całym niemal życiem Greków. Sława wyroczni wybiegała wtedy daleko za granicę Grecji. Zwracano się tu o radę i z Egiptu, i z państw Azji Mniejszej, przynosząc bogate dary. Sama Pytia zasiadała na trójnogu i w „narkotycznych” oparach przepowiadała przyszłość, odpowiadając heksametrem. Jej odpowiedzi były zawsze dwuznaczne, by nikt nie mógł podważyć jej autorytetu. Podobno halucynogenne opary wydobywały się z małej szczeliny w komnacie Pytii, jednak szczeliny tej do dziś nie odnaleziono. Początkowo Pytia była wybierana jedna, z rodzin arystokratycznych, przedtem musiała być odpowiednio wykształcona. Na pewno już w VI wieku wybierano dwie Pytie ze zwykłych rodzin, a do nich korpus pisarzy, którzy jej odpowiedzi układali odpowiednio w heksametrze. Zachwiała nieco autorytetem Delf mylna wyrocznia, udzielona Krezusowi, gdy się przygotowywał do wojny z Persami. Podczas wojen grecko-perskich Delfy zajmują stanowisko wyczekujące, dając petentom bardzo wymijające i dwuznaczne odpowiedzi. Pomimo to Grecy po zwycięstwie uczcili wyrocznię wspaniałym złotym trójnogiem, ustawionym na słynnej spiżowej kolumnie z trzech splecionych żmij (pozostałości kolumny obecnie znajdują się na hipodromie w Stambule). Po wojnach perskich znaczenie wyroczni upada. Już Ajschylos jest niechętny Delfom, a Eurypides wręcz wyszydza Apollina. Druga wojna peloponeska, zakończona w roku 404 p.n.e., potem walki Fokejczyków z amfiktioniami i wyprawy Filipa Macedońskiego odbywają się podczas zupełnego upadku wyroczni. W świetle ostatnich badań geologów i archeologów, upadku dopełniły skutki geologiczne trzęsienia ziemi w 373 roku p.n.e. W roku 279 p.n.e. z wielkim trudem udało się Etolijczykom uchronić świątynię i nagromadzone w niej skarby od napadu celtyckich Galów. Dyktator rzymski Sulla zrabował wspaniałe dary wotywne, Neron wywiózł 500 posągów brązowych, pomimo że podawał się za opiekuna Hellady.

Ostatni okres świetności Delf przypada na panowanie cesarzy Trajana i Hadriana (98-138 n.e.), którzy przez wskrzeszenie znaczenia wyroczni chcieli podnieść swój wpływ na greckim Wschodzie. Zwłaszcza Trajan, pod wpływem Plutarcha, który był kapłanem delfickim, bardzo wydatnie przyczynił się do upiększenia świętego okręgu. Później Delfy powoli, lecz stale upadają, pomimo wysiłków Neoplatoników, chętnie zwracających się do Delf po przepowiednie. Ostatecznie zamknął prastarą świątynię cesarz Teodozjusz I Wielki.

Pracę nad odkopaniem Delf rozpoczął w 1892 rząd francuski. Początkowo w XX wieku archeolodzy i inni badacze powątpiewali we wszechobecne w starożytnych źródłach opisy transów wywołanych u wieszczek przez gazy wydobywające się ze szczeliny w ziemi. Dopiero niedawne badania wskazały, że główna świątynia stoi dokładnie na przecięciu dwóch uskoków geologicznych. W okolicznych skałach powszechny jest minerał zwany trawertynem, wydzielający etylen, który wdychany może wprowadzać człowieka w szczególny stan. Zdaniem geologów, ten wypływ etylenu został zahamowany, jako skutek wielkiego trzęsienia ziemi w 373 roku p.n.e.

Święty Krąg Apollina – tzw. hieron Apollina, stanowił serce całego kompleksu wyroczni. Dziś, podobnie jak w czasach antycznych, wchodzi się przez niewielką agorę, otoczoną ruinami rzymskich portyków i sklepów, w których sprzedawano dary wotywne. Tu rozpoczyna się brukowana Święta Droga, biegnąca pod górę zygzakiem, aż do świątyni Apollina. Po obu stronach drogi stały posągi ze złota, brązu i marmuru, po których dziś pozostały zaledwie fragmenty cokołów. Zaraz za agorą, po prawej stronie widać pozostałości po Pomniku Admirałów – dawniej było to 37 brązowych statui bogów i wodzów spartańskich ufundowanych w podziękowaniu za zwycięstwo Sparty nad Atenami. Po przeciwnej stronie Świętej Drogi Stało Ekswoto (dar) Arkadyjczyków – dziewięć posągów (dziś tylko cokoły) mających upamiętnić podbój Lakonii w 369 roku p.n.e. Dalej, tuż przed pierwszym zakrętem drogi, za doryckimi ruinami skarbca Sykiończyków ciągną się rozległe fundamenty skarbca Syfnijczyków wzniesionego w 525 roku p.n.e.

