Pierwotna twierdza w Tirynsie wzniesiona została w XIV–XIII wieku p.n.e. przez greckie plemię Achajów. Antyczne miasto, ufortyfikowane wcześniej niż Mykeny wzmiankował Homer w Iliadzie. Forteca ta strzegła prawdopodobnie pobliskie Argos i Mykeny przed atakami wroga. Niewykluczone też, że służyła Mykenom za port. Od tamtej pory morze cofnęło się i Tiryns oddalony jest od wybrzeża o kilka kilometrów.

Pod koniec okresu mykeńskiego (około 1200 rok p.n.e.) Tiryns został strawiony przez pożar, a około 1100 roku p.n.e. zdobyty przez Dorów i po tych wydarzeniach nigdy nie odzyskał już swojej dawnej świetności. Kolejne spustoszenia dokonane zostały przez liczne trzęsienia ziemi jakie często nawiedzają te tereny. Ostatecznie cytadela została zniszczona przez Argejczyków około 470 roku p.n.e..

Akropol miasta Tiryns, otoczony murami o długości około 750 m oraz grubości sięgającej nawet 7 do 8 m, rozciągał się na niewielkim wzniesieniu o wysokości około 16 m.  Najważniejszym obiektem wewnątrz cytadeli był pałac królewski z megaronem, jak nazywano najbardziej reprezentacyjną z sal poprzedzoną przedpokojem oraz przedsionkiem. Jej ściany oraz posadzkę pokrywały malowidła przedstawiające m.in. wyobrażenia fauny morskiej. Kompleks pałacowy odgrodzony był od dziedzińca wewnętrznym murem obronnym. Dziedziniec pałacowy otaczał z trzech stron perystyl. Pozostałe budynki miały charakter mieszkalny lub gospodarczy. Strategiczne znaczenie miała cysterna na wodę umożliwiające skuteczną obronę w razie napadu. Wokół cytadeli rozwinęło się nieufortyfikowane miasto.

Forteca wybudowana została z wielkich bloków skalnych, z których każdy ważył po około 12 ton. Świadczy to o niebywałym wręcz kunszcie i umiejętnościach ówczesnych architektów i budowniczych. Starożytni Grecy przypisywali jej budowę mitycznym cyklopom – olbrzymim istotom o jednym oku pośrodku czoła i nadludzkiej sile, którzy poza budową murów pracowali także u Hefajstosa w kuźni i kuli pioruny dla Zeusa. To właśnie stąd wzięła się nazwa „mury cyklopowe”, stosowana dla określania ścian ułożonych z ogromnych niepołączonych zaprawą kamiennych bloków.

Nie ma pewności kiedy twierdza całkowicie opustoszała. Geograf Pauzaniasz zawitał do niej w II wieku i zastał jedynie puste oraz zrujnowane miasto-widmo.  Porzucony Tiryns z czasem został zapomniany i skrył się pod coraz to grubszą warstwą ziemi. Na światło dzienne wydobył go w 1876 roku Heinrich Schliemann, wcześniejszy odkrywca Troi oraz Myken. Na początku XX wieku wykopaliska były kontynuowane przez Wilhelma Dorpfelda, wznowione w 1963 roku przez archeologów greckich. W wyniku prowadzonych prac badawczych ustalono, że twierdza była trzykrotnie rozbudowywana. W ostatniej fazie, z XIII wieku p.n.e. zajmowała obszar około 20 000 m², o mocno wydłużonym obrysie (długość ok. 300 m i szerokość 80 m). Potężne mury otaczały położony na wzgórzu pałac oraz liczne domy, ośrodek kultowy z małą świątynią. W murach umieszczono dwa „bastiony” z komorami służącymi jako magazyny. Komory połączone były galerią przykrytą sklepieniem pozornym. Wejście główne znajdowało się we wschodniej części murów. Przejście na dziedziniec prowadziło przez dwie warowne bramy i propyleje. W 1999 roku stanowisko archeologiczne w Tirynsie zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Tiryns znajduje się we wschodniej części Peloponezu w pobliżu brzegu Morza Egejskiego około 5 km w kierunku północnym od Nauplionu, przy drodze nr 70 do Argos.

Zdjęcia pochodzą z filmu nagranego kamerą VHS w sierpniu 1996 roku. Niestety ich jakość pozostawia wiele do życzenia, ale chciałem je wykorzystać.

  • Mury cyklopie

  • Ruiny pałacu

  • Ruiny pałacu

  • Mury cyklopie