Legendarne początki sanktuarium Nawiedzenia NMP i św. Józefa w Krośnie koło Ornety sięgają XV wieku. Według jednej legendy dzieci bawiące się nad brzegiem Drwęcy Warmińskiej znalazły alabastrową figurkę Matki Boskiej z Dzieciątkiem i zabrały ją do domu. Następnego dnia figurka została znaleziona w tym samym miejscu. Schowana i zamknięta przez matkę dzieci w skrzyni ponownie wróciła nad rzekę. Kilkakrotnie uroczyście przenoszona do kościoła w Ornecie również w cudowny sposób wracała na dawne miejsce.

W pobliżu tego miejsca ok. 1400 roku postawiono drewnianą kaplicę, w której umieszczono otaczaną kultem figurkę. Nową i większą kaplicę z muru pruskiego w 1593 roku wystawił Jakub Bartsch – właściciel Krosna. W latach 171014 zmieniono bieg rzeki aby na miejscu kaplicy, na gruncie stabilnym można było wybudować barokowy kościół z obejściami krużgankowymi. Świątynia wybudowana została w latach 171520. 8 września 1720 roku biskup Teodor Potocki dokonał poświęcenia kościoła w stanie surowym, nadając mu zachowany do dziś tytuł Nawiedzenia NMP i św. Józefa. Sanktuarium było wzorowane na założeniu architektonicznym Świętej Lipki. Budowniczym założenia był Jan Krzysztof Reimers z Ornety

Zdobienia fasady kościoła wykonane przez warsztat Krzysztofa Perwangera zakończono około 1760 roku. Fasada, flankowana dwiema wieżami zwieńczonymi barokowymi hełmami, pokryta została sztukateriami o motywach rokokowych. Nad portalem umieszczono scenę Nawiedzenia, wykonaną także ze stiuku. W niszach fasady figury czterech Ojców Kościoła oraz świętych Piotra i Pawła, wykonane przez Andrzeja Schmidta z Reszla.

Jednonawowe wnętrze posiada sześć wnęk (miejsca na ołtarze), po trzy z każdej strony nawy. W części wschodniej kościoła znajduje się prezbiterium, węższe od nawy z dwoma zakrystiami od północy i południa. Nawa podzielona jest na trzy przęsła oraz czwarte węższe od zachodu, mieszczące chór muzyczny. Na barokowe wyposażenie wnętrza składa się siedem ołtarzy, ambona, empora muzyczna i prospekt organowy, zbudowane przez Jerzego Wolffa i jego syna w latach 1729-31. Wymienione elementy wystroju kościoła, z wyjątkiem ambony i ostatniej pary ołtarzy bocznych od strony organów wykonał w latach 172529 Krzysztof Peucker z Reszla. Ściany wewnętrzne pokrywa neorokokowa polichromia wykonana w 1903 roku. W ołtarzu głównym znajduje się kopia cudownej figurki Matki Bożej z Dzieciątkiem (oryginał zaginął w 1945 roku).

Kościół jest otoczony krużgankami z XVIII wieku, z czterema kaplicami w narożach, nakrytymi kopułami zwieńczonymi latarniami. Od frontu, nad bramą prowadzącą na dziedziniec przed kościołem znajduje się posąg Chrystusa, a po bokach na krużganku ustawione są figury Apostołów wykonane przez Karla Ludwiga Biereichla w roku 1845. Od północy do założenia przylega konwikt księży, połączony z kościołem nadwieszonym gankiem. Trójskrzydłowy dom księży emerytów wybudowano w latach 172227. Jest to budowla jednopiętrowa, zrealizowana na rzucie zbliżonym do kwadratu, z wewnętrznym dziedzińcem. Na zewnątrz od zachodu znajduje się ryzalit z rokokowym portalem. W czasie I wojny światowej w roku 1914 budynek uległ pożarowi. Wkrótce został jednak odbudowany. Po wojennej dewastacji zaadaptowano go w roku 1954 na biura i mieszkania PGR. Obecnie wykorzystywany jest jako plebania.

Krosno jest położone 3 km na północny-wschód od Ornety.

Zdjęcia wykonano w marcu 2015 roku.

  • Elewacja frontowa

  • Fasada

  • Fasada

  • Scena Nawiedzenia

  • Ołtarz główny

  • Kopia figurki

  • Ołtarz boczny

  • Ołtarz boczny i ambona

  • Ołtarz boczny i ambona

  • Sklepienie

  • Ołtarz boczny

  • Ołtarz boczny

  • Ołtarz boczny

  • Belka tęczowa

  • Organy

  • Kamienna chrzcielnica

  • Fasada

  • Międzymurze

  • Krużganki

  • Krużganki i cmentarz

  • Międzymurze

  • Cmentarz

  • Cmentarz

  • Krużganki

  • Krużganki

  • Krużganki i dziedziniec

  • Dziedziniec

  • Fasada

  • Portal wejściowy

  • Międzymurze

  • Fasada

  • Dom księży emerytów

  • Dom księży emerytów

  • Dom księży emerytów