Tuż za zakrętem stoi skarbiec Ateńczyków, wybudowany po zwycięstwie pod Maratonem w 490 roku p.n.e. To jedyny zrekonstruowany skarbiec w Delfach (a było ich około 20), więc można na jego przykładzie przekonać się jak wyglądały te niewielkie budowle. Skarbce wznoszone w stylu doryckim lub jońskim, posiadały dwu- lub czterokolumnowy front, zaś pozostałe trzy ściany pozbawione były otworów i zdobień. W skarbcach gromadzono różnego rodzaju dary wotywne: posągi bóstw, figurki zwierząt, kolumny, sfinksy itp. – najczęściej z drogocennych kruszców. Skarbiec Ateńczyków zrekonstruowano w latach 1904-06. Niczym puzzle dopasowano poszczególne bloki skalne, kierując się inskrypcjami pokrywającymi marmurowe bloki.

Mijając fundamenty budynku rady (buleuterionu) i ruiny sanktuarium Gai docieramy do drugiego zakrętu Świętej Drogi. Stała tu stoa Ateńczyków. Pochodzący z końca VI wieku p.n.e. długi i wąski budynek posiadał dach podtrzymywany od frontu przez rząd kolumn, a od tyłu przez ślepą ścianę. Obecnie pozostały tylko trzy kompletne kolumny stojące przed murem, który stanowił dawniej tylną ścianę. Składano tam dary upamiętniające największe morskie zwycięstwa Aten, m.in. nad Persami pod Salaminą w 480 roku p.n.e.

Za zakrętem Święta Droga dochodzi do świątyni Apollina. W jej wnętrzu, w znajdującym się poniżej podłogi adytonie, kapłanka Pytia przepowiadała przyszłość. Po ostatniej świątyni Apollina z lat 369-329 p.n.e pozostały dziś tylko fundamenty i szczątki 6 kolumn, zrekonstruowane przez archeologów. Budowla miała wymiary 66 X 26 m.

Powyżej świątyni znajduje się teatr na 5000 widzów, zbudowany przed 2500 laty, który jest jednym z najlepiej zachowanych w Grecji. Teatr słynął ze wspaniałej akustyki. Był on także miejscem wielkich zebrań. Obecna postać to wynik przebudowy dokonanej w czasach rzymskich.

Do stadionu rzymskiego, zbudowanego na miejscu poprzedniego – greckiego, prowadzi wąska i stroma ścieżka. Częściowo wykuty w skale, o mocno wydłużonym kształcie stadion ma bieżnię o długości 178 m i mógł pomieścić 7 tysięcy widzów. Odbywały się na nim zawody w czasie igrzysk pytyjskich. Widownia stadionu (z okresu rzymskiego) zachowała się w bardzo dobrym stanie po stronie północnej. Większość siedzisk w 12 rzędach jest oryginalna, przy czym najlepiej zachowały się ławy z oparciami, przeznaczone dla honorowych gości. Po stronie południowej widownia ma tylko 6 rzędów siedzeń, które są w opłakanym stanie.

Przylegające do Świętego Kręgu muzeum, dość bogate w zasoby, warte jest odwiedzenia chociażby z powodu kilku wyjątkowych rzeźb. Przy wejściu stoi omfalos – pokryta rzeźbami hellenistyczna lub rzymska kopia kamienia nad którym spotkały się orły wypuszczone przez Zeusa. Dwa olbrzymie kurosy czy uskrzydlony sfinks Naksyjczyków z VI wieku p.n.e. pozwalają zaobserwować podstawową cechę rzeźb archaicznych – są one statyczne i niezbyt proporcjonalne w odróżnieniu od idealnie proporcjonalnych i pełnych dynamizmu dzieł klasycznych. Brązowy posąg Woźnicy pochodzący ze schyłkowej fazy epoki archaicznej, z oczami zrobionymi z onyksu ma już trochę cech rzeźby klasycznej. Posąg wykonany na pamiątkę zwycięstwa w wyścigu rydwanów podczas igrzysk pytyjskich w 478 roku p.n.e. został odnaleziony podczas wykopalisk w 1896 roku. Uwagę zwracają też trzy sporych rozmiarów postacie kobiet tańczących wokół kolumny – wykonane z marmuru pentelickiego. Przypuszcza się, że te czczące Dionizosa kobiety były podstawą trójnogu. Z innych ciekawych eksponatów można wymienić fryz przedstawiający sceny z Wojny Trojańskiej i walk bogów z Gigantami oraz naturalnej wielkości wotywny wizerunek byka, wykuty w całości ze srebrnej blachy oraz wiele drobnych przedmiotów z kości słoniowej i szlachetnych kruszców.

Nieco dalej na wschód, po drugiej stronie szosy znajdują się ruiny Gimnazjonu oraz Tolos. Zwiedzanie tych ostatnich zabytków jest darmowe.

Delfy są położone u stóp Parnasu, 13 km od Zatoki Korynckiej, na drodze z Termopilów na Peloponez, odległe o 165 km od Aten.

Zdjęcia wykonano we wrześniu 2015 roku.